księżyc: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana]

[wersja nieprzejrzana]

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersja z 22:04, 8 lut 2015

Podobna pisownia: Księżyc

wymowa:: ^?/i, IPA: [ˈcɕɛ̃w̃ʒɨʦ̑], AS: [ḱśẽũ̯žyc], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.• asynch. ę

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) blm^[2],

(1.2-3)

przykłady:: (1.1) Ponad lasem widać było wschodzący księżyc.; (1.1) Księżyc symbolizuje tajemne i zakryte strony natury, intuicję, podświadomość, magię, wyobraźnię i natchnienie poetyckie.; (1.1) Według wierzeń ludowych zioła lecznicze zbierane przy blasku księżyca działają najskuteczniej.; (1.2) Ziemię obiega jeden księżyc, zwany Księżycem.; (1.2) Ganimedes jest największym księżycem w Układzie Słonecznym.; (1.2) Prawie wszystkie planety Układu Słonecznego oraz niektóre planety karłowate i planetoidy mają księżyce.; (1.2) Wenus i Merkury nie mają księżyców.; (1.3) Moja babcia upiekła wyśmienite księżyce i gwiazdki piernikowe.

kolokacje:: (1.1) półksiężyc • okrągły / półokrągły / rogaty / łukowaty księżyc • blady / jasny księżyc • białawy / biały / srebrnobiały / srebrzysty / srebrny / bladożółty / jasnożółty / żółtawy / żółty / pomarańczowożółty / jasnozłoty / złotawy / złoty księżyc • tajemniczy księżyc • księżyc wschodzi / zachodzi • księżyc błyszczy / lśni / świeci • księżyc znajduje się nad horyzontem • księżyc widnieje na niebie • księżyc chyli się ku zachodowi • księżyc wyjrzał zza chmury • księżyc zniknął za chmurą • bóg / bogini księżyca • uosobienie księżyca • blask / światło / poświata księżyca • w blasku księżyca • wyć do księżyca • podziwiać / obserwować / wpatrywać się w księżyc • zakryć / zasłonić księżyc • przy księżycu; (1.2) egzoksiężyc • księżyc Ziemi / Eris • księżyce Marsa / Jowisza / Saturna / Urana / Neptuna / Plutona • księżyce planety / planety karłowatej / planetoidy • największy / najmniejszy księżyc • księżyc nieregularny • księżyce planetarne / galileuszowe; (1.3) księżyc na choinkę • księżyce na tapecie / na tkaninie • księżyce czekoladowe / marcepanowe / piernikowe • deseń w księżyce

synonimy:: (1.1) peryfr. książk. Srebrny Glob, srebrny glob; przest. gw. poet. miesiąc; przest. gw. poet. zdrobn. miesiączek; przest. poet. luna; poet. kawalerskie słońce; pot. żart. łysy; (1.2) satelita, naturalny satelita

wyrazy pokrewne:: rzecz. Księżyc m, księżycówka ż, książę m, księżna ż, książątko n, księżniczka ż, ksiądz m^[3], książęcość ż, księstwo n, księstewko n, ksiąstewko n; przym. księżycowy, księżycowaty, księżyczny, bezksiężycowy, książęcy; przysł. księżycowo, książęco

związki frazeologiczne:: jakby spadł z księżyca / spaść z księżyca • nie dbam o gwiazdy, gdy księżyc świeci • porywać się z motyką na księżyc • przy księżycu • sierp księżyca • wyć do księżyca • wyglądać jak księżyc w pełni • wzięty z księżyca

uwagi:: (1.1) por. Księżyc; (1.1) tylko jako termin astronomiczny piszemy wielką literą, w pozostałych przypadkach – małą^[2]^[5].; (1.2) zobacz też: Indeks:Polski - Astronomia; (1.3) por. półksiężyc; zob. też księżyc (ujednoznacznienie) w Wikipedii; zob. też księżyc w Wikicytatach

