kuć

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: kuckücküç

kuć (język polski)[edytuj]

kowal kuje (1.1) żelazny pręt
kamieniarz kuje (1.2) kamień
podkuwacz kuje (1.3) konia
kuć (2.1)
wymowa:
IPA[kuʨ̑], AS[kuć] ?/i
znaczenia:

czasownik

(1.1) bić młotkiem metal nadając mu kształt[1]
(1.2) bijąc młotem w dłuto robić wgłębienie[1]
(1.3) zakładać koniowi podkowy[1]
(1.4) przen. robić coś po rzemieślniczemu, z wysiłkiem, zwłaszcza ucząc się[1]
(1.5) przest. okuwać, zakuwać w coś, czymś[1]
(1.6) przest. przykuwać do czegoś[1]
(1.7) przest. stukać, uderzać, kołatać[1]
(1.8) przen. przest. knuć, planować[1]
(1.9) pot. uczyć się na pamięć

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) daw. zdrobn. od: kuczer[1]

wykrzyknik

(3.1) przest. zob. kuć kuć[1]
odmiana:
(1.1-8) koniugacja Xa
(2.1)
przykłady:
(1.1) Kowal kuje nam stylowe kraty do okien.
(1.2) Robotnik kuje dziurę w ścianie.
(1.3) Dziś u kowala kujemy naszą szkapę.
(1.4) Jacek kuje przed jutrzejszą klasówką.
(2.1) Dawniej, gdy kupowano węgiel, zamawiano kucia z wozem.
składnia:
kolokacje:
(1.1) kuć na gładko • kuć na zimno
synonimy:
(1.9) zakuwać
(2.1) kuczer, furman, woźnica, wozak
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1.1-8)
rzecz. kucie n, kujon m, kujonka ż, kowal m, kowalicha ż, kowalik m, kuźnia ż, kuczer mos, kujonienie n, kujownia ż
czas. kować, wykuć, wykuwać, odkuć, odkuwać, zakuć, zakuwać, przykuć, przykuwać, okuć, okuwać, obkuć się, kujonić
związki frazeologiczne:
konia kują, żaba nogę podstawiakuj żelazo, póki gorącekuty na cztery nogirozkłada ją (miłość), jak złotą blachę, gdy się kujew Pacanowie kozy kują
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
(1.5) zobacz listę tłumaczeń w haśle: okuwać
(1.6) zobacz listę tłumaczeń w haśle: przykuwać
(1.7) zobacz listę tłumaczeń w haśle: stukać
(2.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: woźnica
źródła:
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. II: H-M, Warszawa 1900–1927, s. 619-620.