z

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: -zZz-z.zzz²ŹźŻżż.ŽžƵƶȤȥɀⱿʐʑζз
Podobna pisownia Podobna pisownia: Ζ (alfabet grecki)

z (użycie międzynarodowe)[edytuj]

znaczenia:

symbol

(1.1) metrol. zepto-, przedrostek oznaczający 10-21 wartości modyfikowanej jednostki
(1.2) mat. trzecia ze współrzędnych w kartezjańskim układzie współrzędnych dla przestrzeni trójwymiarowych
(1.3) mat. zmienna rzeczywista, symbol używany zwłaszcza, gdy symbole x i y oznaczają inne zmienne
(1.4) mat. zmienna zespolona
(1.5) w międzynarodowym alfabecie fonetycznym: spółgłoska szczelinowa dziąsłowa dźwięczna
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
(1.3) zob. też układ współrzędnych kartezjańskich w Wikipedii
(1.5) zob. też spółgłoska szczelinowa dziąsłowa dźwięczna w Wikipedii
źródła:

z (język polski)[edytuj]

Zz
ptak wychodzi z (2.1) rury
deser z (2.4) truskawek
człowiek patrzy z (2.6) dachu
słoiki z (2.9) ogórkami
człowiek z (2.10) koniem
wymowa:
(1) IPA[zet], ?/i
(2) IPA[z] przed słowami rozpoczynającymi się głoską dźwięczną; IPA[s] przed słowami rozpoczynającymi się głoską bezdźwięczną; tworzy sylabę z pierwszą sylabą następnego słowa; zobacz też: uwagi poniżej; ?/i ?/i
?/i ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) jęz. trzydziesta litera polskiego alfabetu; zob. też z w Wikipedii

przyimek

(2.1) …wskazujący punkt początku ruchu
(2.2) …wskazujący źródło
(2.3) …wskazujący okres
(2.4) …wskazujący składnik, materiał
(2.5) …wskazujący przyczynę
(2.6) …wskazujący miejsce znajdowania się
(2.7) …wskazujący na cel wykonywania czynności
(2.8) …opisujący związek
(2.9) …wskazujący zawartość
(2.10) …wskazujący towarzystwo

partykuła

(3.1) pot. …poprzedzająca liczbę lub określenie czasu, oznaczająca ich przybliżenie
odmiana:
nieodm.
przykłady:
(2.1) Samolot z Kopenhagi do Gdańska leci tylko 50 minut.
(2.2) Wszystkie te informacje pochodzą z Internetu.
(2.3) Kupiłam sobie broszę z XV wieku.
(2.4) Ugotowałem zupę z jarzyn.
(2.5) Zwierzę wyło z tęsknoty.
(2.7) Człowiek wykonuje czynności z jajkiem.
(2.8) Żyli jak kot z psem.
(2.9) Przysłano mi kopertę z białym proszkiem.
(3.1) Daj mi z dziesięć złotych na te zakupy.
składnia:
(2.1-6) z + D. (kogoś / czegoś)
(2.7-10) z + N. (kimś / czymś)
kolokacje:
synonimy:
(2.1-6, 2.8-10) ze
(3.1) ze, mniej więcej, około
antonimy:
(2.8-10) bez
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
od A do Zz reguły
etymologia:
(2.1-6) zredukowana postać prasł. *jьz[1]
uwagi:
(1.1) zobacz też: aAąĄbBcCćĆdDeEęĘfFgGhHiIjJkKlLłŁmMnNńŃoOóÓpP(q)(Q)rRsSśŚtTuU(v)(V)wW(x)(X)yYzZźŹżŻ
(2.1-7) i (3.1) przyjmują formę ze, jeśli słowo następujące po przyimku zaczyna się zbitką spółgłosek, zwłaszcza zawierającą z, ż, ź, s, ś lub sz (sybilanty)
tłumaczenia:
źródła:
  1. Witold Mańczak, O zjawisku, które w tekstach polskich występuje w ponad 60% wyrazów, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” nr 29/2015, s. 66.

z (język angielski)[edytuj]

wymowa:
wymowa brytyjska?/i, IPA/zɛd/
wymowa amerykańska?/i, IPA/ziː/
znaczenia:

litera

(1.1) dwudziesta szósta litera angielskiego alfabetu, nazywana zed lub zee
odmiana:
(1.1) lp z; lm z's
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
(1.1) zobacz też: aAbBcCdDeEfFgGhHiIjJkKlLmMnNoOpPqQrRsStTuUvVwWxXyYzZ
źródła:

z (język czeski)[edytuj]

wymowa:
?/i ?/i ?/i
znaczenia:

przyimek

(1.1) z, ze
odmiana:
przykłady:
(1.1) Tisíce Němců z bývalé NDR, kteří nemají práci, hledají zaměstnání v Polsku.Tysiące Niemców z byłej NRD, którzy nie mają pracy, szukają zatrudnienia w Polsce. (z Internetu)
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

z (język dolnołużycki)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

przyimek, wyrażający…

(1.1) związek, wspólnotę
(1.2) sposób, narzędzie, środek (łącznie z narzędnikiem)
(1.3) atrybut, cechę
odmiana:
przykłady:
(1.1) Bramborska granicujo z PólskejuBrandenburgia graniczy z Polską
(1.2) z nožom kšajaśkroić nożem
(1.3) kokot z cerwjenym pjerom.Kogut z czerwonym piórkiem.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
przed wyrazami zaczynającymi się od spółgłosek syczących oraz niektórymi połączeniami spółgłoskowymi przybiera formę ze
źródła:

z (język kaszubski)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

przyimek

(1.1) z
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

z (język kataloński)[edytuj]

wymowa:
dialekt wschodni IPA/ˈzɛ.tə/, dialekt zachodni IPA/ˈze.ta/
fonem: IPA/z/
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) litera dwudziesta szósta, czyli ostatnia, litera alfabetu katalońskiego, minuskuła litery Z
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) zeta
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
gr. ζ
uwagi:
źródła:

z (język litewski)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

litera

(1.1) jęz. minuskuła trzydziestej pierwszej litery alfabetu litewskiego[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) majuskuła Z
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
(1.1) zobacz też: a ą b c č d e ę ė f g h i į y j k l m n o p r s š t u ų ū v z ž
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „z” w: Bendrinės lietuvių kalbos žodynas, ekalba.lt, Lietuvių kalbos institutas.

z (język słowacki)[edytuj]

Zz
veľké Z, malé z (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) z (litera, czterdziesty piąty znak słowackiego alfabetu)

przyimek

(2.1) z, ze
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(2.1) vyjsť z domu
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
od a do z / od a po z
etymologia:
uwagi:
(1.1) zobacz też: a á ä b c č d ď dz e é f g h ch i í j k l ĺ ľ m n ň o ó ô p q r ŕ s š t ť u ú v w x y ý z ž
źródła:

z (język zulu)[edytuj]

wymowa:
IPA/z/
znaczenia:

litera

(1.1) minuskuła dwudziestej szóstej (ostatniej) litery alfabetu zuluskiego
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) majuskuła: Z
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: