Indeks:Szwedzki - Długie i krótkie samogłoski

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

Szwedzkie samogłoski mogą być zarówno długie, jak i krótkie. Po samogłosce długiej następuje spółgłoska krótka (jeśli nie jest ostatnią samogłoską w wyrazie), np. dag (dzień), zaś po krótkiej - spółgłoska długa, zapisywana poprzez jej podwojenie, np. dagg (rosa, bat), lub grupa spółgłoskowa, np. dans (taniec). Długość głosek jest w szwedzkim cechą dystynktywną, tzn. zmiana ich długości tworzy inny wyraz, o innym znaczeniu. Dla polskiego ucha zmiany te są trudno rozróżnialne, a niewłaściwa wymowa może spowodować nieporozumienie, np. glas (szklanka) - glass (lody), a czasem można się nawet ośmieszyć, np. pipa (piszczeć) - pippa (ruchać). Zdwajanie spółgłosek w piśmie powoduje natomiast trudności ortograficzne. Kłopoty odróżniania wyrazów o różnej długości głosek są mniejsze gdy wyrazy stanowią różne części mowy, częściowo są subiektywne oraz zmniejszają się wraz z osłuchaniem się z językiem. Jednak niektóre nie znikają nawet po latach używania języka.

Niżej podany jest wykaz par wyrazów różniących się tylko długością jednej samogłoski (i następującej spółgłoski). Ponieważ brak jest jakichś obiektywnych kryteriów, kiedy te różnice są rzeczywiście mylące dla Polaków, podawane są wszystkie takie pary. Ma to też wartość samo w sobie. Wykaz ten jest jeszcze w trakcie gromadzenia, jednak jest już na tyle obszerny, że może być użyteczny dla czytelników.

W hasłach słownika pary takie komentowane są w Uwagach szablonem nie mylić z.

