korzeń

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: kòrzéń

korzeń (język polski)[edytuj]

korzenie (1.1)
korzenie (1.2) zębów
korzenie (1.3)
wymowa:
IPA[ˈkɔʒɛ̃ɲ], AS[kožẽń], zjawiska fonetyczne: nazal. ?/i
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) bot. organ roślin naczyniowych umiejscowiony zwykle w podłożu (glebie), utrzymujący roślinę w jednym miejscu i pobierający dla niej wodę i składniki mineralne; zob. też korzeń w Wikipedii
(1.2) anat. element organu tkwiący wewnątrz innej części ciała
(1.3) kulin. roślina, która zawiera olejki eteryczne, używana jako przyprawa[1]
(1.4) eufem. żart. członek męski[2]
(1.5) przen. lm zob. korzenie
odmiana:
(1.1-4)
przykłady:
(1.1) Wczorajsza wichura wyrywała drzewa z korzeniami.
(1.2) Za wzrost włosa odpowiedzialny jest jego korzeń.
(1.4) Bo choć doktor nie był młodzikiem, to przecież w Skiroławkach mówiono, że z wiekiem u mężczyzny korzeń twardnieje jak u sosny w lesie[3].
składnia:
(1.3) zwykle w liczbie mnogiej
kolokacje:
(1.1) korzeń główny / boczny / palowy / powietrzny / spichrzowy / wrzecionowatysystem korzeni • wypuszczać korzenie • wyrywać z korzeniami
(1.2) korzeń nerwu / zęba / włosa / prącia
(1.3) wonne korzenie • dodać korzeni
synonimy:
(1.1) gw. (Górny Śląsk) korzyń
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. korzeniówka ż, ukorzeniacz m, ukorzenianie n, ukorzenienie n, wykorzenianie n, wykorzenienie n, zakorzenianie n, zakorzenienie n, korzennik m, korzenniczka ż, Korzeniówka ż, korzenie nmos, korzeniowiec m, Korzenna ż, Korzeńsko n, korzennictwo n, korzonkowanie n
zdrobn. korzonek m, korzoneczek m
czas. korzenić się ndk., ukorzeniać ndk., ukorzenić dk., zakorzeniać ndk., zakorzenić dk., wykorzeniać ndk., wykorzenić dk., korzonkować ndk.
przym. korzeniowy, korzenny, korzenniczy
przysł. korzeniowo, korzennie
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1) prasł. *korę, prasł. *korene[4]
(1.2) kalka z łac. radix[5]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „korzeń” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. Anna Dąbrowska, Słownik eufemizmów polskich: czyli w rzeczy mocno, w sposobie łagodnie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, ISBN 8301125705, s. 51
  3. Zbigniew Nienacki, Raz w roku w Skiroławkach.
  4. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „korzeń” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  5. Stanisław Skorupka, Przenośnie z zakresu pojęć lekarskich, „Poradnik Językowy” nr 1/1948, s. 14.