gwiazdka
gwiazdka (język polski)[edytuj]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) zdrobn. od: gwiazda
- (1.2) mała gwiazda, np. ozdoba, zabawka
- (1.3) pot. Wigilia
- (1.4) pot. zwyczaj obdarowywania się prezentami w Wigilię
- (1.5) przen. stopień oficerski
- odmiana:
- (1.1-5)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik gwiazdka gwiazdki dopełniacz gwiazdki gwiazdek celownik gwiazdce gwiazdkom biernik gwiazdkę gwiazdki narzędnik gwiazdką gwiazdkami miejscownik gwiazdce gwiazdkach wołacz gwiazdko gwiazdki
- przykłady:
- (1.2) Poszewka, którą dostałam od mamy, jest niebieska w żółte gwiazdki.
- (1.4) Kupuję mojej cioci toster na gwiazdkę.
- (1.5) Oficerska gwiazdka musi zachować swoją cenę i budzić poważanie wśród żołnierzy.[1]
- synonimy:
- (1.1) gwiazdeczka
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. gwiazda f, gwiazdeczka f, rozgwieżdżanie n, wygwieżdżanie n, rozgwieżdżenie n, wygwieżdżenie n, gwiaździarz m, gwiazdor m, gwiazdorka f, gwiazdorstwo n, gwiazdorzenie n
- czas. rozgwieżdżać ndk., wygwieżdżać ndk., rozgwieździć dk., wygwieździć dk., gwiazdorzyć ndk.
- przym. gwiazdkowy, gwiezdny, gwiazdowy, gwiazdorski, gwieździsty
- przysł. gwiazdorsko, gwieździście
- związki frazeologiczne:
- chcieć gwiazdki z nieba / pragnąć gwiazdki z nieba
- etymologia:
- (1.1-3) pol. gwiazda
- (1.2) Wyrażenie „dostać na gwiazdkę” ma związek z polską tradycją, według której wieczór wigilijny rozpoczyna się, kiedy pierwsza gwiazda pojawi się na niebie. Dzieciom wieczór wigilijny kojarzy się głównie z prezentami, które wtedy dostają.
- uwagi:
- tłumaczenia:
- (1.1) dla języków nierozróżniających zdrobnień zobacz listę tłumaczeń w haśle: gwiazda
- (1.3) zobacz listę tłumaczeń w haśle: Wigilia
- esperanto: (1.2) steleto
- jidysz: (1.2) שטערנדל n (szterndl)
- litewski: (1.1) žvaigždutė f
- niemiecki: (1.2) Sternchen n
- rosyjski: (1.1) звёздочка f
- wilamowski: (1.2) śtaomła
- źródła:
- ↑ Jan Pokrzywa Wiele przeszliśmy rzek, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1967, PB 1968/652, s. 81