z długą
samogłoską
po polsku samo-
głoska
z krótką
samogłoską
po polsku
al olcha a all wszystek
as padlina, Az a ass as (dźwięk), przesyłka polecona
bada kąpać a badda zwilżać
bagis korona (moneta) a baggis bagatela
bak tyłek, wypiek; z tyłu a back obrońca, bieg wsteczny, skrzynka; do tyłu
baka piec a backa cofać
bal bal, bela a ball przebojowy; …część kopyta
bana tor; torować a banna ganić
bar bar; nagi a barr igła, sztaba, poręcze (gimnastyczne)
bara tylko a barra tracić igliwie
bet wpadka e bett ugryzienie
blek blady e bleck blacha
brasa ognisko a brassa grzać
bred szeroki e bredd szerokość
breda rozpościerać e bredda poszerzać
brun brązowy u brunn studnia
bråk ułamek, awantura å bråck przepuklina
bräka beczeć ä bräcka łamać; pęknięcie
buga kłaniać się u bugga zakładać podsłuch
bus łobuzowanie, męty społeczne u buss autobus, wojak; bierz!
busa łobuzować się u bussa wieźć autobusem, szczuć psem
busig łobuzerski u bussig fajny
byta zamieniać y bytta baryłka
dag dzień a dagg rosa, bat
dam dama a damm tama, staw, kurz
dit tam i ditt twój
drag pociągnięcie, przeciąg a dragg drapacz (kotwica)
duga nadawać się u dugga mżyć; sprawdzian
duka nakrywać (do stołu) u ducka robić unik
eter eter e etter jad
fader ojciec a fadder ojciec chrzestny
fet tłusty e fett tłuszcz
fika pić kawę i ficka kieszeń
flaga łuska; łuszczyć się a flagga flaga; wywieszać flagę, sygnalizować
flyt płynność y flytt przeprowadzka
flyta płynąć y flytta przesuwać, przenosić, przenosić się
fläka rozpruwać ä fläcka poplamić
ful nieładny, niegodziwy u full pełny, pijany
fult nieładnie, niegodziwie u fullt zupełnie
för dla, przed; zbyt; ponieważ ö förr przedtem
föra prowadzić ö förra poprzedni
gala gala; piać a galla żółć
gas gaz, gaza a gass żar
gig koncert i gigg powóz dwukołowy
glas szkło, szklanka a glass lody
gran świerk a grann urodziwy; trochę
grep widły e grepp chwyt
gratis za darmo a grattis gratuluję!
gråt płacz å grått szary
gräl kłótnia ä gräll jaskrawy
gula żółtko u gulla pieścić
gäl skrzele ä gäll przeraźliwy
gäla patroszyć (rybę) ä gälla dotyczyć
hak nacięcie, lokal a hack nacięcie
haka broda; zahaczyć a hacka motyka, blotka; siekać, zacinać się
han on a hann dogonił, zdążył
hane samiec, kur, kurek a hanne samiec
hat nienawiść a hatt kapelusz
hata nienawidzić a hatta wahać się
het gorący e hett gorąco
heta nazywać się e hetta palić; upał
hop kupa o hopp nadzieja, skok
hopa gromadzić o hoppa skakać
hål dziura å håll kierunek
häl pięta ä häll płyta
il- …wyraża szybkość i ill- …wyraża zło
ila mknąć i illa źle
jama miauczeć a jamma jazzować
kakel kafelek a kackel gdakanie
kakla kafelkować a kackla gdakać
kal goły a kall powołanie; zimny
kana ślizgawka a kanna dzbanek
kapa odcinać, porywać a kappa płaszcz
kila klinować, pędzić i killa łaskotać
kisa mrużyć oczy i kissa siusiać
knal skąpy a knall huk
knipa tarapaty; szczypać i knippa pęczek
knop węzeł o knopp pąk, gałka
knot zrzędzenie, kurek szary (ryba) o knott muszka
kol węgiel o koll kontrola
kola toffi o kolla sprawdzać
koma śpiączka o komma przecinek; przychodzić
kosa kurs o kossa krasula
kras trzask a krass cyniczny
kul fajny u kull miot
kur kuracja, budka u kurr bijatyka
kura kulić się u kurra burczeć
käk żarcie ä käck dziarski
kär kochany ä kärr bagno
kära wnieść powództwo ä kärra taczka
lada stodoła a ladda ładować
lag prawo, zespół, warstwa, wywar a lagg patelnia, klepka
laga przyrządzać, naprawiać a lagga opóźniać się
lam sparaliżowany a lamm jagnię
lama lama a lamma jagnić się
lapa chłeptać a lappa łatać
lata lenić się a latta listwa
liga banda i ligga leżeć
läka leczyć, goić się ä läcka przeciekać; dziura
lät brzmiał ä lätt lekki
lön płaca ö lönn klon, tajemnica
mak powolny ruch a mack stacja benzynowa
mal mól a mall wzorzec
mala mleć a malla zadzierać nosa
mana wzywać a manna manna
masa grzebać się a massa masa
mat jedzenie a matt mat; matowy, wycieńczony
mata karmić a matta dywan; osłabiać
meka majsterkować e mecka mekka
