prowadzić

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

prowadzić (język polski)[edytuj]

rolnik prowadzi (1.1) krowę
on prowadzi (1.2) mercedesa
ścieżka prowadzi (1.1) do lasu
wymowa:
IPA[prɔˈvaʥ̑iʨ̑], AS[provaʒ́ić], zjawiska fonetyczne: zmięk., ?/i
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) być czyimś przewodnikiem, kierować kogoś do jakiegoś miejsca
(1.2) kierować jakimś pojazdem (w domyśle: samochodem)
(1.3) choreogr. w tańcu: kierować partnerką
(1.4) tworzyć skutek czegoś
(1.5) kierować czymś, być inicjatorem, organizatorem czegoś; wykonywać coś
(1.6) sport. także przen. być pierwszym w trakcie wyścigu
(1.7) przen. wieść

czasownik zwrotny prowadzić się

(2.1) iść trzymając jeden drugiego
(2.2) być prowadzonym (1.1)
(2.3) zachowywać się, sprawować się
odmiana:
(1) koniugacja VIa
(2) koniugacja VIa
przykłady:
(1.1) Kelner długo prowadził nas do stolika.
(1.2) Nie piję alkoholu, bo prowadzę.
(1.2) Wczoraj prowadziłem po autostradzie ogromną ciężarówkę.
(1.3) Michał nie umie prowadzić, ciągle depcze mi po nogach, ale za to jest taki przystojny!
(1.4) Alkohol prowadzi do chorób wątroby.
(1.5) Profesor od lat prowadził badania nad napędem na wodę.
(1.6) Chociaż prowadził od samego startu, ostatecznie przybiegł drugi.
(1.7) Taki tryb życia prowadził przez około czterdzieści lat bez najmniejszego narzekania[1].
składnia:
(1.1-3, 1.5) prowadzić +B., nie prowadzić +D.
(1.4) prowadzić do +D.
(1.6) prowadzić w +Ms.
kolokacje:
(1.1) prowadzić kogoś dokądś • prowadzić za rękę
(1.2) prowadzić samochód / ciężarówkę / motocykl / … • prowadzić pewnie / spokojnie / z wyczuciem / jak wariat / …
(1.3) prowadzić zręcznie / dobrze / źle / …
(1.4) coś prowadzi do sukcesu / klęski / katastrofy / wniosku / …
(1.5) prowadzić badania / wykład / rozmowę / wywiad / zebranie / …
(1.6) prowadzić w wyścigu / biegu / rozgrywkach / tabeli pierwszej ligi / …
synonimy:
(1.1) kierować, przewodzić, reg. śl. kludzić
(1.2) kierować, sterować
(1.4) skutkować, powodować
(1.5) przeprowadzać, kierować
(1.6) liderować (zob. uwagi)
(2.1) reg. śl. kludzić
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1) rzecz. prowadzenie
(1.1) rzecz. prowadnica; czas. prowadzić się, doprowadzać/doprowadzić, naprowadzać/naprowadzić, oprowadzać/oprowadzić, przeprowadzać/przeprowadzić, przyprowadzać/przyprowadzić, wprowadzać/wprowadzić, wyprowadzać/wyprowadzić, zaprowadzać/zaprowadzić
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
Synonimy: (1.1) „kierować” oznacza bardziej kontrolę nad czymś, „przewodzić” kojarzy się również z przewodnictwem ideologicznym; (1.2) „kierować” jest najbliższym synonimem, „sterować” dotyczy raczej statków i samolotów; (1.4) „skutkować” jest bliskim synonimem, ale rządzi narzędnikiem, „powodować” wywołuje skojarzenie z nieuchronnością danego skutku, czego nie ma w „prowadzić”; (1.5) „przeprowadzać” i „prowadzić” w tym znaczeniu są bardzo bliskie, „kierować” narzuca skojarzenie, że istnieje pewien zespół prowadzący coś, a podmiot jest jedynie jego kierownikiem; (1.6) „liderować” to wyraz potoczny, pochodzący z angielskiego o tym samym znaczeniu, co „prowadzić”
tłumaczenia:
źródła: