Indeks:Francuski - Związki frazeologiczne
Związki frazeologiczne (frazeologizmy) w języku francuskim.
| Indeks: |
A
[edytuj]- accuser le coup → pot. dawać po sobie poznać, że coś zrobiło na nas wrażenie, nie umieć ukryć swoich uczuć
- adresser la parole → zwracać się (do kogoś) bezpośrednio
- air à boire → piosenka biesiadna
- aller à Canossa → pójść do Canossy
- aller se faire fiche → iść do diabła, wypchać się
- appeler les choses par leur nom → nazywać rzeczy po imieniu
- atomes crochus → żywa, obopólna sympatia
- au premier abord → na pierwszy rzut oka
- aux abois → przen. w beznadziejnej, rozpaczliwej sytuacji
- aux frais de la princesse → za darmo
- avaler son acte de naissance → pot. kopnąć w kalendarz, umrzeć
- avaler son extrait de naissance → pot. kopnąć w kalendarz, umrzeć
- avocat du diable → adwokat diabła
- avoir d'autres chats à fouetter → mieć inne sprawy na głowie
- avoir de l'abattage → 1) pot. być pełnym werwy, zapału, dynamizmu; 2) potrafić trzymać w napięciu
- avoir de l'étoffe → mieć zadatki
- avoir des absences → miewać chwile roztargnienia, być chwilowo roztargnionym
- avoir des hauts et des bas → mieć wzloty i upadki
- avoir des relations → mieć znajomości
- avoir du flair → mieć nosa
- avoir l'âge de ses artères → wyglądać na swój wiek, być w stanie fizycznym odpowiadającym swojemu faktycznemu wiekowi
- avoir la dent → pot. być głodnym, odczuwać głód
- avoir la mémoire courte → mieć krótką pamięć
- avoir la peau dure → mieć twardą skórę, być bardzo wytrzymałym, wytrwałym
- avoir la tête sur les épaules → mieć głowę na karku
- avoir le coup → pot. mieć wprawę, mieć smykałkę
- avoir le dessus → zwyciężyć
- avoir le pied à l'étrier → być na dobrej drodze do sukcesu
- avoir le vent en poupe → mieć korzystne warunki
- avoir les dents longues → 1) być wygłodzonym, być głodnym jak wilk; 2) przen. być ambitnym, mieć wielkie wymagania, ostrzyć sobie zęby na coś (przeważnie na pieniądze, na zaszczyty)
- avoir les pieds sur terre → stąpać twardo po ziemi
- avoir perdu toute honte → nie mieć wstydu; być bezwzględnym, bezwstydnym, nieczułym
- avoir quelqu'un dans la peau → pot. być szaleńczo zakochanym, być w kimś bardzo zakochanym
- avoir ses affaires → pot. mieć okres, mieć miesiączkę
- avoir un coup dans l'aile → pot. być pijanym, być podchmielonym
- avoir une araignée au plafond → pot. mieć nierówno pod sufitem, być stukniętym, zwariowanym
- avoir une cervelle de moineau → mieć ptasi móżdżek
- avoir un polichinelle dans le tiroir → być w ciąży, mieć bachora
- avoir un polichinelle sous le tablier → być w ciąży, mieć bachora
À
[edytuj]- à bas → okrzyk "precz"
- à brûle-pourpoint → bez ogródek, prosto z mostu, nie owijając w bawełnę
- à cloche-pied → na jednej nodze
- à coup perdu → na ślepo, na los szczęścia
- à coup sûr → niechybnie, na pewno
- à deux doigts → o mały włos
- à fond de train → pełną parą, błyskawicznie
- à grande échelle → na wielką skalę, na dużą skalę
- à huis clos → przy drzwiach zamkniętych
- à la sueur de son front → w pocie czoła
- à mon humble avis → moim skromnym zdaniem
- à pas de tortue → żółwim krokiem
- à poil → pot. nago
- à première vue → na pierwszy rzut oka
- à tort et à travers → bez zastanowienia, bezmyślnie
- à tout prix → za wszelką cenę
- à toute heure → o każdej porze
- à un cheveu → o mały włos
- à vol d'oiseau → w linii prostej
Â
[edytuj]B
[edytuj]- batteur de pavé → próżniak
- battre de l'aile → 1) podupadać; 2) ledwo dyszeć
- bibliothèque vivante → przen. chodząca encyklopedia, osoba bardzo mądra
- boire à la santé de quelqu'un → pić za czyjeś zdrowie
- boire comme une éponge → pić jak szewc
- boire du petit-lait → być rozanielonym
- boire la tasse → znaleźć się w trudnej sytuacji
- boire le Styx → być martwym
- boire le vin de l’étrier → wypić strzemiennego
- boire sec → pić bardzo dużo (alkoholu)
- boire un affront → przełknąć obelgę
- bon appétit → smacznego
- bouc émissaire → kozioł ofiarny
- brebis galeuse → czarna owca
- brouiller les cartes → pomieszać szyki
- broyer du noir → mieć czarne myśli, być przygnębiony
C
[edytuj]- c'est l'hôpital qui se moque de la charité → używany w przypadku gdy ktoś nas krytykuje, lecz wypowiedziane przez niego zarzuty można obrócić przeciwko niemu samemu; mający oznaczać, że jeśli chce się krytykować, samemu powinno się być w czymś lepszym
- c'est une autre paire de manches → to zupełnie inna para kaloszy
- carte de France → polucja
- casser la graine → przegryźć coś, zjeść
- chair à canon → mięso armatnie
- chant du cygne → łabędzi śpiew
- château de cartes → domek z kart
- cheval de Troie → koń trojański
- chevalier d'industrie → oszust, hochsztapler
- cinq à sept → romans, spotkanie kochanków po pracy
- ciseaux de prix → nożyce cen
- colosse aux pieds d'argile → kolos na glinianych nogach
- comme de juste → oczywiście
- comme deux gouttes d'eau → jak dwie krople wody
- costume d'Adam → strój Adama
- coup bas → przen. cios poniżej pasa
- coup de chance → szczęśliwy traf
- coup de foudre → miłość od pierwszego wejrzenia
- coup de tampon → uderzenie pięścią
- coup fourré → pot. zdradziecki cios, podstęp, podstępne posunięcie
- coup monté → ukartowana gra, sekretnie ukartowane działanie, operacja
- coup sur coup → raz po raz, raz za razem
- coup tordu → złośliwy dowcip
- couper les ailes à quelqu'un → podciąć komuś skrzydła
- cousu de fil blanc → grubymi nićmi szyte
- crème de la crème → śmietanka, coś najlepszego
- croquer de l'argent → pot. szastać pieniędzmi
- culture physique → wychowanie fizyczne, gimnastyka
Ç
[edytuj]D
[edytuj]- d'arrache-pied → bez wytchnienia
- d'un cœur léger → z lekkim sercem
- dans l'absolu → abstrahując od okoliczności
- dans les bras de Morphée → w objęciach Morfeusza
- de temps en temps → od czasu do czasu
- déjà vu → deja vu
- donner la vie → urodzić, dać życie
- dormir comme un loir → spać jak suseł
- dormir du sommeil du juste → spać snem sprawiedliwego
- du bout des dents → półgębkiem, wahając się
E
[edytuj]- en avoir un coup → pot. być podpitym
- en chantier → w trakcie realizacji
- en deux mots → w dwóch słowach
- en rester baba → oniemieć ze zdumienia
- en un clin d'œil → w mgnieniu oka
- en un mot → jednym słowem
- en venir aux mains → pot. przejść do rękoczynów, zacząć się bić
- enculage de mouches → czepianie się drobnostek
- enfant prodige → cudowne dziecko
- enfiler des perles → tracić czas na drobiazgi, na bezowocne, drobne aktywności
- enfoncer une porte ouverte → wyważać otwarte drzwi
- entrer dans le vif du sujet → przejść do sedna sprawy
- esprit d'escalier → dosł. duch lub myśl schodów
- esprit de l'escalier → zob. l'esprit de l'escalier
- exhaler sa colère → wybuchnąć gniewem
É
[edytuj]È
[edytuj]Ê
[edytuj]- être à l'heure → być o czasie
- être à la colle → żyć na kocią łapę (dosł. być do kleju)
- être armé jusqu'aux dents → być uzbrojonym po zęby
- être au septième ciel → być w siódmym niebie
- être aux cent coups → pot. być roztrzęsionym, bardzo zdenerwowanym/zaniepokojonym; być bardzo zakłopotanym
- être blanc comme neige → być niewinnym
- être blanc comme un linge → być białym jak ściana
- être comme un poisson dans l'eau → czuć się jak ryba w wodzie
- être dans la lune → być roztargnionym; nie uważać
- être dans le coup → 1) pot. być zamieszanym (zaangażowanym) w coś; 2) pot. być oblatanym; 3) pot. być na fali, być modnym, w modzie
- être en train → być w formie (być w dobrej formie)
- être la honte de → być powodem czyjegoś wstydu; przynosić wstyd
- être marié de la main gauche → żyć na kocią łapę (dosł. być żonatym/mężatką na lewo)
- être noir → być pijanym
- être sans égal → nie mieć sobie równych
- être sur le tapis → być przedmiotem rozmowy
- être tout ouïe → zamieniać się w słuch
- être vacciné avec une aiguille de phono → pot. być bardzo gadatliwym
F
[edytuj]- faire de la peine → pot. zrobić komuś przykrość
- faire de son nez → zadzierać nosa
- faire du volume → zabierać dużo miejsca, zawadzać
- faire l'autruche → chować głowę w piasek jak struś
- faire la grasse matinée → wylegiwać się w łóżku
- faire la lippe → pot. dąsać się
- faire la sourde oreille → udawać głuchego
- faire le joli cœur → uwodzić, zachowywać się w sposób mający na celu uwiedzenie kogoś
- faire les quatre cents coups → pot. robić głupstwa, wyprawiać szaleństwa
- faire long feu → spalić na panewce, wziąć w łeb
- faire une croix sur quelque chose → postawić na czymś krzyżyk
- faire une montagne d'une taupinière → robić z igły widły
- faux-ami → fałszywy przyjaciel
- fil d'Ariane → nić Ariadny
- film de cul → pot. film pornograficzny
- flèche du Parthe → partyjska strzała
G
[edytuj]- garder la tête froide → zachować zimną krew
- garder son sang froid → zachować zimną krew
- garder son sérieux → zachować powagę
- graisser la patte → pot. przen. posmarować, dać w łapę, dać łapówkę
- grève du zèle → strajk włoski
- grosse légume → gruba ryba
H
[edytuj]I
[edytuj]Î
[edytuj]J
[edytuj]- jaloux comme un tigre → bardzo zazdrosny
- jambes de laine → nogi z waty
- jeter de l'huile sur le feu → dolewać oliwy do ognia
- jeter le bébé avec l'eau du bain → wylać dziecko z kąpielą
- jeu de mots → gra słów
- jouer avec le feu → igrać z ogniem
- jouer cartes sur table → grać w otwarte karty
- jus de chaussette → pot. lura; niedobra, słaba kawa
- jusqu'à un seul iota → co do joty
K
[edytuj]L
[edytuj]- l'esprit de l'escalier → dosł. duch lub myśl schodów; uczucie lub sytuacja, gdy jakiś czas po zakończeniu dyskusji przychodzi do głowy ciekawy argument lub riposta; „spóźniony refleks”
- la goutte d'eau qui fait déborder le vase → kropla, która przepełnia czarę
- lâcher pied → ustąpić
- larmes de crocodile → krokodyle łzy
- le jeu ne vaut pas la chandelle → gra nie warta świeczki
- le Polonais passe par tout → Polak pokona wszystkie trudności
- lécher les vitrines → pot. oglądać wystawy sklepowe
- les rats quittent le navire → sytuacja bez wyjścia; dosł. szczury opuszczają okręt
- liens du sang → więzy krwi
- lois draconiennes → drakońskie prawa
M
[edytuj]- maison d'édition → wydawnictwo
- manger comme un moineau → jeść jak wróbelek
- manne du ciel → manna z nieba
- marcher la tête haute → chodzić z podniesionym czołem
- mémoire de lièvre → krótka pamięć
- mener par le bout du nez → wodzić (kogoś) za nos
- merle blanc → biały kruk
- mesures draconiennes → drakońskie prawa
- métro, boulot, dodo → "metro, robota, spanie"
- mettre au monde → wydać na świat
- mettre en colère → denerwować
- mettre en lumière → ujawnić, wyświetlić (sprawę, kwestię)
- mettre la tête dans le sable → chować głowę w piasek
- mettre un travail en chantier → wziąć (jakąś pracę) na warsztat
- mettre une question sur le tapis → poruszyć temat, sprawę
- moulin à paroles → gaduła
N
[edytuj]- n'avoir rien à perdre → nie mieć nic do stracenia
- n'avoir rien à se mettre sous la dent → nie mieć nic do jedzenia, nie mieć nic do wrzucenia na ząb
- n’avoir que la peau sur les os → być bardzo chudym
- ne pas avoir les yeux dans sa poche → być (dobrym) obserwatorem
- ne pas avoir sa langue dans sa poche → mówić z łatwością
- ne pas comprendre un traître mot → znać się jak kura na pieprzu
- ne pas être dans son assiette → czuć się nieswojo
- ne pas se fouler la rate → leniuchować, próżnować, nie przemęczać się pracą
- ne rêver que plaies et bosses → szukać guza
- nœud gordien → węzeł gordyjski
- nu comme un ver → kompletnie goły, nagi
- nuit blanche → bezsenna noc
O
[edytuj]- onduler de la toiture → mieć nierówno pod sufitem
- or noir → czarne złoto (ropa naftowa)
- ouvrir les cadeaux avant Noël → uprawiać seks przedmałżeński
Ô
[edytuj]Œ
[edytuj]P
[edytuj]- paquet de nerfs → kłębek nerwów
- par acquit de conscience → dla świętego spokoju, dla pewności, dla spokoju sumienia
- parler à tort et à travers → mówić trzy po trzy
- parler pour parler → pot. mówić nie mając nic do powiedzenia
- parole d'honneur → słowo honoru
- part du lion → lwia część
- passer au tamis → dokładnie badać
- passer en proverbe → stać się przysłowiem
- pêcher en eau trouble → łowić ryby w mętnej wodzie
- perdre la raison → stracić rozum
- perdre la tête → stracić głowę
- perdre les pédales → pot. plątać się, stracić wątek rozmowy
- perdre pied → tracić grunt pod nogami
- petit écran → mały ekran (telewizja)
- physique amusante → doświadczenia fizyczne dla zainteresowania dzieci, dosł. zabawna fizyka
- pied à coulisse → suwmiarka
- planche de salut → ostatnia deska ratunku
- pleurer à chaudes larmes → płakać jak bóbr
- pleurer comme une madeleine → płakać jak bóbr
- pleuvoir comme vache qui pisse → pot. lać jak z cebra; dosł. padać jak sikająca krowa
- plier bagage → 1) zwinąć manatki, uciec; 2) przen. walnąć w kalendarz, wykorkować, umrzeć
- plier l'échine → ugiąć karku
- pocher l'œil → podbić komuś oko
- politique de l'autruche → strusia polityka
- pomme d'Adam → jabłko Adama
- pomme de discorde → jabłko niezgody
- poser un lapin → wystrychnąć na dudka
- pour des prunes → pot. za nic, za darmo
- prendre à la lettre → brać / odbierać coś dosłownie
- prendre de la vitesse → 1) nabierać prędkości; 2) wyprzedzić, wyprzedzać (także przen.)
- prendre femme → ożenić się
- prendre la main dans le sac → przyłapać kogoś na gorącym uczynku
- prendre le dessus → wziąć górę
- prendre le train onze → pójść pieszo
- prendre un coup → pot. przyzwyczaić się, wdrożyć się
- prendre un parterre → złapać zająca, upaść
- prêter l'oreille → nadstawiać ucha
- pro forma → pro forma
- promettre la lune → obiecywać złote góry
- purger une peine → odsiadywać karę (w więzieniu)
Q
[edytuj]R
[edytuj]- réduire à zéro → zniszczyć
- remonter le moral → podnosić na duchu
- rentrer chez soi → wracać do siebie
- répartir à zéro → zaczynać od zera
- rire sous cape → śmiać się ukradkiem
- risquer sa peau → ryzykować własną skórą
- rouler à tombeau ouvert → jechać z niebezpieczną prędkością
- route en lacets → kręta droga
- ruée vers l'or → gorączka złota
S
[edytuj]- s'en faire accroire → mieć o sobie zbyt dobre wyobrażenie, łudzić się
- s'en laver les mains → umywać ręce
- s'il vous plaît → proszę
- sain et sauf → cały i zdrowy
- sang bleu → błękitna krew
- sans détour → bez ogródek
- sans pareil → bezkonkurencyjny, niezrównany
- sans relâche → bez wytchnienia
- sans rime ni raison → ni w pięć, ni w dziewięć, bez ładu i składu
- sans tambour ni trompette → cichaczem
- sans trêve → bez wytchnienia
- savoir la carte → znać zwyczaje, zachowanie grupy społecznej
- sciences physiques → nauki przyrodnicze
- se battre en duel → być rzadkim, nielicznym
- se coucher comme les poules → chodzić spać z kurami
- se faire sauter la cervelle → palnąć sobie w łeb
- se taper la cloche → pot. napchać się, najeść się
- secret de Polichinelle → tajemnica poliszynela
- sentiments mélangés → mieszane uczucia
- séparer le bon grain de l'ivraie → oddzielić ziarno od plew
- séparer le bon grain de l’ivraie → oddzielić ziarno od plew
- ses oignons (ses ognons) → czyjeś sprawy, czyjś interes
- sexe faible → płeć piękna
- sixième sens → szósty zmysł
- sortir de ses gonds → wyjść z siebie
T
[edytuj]- tailler une pipe → wulg. ciągnąć druta
- talon d'Achille → pięta Achillesa
- taper dans l'œil → wpaść w oko, spodobać się
- téléphone arabe → poczta pantoflowa
- terre promise → ziemia obiecana
- tête brûlée → gorąca głowa
- têtu comme un âne → uparty jak osioł
- tirer les cartes → wróżyć z kart
- tomber de la lune → spaść z księżyca; być zaskoczonym (niespodziewanym wydarzeniem)
- tonnerre d'applaudissements → burza oklasków
- torrent de paroles → potok słów
- toucher du bois → odpukać w niemalowane drewno
- tour de Babel → wieża Babel
- tout flambant neuf → nowiusieńki
- traîner dans la boue → zmieszać z błotem, zmieszać kogoś z błotem
- travailler au noir → pracować na czarno
- trempé comme une soupe → przemoczony do nitki
- trempé de sueur → pot. zlany potem
- trouver le mot de l'énigme → znaleźć rozwiązanie zagadki, problemu
- tuer le temps → zabijać czas
- tuer net → zabić na miejscu
- tuer raide → zabić na miejscu
U
[edytuj]- un pour tous, tous pour un → jeden za wszystkich, wszyscy za jednego
- une goutte d'eau dans la mer → kropla w morzu
- une tempête dans un verre d'eau → burza w szklance wody
Û
[edytuj]V
[edytuj]- va te faire enculer! → wulg. chuj ci w dupę
- veau d'or → złoty cielec
- venir au monde → przyjść na świat
- vérité nue → naga prawda
- victoire à la Pyrrhus → pyrrusowe zwycięstwo
- vieilles lunes → pot. przestarzałe, nieaktualne myślenie / idee
- vif-argent → żywe srebro
- vivre à la colle → żyć na kocią łapę
- vivre comme un coq en pâte → żyć jak pączek w maśle
- vivre de l'air du temps → żyć samym powietrzem
- vogue la galère → niech się dzieje, co chce!
- vouloir le beurre et l'argent du beurre → mieć ciastko i zjeść ciastko