mes sikora, trusia e mess sms
mora gospodyni o morra warczeć
mosa rozcierać o mossa mech
mosig papkowaty o mossig omszały
myra mrówka y myrra mirra
måne księżyc å månne może
mäta mierzyć ä mätta nasycać
nuna twarz u nunna zakonnica
nys wiadomość, brednia y nyss dopiero co
nät sieć ä nätt mały, śliczny
ok jarzmo o ock także
pika dogadywać i picka dziobać
pil strzała, wierzba i pill dłubanina
pila mknąć i pilla macać
pina męczyć; męka i pinna kołkować
pipa fajka, rura; piszczeć i pippa ruchać
prut targowanie się u prutt pryknięcie
pruta targować się u prutta prykać
pula dłubać u pulla kurka, rybeńka, pula
puta wystawać; poducha u putta trącać
påle pal å pålle konik
rada ustawiać w szeregu a radda szereg
ram rama a ramm taran (na okręcie)
rama obramowywać a ramma uderzać
rap odbicie, rap a rapp baty; szybki
rapa odbijać się a rappa tynkować, rapować
rata odrzucać a ratta kierować
rit rytuał i ritt przejażdżka konna
ruten Rusin u rutten zgniły
ryka dymić się y rycka szarpać
räd najazd ä rädd przestraszony
rädas lękać się ä räddas być uratowanym
räka krewetka ä räcka szereg; podawać, wystarczać
rät prosty ä rätt prawidłowy; prawo
räta wyprostować; dobra strona ä rätta poprawiać; właściwy stan
rön spostrzeżenie ö rönn jarzębina
sil sitko i sill śledź
skal skorupa a skall szczekanie
skala skala; obierać a skalla rozbrzmiewać
skata sroka a skatta cenić, płacić podatek
skede okres e skedde zdarzyło się
skina świecić i skinna zdzierać skórę
skipa ustanawiać i skippa pomijać
skrot złom o skrott ogryzek
skräda przebierać ä skrädda kroić i szyć
skräpa zaśmiecać ä skräppa przechwalać się
skuta statek żaglowy, blok skalny u skutta podskakiwać
skyla zakrywać y skylla obwiniać
skåla wznosić toast å skålla oparzać
skäl przyczyna, rozgałęzienie ä skäll szczekanie, bura
skära sierp; ciąć ä skärra lelek; wystraszać, zgrzytać
slag rodzaj, uderzenie a slagg żużel
slipa szlifować i slippa unikać
sliper podkład kolejowy i slipper kapeć
sluta kończyć, zamykać, zawierać u slutta pochylać się
släp tren, przyczepa ä släpp stado psów, lansowanie
släpa wlec ä släppa puszczać
slät płaski ä slätt równina
smita wymykać się i smitta zarażać; zarażenie
smak smak a smack nic
smaka smakować a smacka cmokać
snipa łódka i snippa srom
snut gęba, gliniarz u snutt kawałek
sopa zamiatać o soppa zupa
sprit alkohol i spritt zupełnie
sprita pić wódkę, łuskać i spritta trząść się
späka ujarzmiać ä späcka szpikować
stad miasto a stadd będący w trakcie
stal ukradł a stall stajnia
stapla układać w stos a stappla zataczać się, jąkać się
stol krzesło o stoll sztolnia
stöt uderzenie ö stött urażony
stöta uderzać, urażać ö stötta podpierać; podpora
suga ssać u sugga maciora
sur kwaśny, mokry u surr brzęczenie
sura dąsać się u surra brzęczeć, wiązać
susa szumieć u sussa kimać
sval chłodny a svall wzburzona woda
svala jaskółka a svalla falować
svin świnia i svinn ubytek
syl szydło y syll podkład kolejowy
syra kwas y syrra siostra
säl foka ä säll błogi
tag chwyt, chwila a tagg cierń, znacznik
taga brać a tagga markować
tak dach a tack podziękowanie
tal liczba, mowa a tall sosna
tiga milczeć i tigga żebrać
tröt wyczerpał się ö trött zmęczony
tvina więdnąć i tvinna skręcać
vad łydka, bród, zakład; co a vadd wata
val wybór, wieloryb a vall wał, pastwisko
vala wróżka a valla smar do nart; wypasać
vas waza a vass trzcina; ostry
vet wiem e vett rozsądek, ogłada
veta wiedzieć e vetta kierować się
vid szeroki; przy i vidd szerokość
vig zwinny i vigg kaczka czernica, błyskawica
viga wyświęcać i vigga pożyczać
vika zginać, ustępować i vicka chwiać się
vila odpoczynek; odpoczywać i villa willa, złudzenie; zwodzić
vin wino, świst i vinn wysiłek
vina świstać i vinna wygrywać
vipa czajka i vippa kita; machać
vira owijać i virra błąkać się
vis mądry; sposób i viss pewien
vishet mądrość i visshet pewność
vist mądrze i visst na pewno
vitna bieleć i vittna świadczyć
väg droga ä vägg ściana
väl dobro; dobrze ä väll spaw
väsa syczeć ä vässa ostrzyć