cukier

cukier (język polski)

cukier (1.2-3)

wymowa:

wymowa, IPA: [ˈʦ̑ucɛr], AS: [cuḱer], zjawiska fonetyczne: zmięk.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) organiczny związek chemiczny składający się z atomów węgla, wodoru i tlenu; zob. też węglowodany w Wikipedii (zazwyczaj w liczbie mnogiej)

(1.2) chem. spoż. cukier jadalny – cukier (1.1) otrzymywany z trzciny cukrowej (cukier trzcinowy) bądź z buraków cukrowych (cukier buraczany); zob. też cukier spożywczy w Wikipedii

(1.3) chem. spoż. cukier spożywczy – nazwa handlowa cukru (1.1) otrzymywanego z buraków cukrowych; zob. też cukier buraczany w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	cukier	cukry
dopełniacz	cukru	cukrów
celownik	cukrowi	cukrom
biernik	cukier	cukry
narzędnik	cukrem	cukrami
miejscownik	cukrze	cukrach
wołacz	cukrze	cukry

(1.2-3)

 

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	cukier
dopełniacz	cukru
celownik	cukrowi
biernik	cukier
narzędnik	cukrem
miejscownik	cukrze
wołacz	cukrze

przykłady:

(1.1) Cukier jest związkiem chemicznym i bywa nazywany inaczej węglowodanem.

(1.2) Cukier jadalny jest środkiem spożywczym.

(1.3) Cukier spożywczy składa się niemal w całości z sacharozy.

składnia:

kolokacje:

(1.3) cukier w kostkach • cukier puder • cukier waniliowy • cukier wanilinowy • cukier kryształ

synonimy:

(1.1) sacharyd, węglowodan

(1.2-3) reg. maz. cuker, reg. śl. cuker, reg. warmiński, reg. wielkopolski faryna

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

czas. cukrzyć/pocukrzyć

rzecz. cukiernica, cukierniczka, cukrownia, cukierek

przym. cukrzany, cukrowy

związki frazeologiczne:

cukier i rozum nigdy nie zaszkodzą

etymologia:

z niem. Zucker z swn. zucura z arab. سكر (sukkar) z pers. شکر (shakar) < sanskr. शर्करा (sarkara)

uwagi:

zobacz hasło cukier w Wikipedii, zobacz hasło cukier w Wikicytatach

tłumaczenia:

• abchaski: (1.?) ашакар
• adygejski: (1.?) шъоущыгъу
• afrykanerski: (1.?) suiker
• ajmara: (1.?) asukara
• aklanon: (1.?) asukar
• alabama: (1.?) champoli
• albański: (1.?) sheqer
• aleucki: (1.?) shak-alak
• angielski: (1.1) carbohydrate, sugars lm; (1.2) sugar; (1.3) sugar
• anglosaski: (1.?) sykr
• arabski: (1.?) سكر (súkkar) m
• aragoński: (1.?) zucre
• araukański: (1.?) kochülmawe
• asturyjski: (1.?) azucre
• atlango: (1.?) sukro
• awarski: (1.?) чакар
• azerski: (1.?) şəkər
• bambara: (1.?) sugoro
• baskijski: (1.?) azukre
• baszkirski: (1.?) шәкәр
• bemba: (1.?) suga
• bengalski: (1.?) chini
• białoruski: (1.2) цукар; (1.3) цукар
• bislama: (1.?) suka
• blackfoot: (1.?) náápiiniiwan
• boloński: (1.?) zóccher
• bośniacki: (1.?) šećer
• bretoński: (1.?) sukr
• bukusu: (1.?) sukari
• bułgarski: (1.?) захар
• caló: (1.?) galuchí
• cebuano: (1.?) asukar
• chinook: (1.?) le sook
• chiński standardowy: (1.?) 糖 (táng)
• choctaw: (1.?) hapi champuli
• chorti: (1.?) chab
• chorwacki: (1.?) šećer
• czamorro: (1.?) asukat
• czeczeński: (1.1) шекар
• czejeński: (1.?) ve'keemahpe
• czeski: (1.?) cukr
• czuwaski: (1.?) сахӑр
• dogoński: (1.?) sygɛrɛ
• dolnołużycki: (1.?) cukor m
• dolnoniemiecki: (1.?) Sucker
• dolnosaksoński: (1.?) Ssocka
• duński: (1.1) sukker n; (1.2) sukker n; (1.3) sukker n
• esperanto: (1.1) sukero; (1.2) sukero; (1.3) sukero
• estoński: (1.?) suhkur
• eton: (1.?) mincock
• europanto: (1.?) zugaro
• ewe: (1.?) sukli
• farerski: (1.?) sukur
• fidżyjski: (1.?) suka
• fiński: (1.?) sokeri
• folkspraak: (1.?) sucker
• francuski: (1.1) sucre m; (1.2) sucre m; (1.3) sucre m
• franko-prowansalski: (1.?) sucro
• fryzyjski: (1.?) sűker
• galicyjski: (1.?) azucre
• glosa: (1.?) sukro
• górnołużycki: (1.?) cokor m
• grenlandzki: (1.?) siorauyak
• griko selantino: (1.?) tzùccaro
• gruziński: (1.?) շաքար
• guarani: (1.?) eíra, eiratá, asuka
• gudźarati: (1.?) ખાંડ (khā.n.d)
• haitański: (1.?) sik
• hausa: (1.?) sukar
• hawajski: (1.2) kōpaʻa
• hebrajski: (1.?) סוכר
• hindi: (1.?) चीनी (ćīnī), खाँड (khā.n.d), शक्कर (šakkar), शकर (šakar), शर्करा (šarkrā)
• hiszpański: (1.1) azúcar m & f; (1.2) azúcar m & f; (1.3) azúcar m & f
• holenderski: (1.?) suiker
• ido: (1.?) sukro
• ikalanga: (1.?) swikiri
• ilongo: (1.?) kalamay
• indonezyjski: (1.?) gula
• inguski: (1.1) шекар
• interlingua: (1.?) sucro
• irlandzki: (1.?) siúcra
• islandzki: (1.?) sykur
• istriocki: (1.?) sucaro
• jaćwiński: (1.?) cukeris
• jakucki: (1.?) саахар
• jämtlandzki: (1.?) sucre
• japoński: (1.?) シュガー (sugar)
• jawajski: (1.?) gula
• jidysz: (1.1) צוקער (cuker) m; (1.2) צוקער (cuker) m; (1.3) צוקער (cuker) m
• jukatański: (1.?) asukaar
• karelski: (1.?) zouheri
• kaszubski: (1.?) cëczér
• kataloński: (1.?) sucre
• kazachski: (1.?) шекер
• keczua: (1.?) azucar, misk'ichina
• kirgiski: (1.?) шекер
• kiribati: (1.?) tioka
• komi: (1.?) сакар
• komorski: (1.?) sukri
• koreański: (1.?) 설탕 (seoltang)
• kornijski: (1.?) sugra
• korsykański: (1.?) zùccheru
• kurmandżi: (1.?) şekir ^{(do weryfikacji)}
• kuroński: (1.?) cukirs
• ladyński: (1.?) zücher
• lapoński: (1.?) sohkar
• lezgiński: (1.?) шекер
• limburski: (1.?) sókker
• lingala: (1.?) sukali
• Lingua Franca Nova: (1.?) zucar
• litewski: (1.1) cukrus m; (1.2) cukrus m; (1.3) cukrus m
• luganda: (1.?) sukaali
• luksemburski: (1.?) Zocker
• łaciński: (1.?) saccharum
• łotewski: (1.?) cukurs
• macedoński: (1.?) шеќер
• madurski: (1.?) gule
• malajski: (1.?) gula
• malediwski: (1.2) ހަކުރު
• malgaski: (1.?) siramamy
• maltański: (1.?) zokkor
• manx: (1.?) shugyr
• maratyjski: (1.?) huka
• maryjski: (1.?) сакыр
• masajski: (1.?) esukari
• minnan: (1.?) thnˆg
• mohawk: (1.?) katsikhe'takenra
• moksza: (1.?) сахар
• mołdawski: (1.?) zahăr
• mongolski: (1.?) чихэр
• morawski: (1.?) cokr
• mudnés: (1.?) zòcher
• murcyjski: (1.?) sucar
• nahuatl: (1.?) chiancacatl
• nauruański: (1.?) ituga
• ndebele: (1.?) tshukela
• niemiecki: (1.?) Zucker
• niue: (1.?) suka
• norfolk: (1.?) shugaa
• normandzki: (1.?) chucre
• norweski (bokmål): (1.?) sukker
• novial: (1.?) sukru
• nowogrecki: (1.?) ζάχαρη f
• nubijski: (1.?) sukarka
• odżibwa: (1.?) ziinzibaakwad
• ormiański: շաքար
• osetyjski: (1.1) сӕкӕр
• osmański: (1.2) شكر (şeker)
• palatynacki: (1.?) Zugger
• pali: (1.2) sakkharā
• papago: (1.?) asugal
• papiamento: (1.?) suku
• pendżabski: (1.?) ਸ਼ਕਰ, ਖੰਡ, ਚੀਨੀ
• pensylwański: (1.?) Zucker
• perski: (1.?) شکر (shekar)
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.2-3)
• portugalski: (1.?) açúcar
• prowansalski: (1.?) sucre
• pruski: (1.?) cukkers
• rapanui: (1.?) tihota
• romaniański: (1.?) sùcar
• romanica: (1.?) sucro
• romansz: (1.?) zutger
• romski: (1.?) gudlipen
• rosyjski: (1.2) углевод; (1.2) сахар; (1.3) сахар
• rumuński: (1.?) zahăr
• rusiński: (1.?) цукер
• samoański: (1.?) suka
• sanskryt: (1.?) शर्करा; (1.2) (biały) सित
• sardyński: (1.?) súcuru
• sepedi: (1.?) swikiri
• serbski: (1.?) шећер, šećer
• sindhi: (1.?) کَنڊِ
• slovio: (1.?) cukor (цукор)
• słowacki: (1.?) cukor
• słoweński: (1.?) sladkor
• solresol: (1.?) dosifasi
• somalijski: (1.?) sonkor
• sorani: (1.?) شه کر
• sotho: (1.?) swikiri
• sranan tongo: (1.?) sukru
• suahili: (1.?) sukari
• sundajski: (1.?) gula
• sycylijski: (1.?) zùccuru
• szkocki: (1.?) siucar
• szkocki gaelicki: (1.?) succar
• szona: (1.?) shuga
• szwedzki: (1.2) socker n
• średniowieczny angielski: (1.?) sugre
• tadżycki: (1.?) шакар
• tagalski: (1.?) asukal
• tahitański: (1.?) tihota
• tatarski: (1.?) шикёр
• telugu: (1.?) పంచదార (paMćadāra), చక్కెర (ćakkera), తీపి లవణము (tīpi lavaMamu)
• tetum: (1.?) masin midar
• tokelau: (1.?) suka
• tok pisin: (1.?) suga
• tonga: (1.?) suka
• tswana: (1.?) sukiri
• turecki: (1.?) şeker
• turkmeński: (1.?) шекер
• tuvalu: (1.?) suka
• tuwiński: (1.?) чигир
• tybetański: ཀ་ར
• udmurcki: (1.?) сакыр
• ukraiński: (1.2) цукор; (1.3) цукор
• urdu: (1.?) چینی (ćīnī), شکر (šakar), کھانڈ (khān.d)
• uzbecki: (1.?) шакар
• viestano: (1.?) zucch'r'
• volapük: (1.?) jueg
• võro: (1.?) tsukõr
• wagiman: (1.?) marranyin
• walencki: (1.?) sucre
• walijski: (1.?) siwgr
• waloński: (1.?) souke
• waraj: (1.?) asúkar
• wenecki: (1.?) sùcaro
• węgierski: (1.?) cukor
• wilamowski: (1.1) cökker m, cöker m; (1.2) cökker m, cöker m; (1.3) cökker m, cöker m
• włoski: (1.?) zucchero
• wolof: (1.?) sukurr
• xhosa: (1.?) iswekile
• yao: (1.?) suuga
• zulu: (1.?) ushukela
• żmudzki: (1.?) cukrus

źródła: