wstyd

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

wstyd (język polski)[edytuj]

wymowa:
IPA[fstɨt], AS[fstyt], zjawiska fonetyczne: utr. dźw.wygł. ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) psych. niemiłe uczucie spowodowane świadomością zrobienia czegoś nieodpowiedniego, złego; zob. też wstyd (emocja) w Wikipedii
(1.2) uczucie onieśmielenia, zażenowania
(1.3) st.pol. stygnięcie, ostyganie[1]
odmiana:
(1) [2]
przykłady:
(1.1) Agnieszka zaczerwieniła się ze wstydu.
(1.2) Bójka między kibicami obu drużyn była widowiskiem przynoszącym wstyd.
(1.2) Dzisiaj jest tylu magistrów, że wstyd mieć tylko średnie wykształcenie.
składnia:
kolokacje:
(1.2) przynosić komuś wstyd • narobić komuś wstydu • komuś jest wstyd • nie mieć wstydu • odczuwać wstyd • przyznawać się do czegoś ze wstydem • poczucie wstydu
synonimy:
(1.1) kompromitacja, upokorzenie, hańba, daw. gańba, pot. poruta, pot. obciach, pot. wiocha, książk. blamaż
(1.2) skrępowanie, zażenowanie, żenada
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1.1)
rzecz. wstydliwość ż, wstydzenie n, zawstydzenie n
czas. wstydzić się ndk., zawstydzać ndk.
przym. wstydliwy
przysł. wstydliwie
ims. zawstydzony
(1.3)
czas. stydnąć[1], stygnąć[1]
związki frazeologiczne:
najeść się wstyduspalić się ze wstydu
etymologia:
czes.[3]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 Halina Kurkowska, O zmianach znaczeń wyrazów, „Poradnik Językowy” z. 3, 1949, s. 11.
  2. publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Hasło „wstyd” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. Zenon Klemensiewicz, Historia języka polskiego, PWN, Warszawa 2002, s. 136.