zapalić

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

zapalić (język polski)[edytuj]

wymowa:
IPA[zaˈpalʲiʨ̑], AS[zapalʹić], zjawiska fonetyczne: zmięk.
?/i
znaczenia:

czasownik przechodni dokonany (ndk. zapalać)

(1.1) wzniecić ogień
(1.2) sprawić, że coś zaczyna się świecić, zaczyna dawać światło
(1.3) pot. uruchomić, np. silnik samochodu, radio, telewizor

czasownik nieprzechodni dokonany (ndk. zapalać)

(2.1) pot. o silniku zacząć pracować

czasownik zwrotny dokonany zapalić się (ndk. zapalać się)

(3.1) zacząć się palić, zająć się płomieniem
(3.2) zacząć się świecić
(3.3) książk. nabrać chęci, zapału do jakiegoś przedsięwzięcia
(3.4) książk. o uczuciu opanować kogoś
odmiana:
(1-2) koniugacja VIa
(3.1-4) koniugacja VIa
przykłady:
(1.1) Po kolacji poszliśmy zapalić ognisko.
(1.2) Idąc do łazienki zapalił światło w przedpokoju.
(1.3) Mój samochód to stary grat, dwa dni stał na mrozie i już nie mogę zapalić silnika.
(2.1) Mój samochód to stary grat, dwa dni stał na mrozie i już silnik nie chce zapalić.
(3.1) Przy trzeciej zapałce ognisko wreszcie się zapaliło.
(3.3) Bardzo zapalił się do najnowszego pomysłu wspólnika.
(3.4) Nagle zapalił się w nim wielki gniew.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) rozpalić, podpalić
(1.2) włączyć, zaświecić
(1.3) włączyć, uruchomić
(2.1) pot. zaskoczyć
(3.1) rozpalić się
(3.2) rozbłysnąć, włączyć się, zaświecić się
(3.3) zachęcić się
(3.4) zagotować się
antonimy:
(1.1) zgasić
(1.2) zgasić, wyłączyć
(1.3) zgasić, wyłączyć
(3.1) zgasnąć
(3.2) zgasnąć, wyłączyć się
(3.3) zniechęcić się
(3.4) opaść
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. palenie n, zapałka ż, zapalniczka ż, zapalnik mrz, zapalenie n, zapalanie n, zapaleniec mos, zapał mrz
przym. zapalny, palny
przysł. zapalnie
czas. odpalić, palić ndk., rozpalać ndk., zapalać ndk.
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
źródła: