móc

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: MocmocmočmòcMōc

móc (język polski)[edytuj]

wymowa:
IPA[muʦ̑], AS[muc], móc?/i; mogę?/i możesz?/i
homofon: muc
?/i
znaczenia:

czasownik modalny nieprzechodni

(1.1) być w stanie coś wykonać, zrobić
(1.2) mieć zezwolenie lub uprawnienie do wykonania czegoś
(1.3) mieć szansę zaistnieć, wydarzyć się
odmiana:
(1.1-3)
przykłady:
(1.1) (Ja) mogę to zrobić, jeśli (ty) chcesz.
(1.1) Nie mógłbym skrzywdzić Zosi.
(1.2) Przepraszam, ale nie może pan tu wejść. To zabronione.
(1.3) (My) możemy jeszcze to kupić, jeśli (my) mamy pieniądze.
składnia:
(1.1-3) móc + bezok.[1]
kolokacje:
synonimy:
(1.2) wolno
(1.3) może, być może, możliwe że
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. możliwość ż, możność ż, możenie n
czas. ułomny można
przym. możliwy
związki frazeologiczne:
chcieć, a nie móc, to piekło[2]chcieć to mócgdzie diabeł nie może, tam babę poślejakby chciał, a nie mógłjak cię mogęjeden ojciec dziesięć synów wychowa, a dziesięć synów jednego ojca żywić nie mogąjedna matka dziesięć synów wychowa, a jednej matki dziesięć synów żywić nie mogąmożna nim żaby miśkowaćmłody może umrzeć, a stary musi
etymologia:
uwagi:
  • formy trybu rozkazującego („móż”), bezosobnika („możono”) oraz odsłownika/gerundium (rzeczownik odczasownikowy: „możenie”) są dziś nieużywane[3][4]
  • zobacz też: możemożna
tłumaczenia:
źródła:
  1. Andrzej Markowski, Jak dobrze mówić i pisać po polsku, Warszawa 2000.
  2. Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 1.
  3. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „móc” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  4. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „móc” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.

móc (język dolnołużycki)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

czasownik

(1.1) móc

rzeczownik, rodzaj żeński

(2.1) siła, moc
odmiana:
ter. lm móžom (mógu), móžoš, móžo du móžomej, móžotej, móžotej lm móžomy, móžośo, mógu; przesz. mógł; przecz. njamógu
przykłady:
(1.1) Kak móžom se wobźěliś? Móžoš na pś. nacerwjene linkidołojce kliknuś a prědne gronidła pisaś.Jak mogę wziąć udział? Możesz np. kliknąć naczerwone linkiniżej i pisać pierwsze hasła. (dolnołużycka Wikipedia)
(1.1) Z Dolnoserbskego gymnazija njepśijźo dosć zapalonych procowarjow a gymnazij taku funkciju teke społniś njamóžo.Z dolnołużyckiego gimnazjum nie przyjdzie dość zapalonych pracowników i gimnazjum takiej funkcji też spełnić nie może. (Z Internetu)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: