miecz

miecz (język polski)

miecz (1.1)

miecz (1.2)

miecze (1.4)

wymowa:

​, IPA: [mʲjɛʧ̑], AS: [mʹi ̯eč], zjawiska fonetyczne: zmięk.• i → j 

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) obosieczna broń z długim, prostym metalowym ostrzem; zob. też miecz w Wikipedii

(1.2) żegl. ruchoma część niektórych jachtów żaglowych i desek windsurfingowych w formie płetwy wysuwanej w spodzie kadłuba; zob. też miecz (żeglarstwo) w Wikipedii

(1.3) daw. męska linia pokrewieństwa w rodzinie

(1.4) bud. w konstrukcji dachu: krótki, ukośny element łączący belkę poziomą z pionową

odmiana:

(1.1-4)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	miecz	miecze
dopełniacz	miecza	mieczy / mieczów
celownik	mieczowi	mieczom
biernik	miecz	miecze
narzędnik	mieczem	mieczami
miejscownik	mieczu	mieczach
wołacz	mieczu	miecze

przykłady:

(1.1) Rycerz wyciągnął miecz i przygotował się do obrony.

(1.1) Wy sami drżyjcie przed mieczem, / bo gniew za grzechy zapłonie.

składnia:

kolokacje:

(1.1) walczyć na miecze • walczyć mieczem • dobyć miecza • miecz obosieczny • miecz świetlny • miecz długi / półtoraręczny • miecz bastardowy / bękarci • miecz dwuręczny • miecz jednoręczny • miecz katowski • miecz ceremonialny • miecz karoliński

(1.3) przodek po mieczu

synonimy:

(1.2) szwert, szwerta

antonimy:

(1.1) tarcza

(1.3) kądziel

hiperonimy:

(1.1) broń sieczna

hiponimy:

(1.1) gladius, kord, półtorak, spatha

holonimy:

meronimy:

(1.1) rękojeść, jelec, głownia

wyrazy pokrewne:

rzecz. miecznik m, mieczownik m, mieczowanie n, mieczówka ż, miecznikostwo n, miecznikowicz m

zdrobn. mieczyk m

przym. mieczowy, mieczykowaty, miecznikowy, miecznikowski

czas. mieczować

związki frazeologiczne:

kto mieczem wojuje, (ten) od miecza ginie • miecz Damoklesa • po mieczu • rozum bez cnoty – miecz w ręku szalonego

etymologia:

prasł. *mečь

uwagi:

• zob. też miecz w Wikicytatach
• zob. też miecz w Encyklopedii staropolskiej

tłumaczenia:

• ajnoski: (1.1) エムシ (emushi)
• amharski: (1.1) ሰይፍ
• angielski: (1.1) sword; (1.2) bryt. centreboard, bryt. centre-board, amer. centerboard, amer. center-board
• arabski: (1.1) سيف m (saif)
• aragoński: (1.1) espata
• asturyjski: (1.1) espada
• baskijski: (1.1) ezpata; (1.2) abortza, aurtzol
• bośniacki: (1.1) mač
• chorwacki: (1.1) mač m
• czeski: (1.1) meč m
• dolnołużycki: (1.1) mjac m
• duński: (1.1) sværd n
• esperanto: (1.1) glavo
• estoński: (1.1) mõõk
• francuski: (1.1) épée ż
• górnołużycki: (1.1) mječ m
• grenlandzki: (1.1) pana
• gudźarati: (1.1) તલવાર ż (talavāra)
• hiszpański: (1.1) espada ż
• interlingua: (1.1) gladio
• islandzki: (1.1) sverð n
• japoński: (1.1) 剣 (けん, ken)
• jidysz: (1.1) שווערד ż (szwerd)
• karaimski: (1.1) кылыч
• litewski: (1.1) kalavijas m
• łaciński: (1.1) gladius m
• niemiecki: (1.1) Schwert n
• nowogrecki: (1.1) ξίφος n, σπαθί n
• pendżabski: (1.1) تلوار
• perski: (1.1) شمشیر
• rosyjski: (1.1) меч m
• sanskryt: (1.1) अक्षर
• słowacki: (1.1) meč m
• słoweński: (1.1) meč m
• staroangielski: (1.1) sweord n
• staroegipski: (1.1) (nkn)
• szwedzki: (1.1) svärd n
• średnio-wysoko-niemiecki: (1.1) wāfen n
• turecki: (1.1) kılıç
• ukraiński: (1.1) меч m
• węgierski: (1.1) kard
• wilamowski: (1.1) śwat n, świert n
• włoski: (1.1) gladio m, spada ż

źródła: