kurwa

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

kurwa (język polski)

wymowa:
IPA[ˈkurva], AS[kurva], ?/i
podział przy przenoszeniu wyrazu: kur•wa[1]
?/i ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) wulg. prostytutka[2]
(1.2) wulg. kobieta prowadząca rozwiązły tryb życia[3]
(1.3) wulg. pogard. do kobiety / o kobiecie[2]
(1.4) wulg. pogard. człowiek postępujący w sposób podły lub niemoralny, łajdak, nikczemnik, sprzedający się

wykrzyknik

(2.1) wulg. …powtarzany jako przekleństwo, w mowie potocznej często jako przerywnik w zdaniu[4]; zob. też kurwa w Wikipedii

partykuła wzmacniająca

(3.1) wulg. …występująca bezpośrednio po wyrazie, który mówca chce podkreślić (i tym samym swoje uniesienie, euforię lub rozgoryczenie)
odmiana:
(1.1-4)
(2-3) nieodm.
przykłady:
(1.1) Co wieczór przy szosie stoją kurwy i czekają na jakiś zarobek.
(1.2) Ziemię pomierzył i głębokie morze, • Wie, jako wstają i zachodzą zorze, • Wiatrom rozumie, praktykuje komu A sam nie widzi, że ma kurwę w domu[5].
(1.3) Nie będziesz mi, kurwo, mówiła, co mam robić!
(1.4) Ty kurwo! Jeszcze mi wisisz dwa baniaki, co przerżnąłeś w pokera.
(2.1) Zamkniesz się, kurwa, czy nie?!
(2.1) O kurwa, zajebali mi portfel!
(3.1) Czekaj, czy ja, kurwa, czegoś nie zapomniałem z domu?
składnia:
kolokacje:
(1) kurwa jebana
(1.1-3) stara kurwa
(1.3) głupia kurwa
synonimy:
(1.1) wulg. kurwiszcze, kurwiszon, lachociąg, dziwka, wywłoka; eufem. kobieta lekkich obyczajów; przest. kurtyzana, ladacznica, nierządnica; neutr. prostytutka
(1.2) wulg. kurwiszcze, kurwiszon, dziwka, lafirynda, lampucera, latawica, ruchawica, wywłoka, zdzira; slang. lambadziara; przest. jawnogrzesznica, ladacznica, rozpustnica, wszetecznica
(1.3) wulg. lafirynda, lampucera, szmata, wywłoka, zdzira
(1.4) wulg. skurwiel, dupek, chuj
(2.1) wulg. w kurwę; eufem. kuźwa, kurna, kurka wodna
antonimy:
(1.2) iron. dziewica orleańska
hiperonimy:
(1.2) kobieta
(1.4) człowiek
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. kurewstwo n, kurwik mrz, kurwica ż, kurwiarz mos, kurwiarnia ż, kurwienie n, kurwowanie n, nakurwianie n, nakurwienie n, podkurwianie n, podkurwienie n, rozkurwianie n, rozkurwienie n, skurwienie n, wkurwianie n, wkurwienie n, wykurwianie n, wykurwienie n
zdrobn. kurewka ż, kurwiątko n
zgrub. kurwisko n, kurwiszon m, kurwiszonek m, kurwiszcze n
czas. kuźwić, kurwić ndk., kurwować ndk., nakurwiać ndk., nakurwić dk., podkurwiać ndk., podkurwić dk., rozkurwiać ndk., rozkurwić dk., skurwić dk., wkurwiać ndk., wkurwić dk., wykurwiać ndk., wykurwić dk.
przym. kurewski, podkurwiony, skurwiały, skurwiony, wkurwiający, wkurwiony
przysł. wykurwiście, kurewsko
związki frazeologiczne:
chuj kurwado kurwy nędzyiść na kurwy / chodzić na kurwy / pójść na kurwykurwa kurwie łba nie urwiekurwa (moja, twoja, jego, jej, nasza, wasza, ich) maćmęska kurwana pełnej kurwieożeż kurwapotrzebny jak kurwie majtkirzucać kurwami
etymologia:
Według Zbigniewa Gołąba językowa pożyczka kentumowa. Od *kury/kurъv-a = „prostytutka, nierządnica”, drugą postać poświadczają wszystkie języki słowiańskie, już w języku cerkiewnym redakcji serbskiej kurъva. Gołąb za Wiktorem Władymirowiczem Martynowem zestawia wyraz z greckim κύριος ([kʉː́rios]) = „potężny, pan” i staroindyjskim śṻra = „silny, bohater”, awestyjskie sūra ts.. Wszystkie formy z praindoeur. *K'euH = „pęcznieć, puchnąć”, w związku z tym *kury (*kourūs) mogło po prostu znaczyć „dojrzała, dorosła kobieta[6]. Aleksander Brückner podsumowywał krótko: „prasłowo; wszędzie tak samo, tylko na Rusi, zamiast tego cerkiewne blad' (por. bledzin syn)”[7]. Według Andrzeja Bańkowskiego to obelżywe słowo (w języku polskim zapisane po raz pierwszy w 1415 r.) często cytowane w aktach sądowych i w staropolskich kodeksach prawnych obłożone sankcjami („gdyby mać jego kurwą mianował, w takąż winę skazujemy ji być upadłym”). Starsza postać *kureẃ zachowana reliktowo w najczęściej używanym wyrażeniu „kurwie macierze syn” (1396, 98, 1404, 11, 14, 27, 28, 29, 34, 36 w rotach sądowych), gdzie formę kurwie należy interpretować jako dopełniacz rzeczownika liczby pojedynczej (nie jako przymiotnik), jak w wyrażeniu „kurwy macierze syn” (1402, 27, 33); †kury, †kurъve[uwaga 1]*kour-ū-s „kobieta niezamężna”, greckie koúra, koúrē, kóra, kórē, kṓra ts. (*kour-ā skąd też ewentualnie staro-wysoko-niemieckie huora, niemieckie Hure). Sens pejoratywny rozwinął się z wyrażenia †kurъve †matere †synъ = „syn niezamężnej matki” = „syn nieznanego ojca; bękart-wyrzutek, nie należący do rodu”. W XVI wieku „kurwa” jest zwykłą nazwą zawodowej prostytutki z licznymi derywatami[4].
uwagi:
  1. Bańkowski stosuje znak „†” przy słowach wymarłych i bardzo prawdopodobnych, w odróżnieniu do „*” które stosuje przy formach czysto hipotetycznych.
tłumaczenia:
źródła:
  1. Hasło „kurwa” w: Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny, red. Jerzy Podracki, Horyzont, Warszawa 2001, ISBN 83-7311-161-1, s. 510.
  2. 2,0 2,1 Maciej Czeszewski, Słownik polszczyzny potocznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, ISBN 83-01-14631-1, ISBN 978-83-01-14631-3, s. 147.
  3. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „kurwa” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  4. 4,0 4,1 Andrzej Bańkowski, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. II, Warszawa 2000, s. 860.
  5. Jan Kochanowski, Na matematyka.
  6. Zbigniew Gołąb, O pochodzeniu Słowian w świetle faktów językowych, Kraków 2004, s.80, ISBN 83-242-0528-4.
  7. Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny, Warszawa 1957, s. 686.

kurwa (język górnołużycki)

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) kurwa, prostytutka
(1.2) suka
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz górnołużycki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

kurwa (język hausa)

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) rel. dusza[1]
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: