szlifować

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

szlifować (język polski)[edytuj]

stolarz szlifuje (1.1) deskę
wymowa:
IPA[ʃlʲiˈfɔvaʨ̑], AS[šlʹifovać], zjawiska fonetyczne: zmięk.
?/i
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) techn. nadawać gładkość, dokładne wymiary oraz połysk obrabianym przedmiotom z metalu, szkła, drewna przy pomocy narzędzi ściernych, ścierać, wygładzać, polerować[1][2]
(1.2) przen. udoskonalać, pracować nad ulepszeniem czegoś[1]
odmiana:
(1.1-2) koniugacja IV
przykłady:
(1.1) Obok wysokich, zielonych kieliszków bez nóżek, do prostej wódki, były kieliszki szlifowane, z nóżkami, do araku i wódek słodkich.[3]
(1.2) Kreślił, przestawiał słowa, zmieniał je, szlifował.[4]
składnia:
(1.1) szlifować + B.
kolokacje:
(1.1) szlifować szkło / kamień / diament / powierzchnię
(1.2) szlifować charakter / styl / słowa
synonimy:
(1.1) polerować, wygładzać; gw. (Górny Śląsk) fajlować, szlajfować, szmyrglować
(1.2) doskonalić, ulepszać
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. szlif mrz, szlifierstwo n, szlifiernia ż, szlifierz m, szlifierka ż, szlifowanie n, doszlifowanie n
przym. szlifierski
czas. doszlifować, zeszlifować, oszlifować, podszlifować, przeszlifować, przyszlifować
związki frazeologiczne:
szlifować bruki
etymologia:
(1.1-2) niem. schleifen[2][5][6]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „szlifować” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. 2,0 2,1 Słownik języka polskiego, tom 6, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, Warszawa 1915, s. 635.
  3. Bolesław Prus, Anielka, rozdział VI
  4. Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Kiwony, rozdział VI
  5. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „szlifować” w: Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, red. Włodzimierz Gruszczyński, Instytut Języka Polskiego PAN, Warszawa.
  6. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „szlifa” w: Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927, s. 550.