czekolada

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

czekolada (język polski)[edytuj]

różne rodzaje czekolady (1.2)
trzy czekolady (1.3)
czekolada (1.4)
wymowa:
?/i, IPA[ˌʧ̑ɛkɔˈlada], ASekolada], zjawiska fonetyczne: akc. pob.
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) spoż. cuk. półprodukt cukierniczy sporządzany z kakao, cukru i tłuszczu; zob. też czekolada w Wikipedii
(1.2) spoż. cuk. tabliczka czekolady (1.1)
(1.3) spoż. kulin. słodki, gęsty i gorący napój z kakao i śmietanki; zob. też czekolada pitna w Wikipedii
(1.4) kolor taki jak typowej czekolady (1.1)
odmiana:
(1.1)
(1.2-4)
przykłady:
(1.1) Na niedzielny deser mama zrobiła sernik wiedeński z czekoladą i rodzynkami.
(1.2) Krzyś jest strasznym łakomczuchem, zjada całą czekoladę na raz.
(1.3) Po powrocie z sanek rozgrzaliśmy się kubkiem czekolady.
(1.4) Ten kolor na tapicerce to bardziej czekolada niż mahoń.
składnia:
kolokacje:
(1.1) jeść / jadać czekoladę • nie jadać czekolady • czekolada z orzechami / rodzynkami / bakaliamiciemna / gorzka / mleczna / nadziewana / biała / deserowa czekolada • tabliczka czekoladykawałek / cząstka czekolady • czekolada w wiórkach / w proszku / w granulkach / w kawałkach / w tabliczkach / w polewiepolewa / nadzienie z czekolady • deser / ciasto / ciastko / batonik / cukierek / słodycze / wyrób z czekolady (z czekoladą) • uwielbiać czekoladę • lubić / nie lubić czekolady • przepadać za czekoladą • coś w czekoladzie • czekolada kosmetycznatwarda / miękka / roztopiona / płynna czekolada • owoce / wafle / cukierki w czekoladzie • tort oblany / przekładany czekoladą
(1.2) kupić / wziąć / jeść / zjeść / ugryźć / podzielić czekoladę • objadać się / opychać się czekoladą • częstować czekoladą • czekolada wedlowska / holenderska / szwajcarska / belgijskaproducent / fabrykant / wytwórca / produkcja / fabryka / wytwórnia czekolady (czekolad)
(1.3) pić / pijać / wypić / wypijać / nalewać / nalać / rozlać / rozlewać czekoladę • łyżeczka / filiżanka / kubek / dzbanek czekolady • gorąca / ciepła / zimna / wystygła czekolada • uwielbiać czekoladę • lubić / nie lubić czekolady • przepadać za czekoladą • pijalnia czekolady
(1.4) opalić się na czekoladę • pomalować / przemalować na czekoladę
synonimy:
(1.1) czekolada twarda; gw. (Górny Śląsk) szekulada
(1.2) tabliczka czekolady; gw. (Górny Śląsk) szekulada
(1.3) czekolada pitna, czekolada na gorąco
(1.4) ciepły brąz
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. czekoladnik m, czekoladniczka ż, czekoladziarka ż, czekoladnictwo m, czekoladowiec m, czekoladziarnia ż, czekoladownia ż
zdrobn. czekoladka
czas. poczekoladować
przym. czekoladowy
przysł. czekoladowo
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1-3) pol. czokolada[1] < wł. cioccolata, hiszp. chocolate[2] < nah. xocolatlnah. xocolli + atlgorzki + woda, pierwotnie jako określenie napoju przygotowanego z kakaowca
(1.1-3) Do j. polskiego wyraz mógł trafić za pośrednictwem niem.[3].
(1.4) od (1.1)
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Zapytania i odpowiedzi, „Poradnik Językowy” nr 5/1905, s. 71.
  2. publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. Maciej E. Halbański, Leksykon sztuki kulinarnej, wydanie III, Wydawnictwo „Watra”, Warszawa 1987, s. 39.