by

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: -by.byby-

by (język polski)[edytuj]

wymowa:
IPA[bɨ], AS[by], ?/i
?/i
znaczenia:

spójnik

(1.1) …używany w zdaniach podrzędnych określających, w jakim celu (po co) wykonywana jest czynność

partykuła

(2.1) …tworząca tryb przypuszczający, pisana jako oddzielne słowo w formach bezosobowych
odmiana:
(1.1) lp bym, byś, by; lm byśmy, byście, by
(2.1) nieodm.
przykłady:
(1.1) Kupiłem sobie butelkę wody, by potem nie być spragnionym.
(2.1) Trzeba by coś z tym zrobić.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) aby, żeby
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przyr. -by
związki frazeologiczne:
etymologia:
(2.1) pol. być, 3. os. lp aorystu słowa posiłkowego być (bych, by, by, bychom, byste, byszę)[1]
uwagi:
zobacz zasady pisowni w uwagach do hasła -by
tłumaczenia:
źródła:
  1. Roman Zawiliński, Gdzie jest miejsce w zdaniu dla zaimka zwrotnego się i cząstki by?, „Poradnik Językowy” nr 1/1922, s. 2.

by (język angielski)[edytuj]

wymowa:
bryt., amer.: IPA/baɪ/, SAMPA/baI/
wymowa amerykańska?/i
homofony: bibyebuy
?/i ?/i
znaczenia:

przyimek

(1.1) przez (w podawaniu przyczyny, autora)
(1.2) przy, obok, w pobliżu
(1.3) …odpowiadający polskim konstrukcjom w narzędniku, przy podawaniu drogi lub sposobu ruchu
(1.4) podczas, w
(1.5) do, przed (w określeniach czasu)
(1.6) przez (dzielenie, mnożenie)
(1.7) po, za (przy wyliczaniu)
(1.8) …łączący się z niektórymi innymi czasownikami, tworząc osobne znaczenia
(1.9) na (przy podawaniu wymiarów, lub inwokacji do siły wyższej)
(1.10) według (czegoś)

przysłówek

(2.1) w czasownikach frazowych: obok
(2.2) w czasownikach frazowych: gdzieś, tu, tam
(2.3) w czasownikach frazowych: na później
odmiana:
przykłady:
(1.1) The car was driven by a drunk driver.Samochód był prowadzony przez pijanego kierowcę.
(1.1) The ball was caught by the goalkeeper.Piłka została złapana przez bramkarza.
(1.2) Do you see these two men by my car?Czy widzisz tych dwóch mężczyzn przy moim samochodzie?
(1.3) We have flown by plane.Przylecieliśmy samolotem.
(1.4) It happened by night.To się stało w nocy.
(1.5) I will be home by five pm.Będę w domu przed piątą.
(1.6) One can't divide 50 (fifty) by 7 (seven) without a remainder.Nie można podzielić 50 (pięćdziesięciu) przez 7 (siedem) bez reszty.
(1.7) Day by day passes, and we do nothing.Mija dzień za dniem, a my nic nie robimy.
(1.9) I need a piece of lumber that's 5 by 9 ft.Potrzebuję kawałek drewna o wymiarach 5 na 9 stóp.
(1.9) By Jove! I think she's got it!Na Jowisza! Myślę, że ona to ma!
(1.10) By my calculations, it cannot work.Według moich obliczeń to nie może działać.
(2.1) I watched as it passed by.Obserwowałem, jak mnie mijało.
(2.2) I'll stop by on my way home.Wpadnę po drodze do domu.
(2.3) The women spent much time after harvest putting jams by for winter and spring.Kobiety spędziły dużo czasu po zbiorach, robiąc przetwory na zimę i wiosnę.
składnia:
kolokacje:
(1.3) by car / train / air / highway / ship / …
(1.5) by tomorrow / evening / …
synonimy:
(1.1) of
(1.2) near, next to
(1.3) with
(1.4) during, while
(1.5) until
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
little by little
(1.8) stand bygo by
etymologia:
(1) pragerm. (por. niem. bei)
uwagi:
źródła:

by (język dolnołużycki)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

czasownik posiłkowy

(1.1) by; tworzy tryb przypuszczający
odmiana:
(1.1) nieodm.
przykłady:
(1.1) Ja by rad pomogł, ale bóžko njamóžomJa bym chętnie pomógł, ale niestety nie mogę.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
(1.1) „by” łączy się w dolnołużyckim z czasownikiem w czasie przeszłym (w ł-formie), przeczenie stawia się nie przy czasowniku, ale pisze łącznie z „by”, tworząc „njeby”
źródła:

by (język duński)[edytuj]

en by (1.1) i Danmark
wymowa:
Dania: [ˈbyˀ]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj wspólny

(1.1) miasto
(1.2) przen. mieszkańcy miasta
(1.3) pot. centrum miasta
odmiana:
(1.1) en by, byen, byer, byerne
przykłady:
(1.1) Jeg dig i går i byen.Widziałem cię wczoraj w mieście.
składnia:
kolokacje:
(1.1) landsbyprovinsbystorbyfødebyhjembykulturbymillionbysovebystationsbyvenskabsbybyboerbydelbykort
synonimy:
(1.1) stad
antonimy:
(1.1) land
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
gå forkert i byenmale byen rød
etymologia:
st.nord. býr
uwagi:
źródła:

by (język górnołużycki)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

czasownik posiłkowy

(1.1) by; tworzy tryb przypuszczający
odmiana:
(1.1) lp bych, by, by du bychmoj, byštej, byštej; lm bychmy, byšće, by
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
(1.1) „by” łączy się w górnołużyckim z czasownikiem w czasie przeszłym (w ł-formie), przeczenie stawia się nie przy czasowniku, ale pisze łącznie z „by”, tworząc „njeby”
źródła:

by (język norweski (bokmål))[edytuj]

wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) miasto
odmiana:
(1.1) en by, byen, byer, byene
przykłady:
(1.1) Foretrekker du å bo i by eller landet?Wolisz mieszkać w mieście czy na wsi?
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

by (język norweski (nynorsk))[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) miasto
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

by (język słowacki)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

partykuła

(1.1) by[1]

spójnik

(2.1) aby[1], by[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 Zofia Jurczak-Trojan, Halina Mieczkowska, Elżbieta Orwińska, Maryla Papierz, Słownik słowacko-polski, t. I, A-Ô, TAiWPN Universitas, Kraków 2005, ISBN 83-242-0569-1, s. 56.

by (język szwedzki)[edytuj]

wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski

(1.1) wieś
odmiana:
(1.1) en by, byn, byar, byarna
przykłady:
(1.1) Hon bor i en liten by i norr om StockholmOna mieszka w małej wsi na północ od Sztokholmu.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

by (język średnioangielski)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

czasownik

(1.1) być
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz średnioangielski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

by (język wilamowski)[edytuj]

zapisy w ortografiach alternatywnych:
wymowa:
?/i
znaczenia:

przyimek

(1.1) przy, podczas[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Słownik języka wilamowskiego w: Józef Gara, Zbiór wierszy o wilamowskich obrzędach i obyczajach oraz Słownik języka wilamowskiego, Stowarzyszenie Na Rzecz Zachowania Dziedzictwa Kulturowego Miasta Wilamowice „Wilamowianie”, Bielsko-Biała 2004, ISBN 83-914917-8-1.