angielski: (1.1) moon; (1.2) moon
arabski: (1.1) قمر (qámar) m
aramejski: (1.1) ܣܸܗܲܪܵܐ
baskijski: (1.1) ilargi; (1.2) ilargi
białoruski: (1.1) месяц m
chorwacki: (1.1) mjesec m
czeski: (1.1) měsíc m, poet. luna ż; (1.2) měsíc m; (1.3) měsíček m
dolnołużycki: (1.1) mjasec m
duński: (1.1) måne w
esperanto: (1.1) luno
fenicki: (1.1) 𐤉𐤓𐤇
fiński: (1.1) kuu
francuski: (1.1) lune ż
hawajski: (1.1) mahina
hebrajski: (1.1) ירח
hiszpański: (1.1) luna ż
islandzki: (1.1) tungl n
japoński: (1.1) 月(つき)
jidysz: (1.1) לבֿנה ż (lewone); (1.2) לבֿנה ż (lewone)
łaciński: (1.1) luna ż
mongolski: (1.1) cap
niemiecki: (1.1) Mond m; (1.2) Mond m
norweski (bokmål): (1.1) måne m
nowogrecki: (1.1) φεγγάρι n; σελήνη ż
ormiański: (1.1) լուսին
quenya: (1.1) isil
rosyjski: (1.1) луна ż; (1.2) спутник m, луна ż
sanskryt: (1.1) वृक, गौर, सुम, शशिन्
słowacki: (1.1) mesiac m, poet. luna ż; (1.2) mesiac m; (1.3) mesiačik m
szwedzki: (1.1) måne w
tahitański: (1.1) marama
tonga: (1.1) mahina
ukraiński: (1.1) місяць ż
wilamowski: (1.1) mönd m, mönt m
włoski: (1.1) luna ż

↑ Porada „ziemia czy Ziemia, słońce czy Słońce?” w: Poradnia językowa PWN.
↑ ^2,0 ^2,1 Hasło „księżyc” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
↑ ^3,0 ^3,1 Porada „ksiądz i księżyc” w: Poradnia językowa PWN.
↑ Porada „miesiąc” w: Poradnia językowa PWN.
↑ Porada „ziemia i księżyc” w: Poradnia językowa PWN.

@@ Linia 7: / Linia 7: @@
 {{znaczenia}}
 ''rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy''
+: (1.1) {{astr}} [[Księżyc]], [[jako]] [[zjawisko]] [[na]] [[nieboskłon]]ie<ref>{{PoradniaPWN|id=10778|hasło=ziemia czy Ziemia, słońce czy Słońce?}}</ref>
-: (1.1) {{astr}} {{zob|[[Księżyc]]}}
 : (1.2) {{astr}} [[ciało niebieskie]] [[obiegać|obiegające]] [[planeta|planetę]], [[planeta karłowata|planetę karłowatą]], [[planetoida|planetoidę]] [[itp.]]; {{wikipedia|naturalny satelita}}
 : (1.3) [[przedmiot]], [[figura]], [[rysunek]] [[itp.]] [[mieć|mający]] [[kształt]] [[półksiężyc]]a
@@ Linia 71: / Linia 71: @@
 {{uwagi}}
 : (1.1) {{por|Księżyc}}
-: (1.1) Tylko jako termin astronomiczny (nazwa astronomiczna) piszemy wielką literą, w pozostałych przypadkach – małą literą<ref name="USJP" /><ref>{{PoradniaPWN|id=7168|hasło=ziemia i księżyc}}</ref><ref>{{PoradniaPWN|id=10778|hasło=ziemia czy Ziemia, słońce czy Słońce?}}</ref><ref>{{WSOonline|hasło=Nazwy obiektów astronomicznych|id=629397}}</ref>.
+: (1.1) tylko jako termin astronomiczny piszemy wielką literą, w pozostałych przypadkach – małą<ref name="USJP" /><ref>{{PoradniaPWN|id=7168|hasło=ziemia i księżyc}}</ref>.
 : (1.2) zobacz też: [[Indeks:Polski - Astronomia]]
 : (1.3) {{por|półksiężyc}}