cukier
cukier (język polski)[edytuj]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) chem. związek organiczny zbudowany z atomów węgla, wodoru i tlenu; zob. też węglowodany w Wikipedii
- (1.2) spoż. krystaliczna substancja, najczęściej o białej barwie, otrzymywana z trzciny cukrowej lub z buraków cukrowych, przeznaczona do słodzenia produktów spożywczych; zob. też cukier spożywczy w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik cukier cukry dopełniacz cukru cukrów celownik cukrowi cukrom biernik cukier cukry narzędnik cukrem cukrami miejscownik cukrze cukrach wołacz cukrze cukry - (1.2)
przypadek liczba pojedyncza mianownik cukier dopełniacz cukru celownik cukrowi biernik cukier narzędnik cukrem miejscownik cukrze wołacz cukrze
- przykłady:
- (1.1) Zawartość cukrów prostych (glukozy i fruktozy) w wielokwiatowych miodach pszczelich waha się średnio w zakresie 65–75% (…).[1]
- (1.2) Cukier składa się niemal w całości z sacharozy.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.2) cukier w kostkach • cukier puder • cukier waniliowy • cukier wanilinowy • cukier kryształ • cukier buraczany / trzcinowy
- synonimy:
- (1.1) sacharyd, węglowodan
- (1.2) reg. maz. cuker, reg. śl. cuker, reg. warmiński, reg. wielkopolski faryna
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. cukiernica f, cukierniczka f, cukrownia f, cukierek m, cukrzyk m, cukrzyca f, cukrzenie n, cukiernictwo n, cukiernik mos, cukrówka f, cukierkowość f
- czas. cukrzyć ndk., pocukrzyć dk.
- przym. cukrzany, cukrowy, cukierkowy, cukierniczy
- związki frazeologiczne:
- cukier i rozum nigdy nie zaszkodzą
- etymologia:
- niem. Zucker[2] < swn. zucura < arab. سكر (sukkar) < pers. شکر (shakar) < sanskr. शर्करा (sarkara)[3] < praindoeur. *ḱorkeh- → żwir; otoczak
- uwagi:
- zobacz hasło cukier w Wikipedii, zobacz hasło cukier w Wikicytatach
- tłumaczenia:
- abchaski: (1.?) ашакар
- adygejski: (1.?) шъоущыгъу
- afrykanerski: (1.?) suiker
- ajmara: (1.?) asukara
- aklanon: (1.?) asukar
- alabama: (1.?) champoli
- albański: (1.?) sheqer
- aleucki: (1.?) shak-alak
- angielski: (1.1) carbohydrate, sugars lm; (1.2) sugar
- anglosaski: (1.?) sykr
- arabski: (1.?) سكر (súkkar) m
- aragoński: (1.?) zucre
- araukański: (1.?) kochülmawe
- asturyjski: (1.?) azucre
- atlango: (1.?) sukro
- awarski: (1.?) чакар
- azerski: (1.?) şəkər
- bambara: (1.?) sugoro
- baskijski: (1.?) azukre
- baszkirski: (1.?) шәкәр
- bemba: (1.?) suga
- bengalski: (1.?) chini
- białoruski: (1.2) цукар m
- bislama: (1.?) suka
- blackfoot: (1.?) náápiiniiwan
- boloński: (1.?) zóccher
- bośniacki: (1.?) šećer
- bretoński: (1.?) sukr
- bukusu: (1.?) sukari
- bułgarski: (1.?) захар
- caló: (1.?) galuchí
- cebuano: (1.?) asukar
- chinook: (1.?) le sook
- chiński standardowy: (1.?) 糖 (táng)
- choctaw: (1.?) hapi champuli
- chorti: (1.?) chab
- chorwacki: (1.?) šećer
- czamorro: (1.?) asukat
- czeczeński: (1.1) шекар
- czejeński: (1.?) ve'keemahpe
- czeski: (1.?) cukr
- czuwaski: (1.?) сахӑр
- dogoński: (1.?) sygɛrɛ
- dolnołużycki: (1.?) cukor m
- dolnoniemiecki: (1.?) Sucker
- dolnosaksoński: (1.?) Ssocka
- duński: (1.1) sukker n; (1.2) sukker n
- esperanto: (1.1) sukero; (1.2) sukero
- estoński: (1.?) suhkur
- eton: (1.?) mincock
- europanto: (1.?) zugaro
- ewe: (1.?) sukli
- farerski: (1.?) sukur
- fidżyjski: (1.?) suka
- fiński: (1.?) sokeri
- folkspraak: (1.?) sucker
- francuski: (1.1) sucre m; (1.2) sucre m
- franko-prowansalski: (1.?) sucro
- fryzyjski: (1.?) sűker
- galicyjski: (1.?) azucre
- glosa: (1.?) sukro
- górnołużycki: (1.?) cokor m
- grenlandzki: (1.?) siorauyak
- griko selantino: (1.?) tzùccaro
- gruziński: (1.?) շաքար
- guarani: (1.?) eíra, eiratá, asuka
- gudźarati: (1.?) ખાંડ (khānd)
- haitański: (1.?) sik
- hausa: (1.?) sukar
- hawajski: (1.2) kōpaʻa
- hebrajski: (1.?) סוכר
- hindi: (1.?) चीनी (ćīnī), खाँड (khānd), शक्कर (šakkar), शकर (šakar), शर्करा (šarkrā)
- hiszpański: (1.1) azúcar m f; (1.2) azúcar m f
- holenderski: (1.?) suiker
- ido: (1.?) sukro
- ikalanga: (1.?) swikiri
- ilongo: (1.?) kalamay
- indonezyjski: (1.?) gula
- inguski: (1.1) шекар
- interlingua: (1.?) sucro
- irlandzki: (1.?) siúcra
- islandzki: (1.?) sykur
- istriocki: (1.?) sucaro
- jaćwiński: (1.?) cukeris
- jakucki: (1.?) саахар
- jämtlandzki: (1.?) sucre
- japoński: (1.?) シュガー (sugar)
- jawajski: (1.?) gula
- jidysz: (1.1) צוקער (cuker) m; (1.2) צוקער (cuker) m
- jukatański: (1.?) asukaar
- karelski: (1.?) zouheri
- kaszubski: (1.?) cëczér
- kataloński: (1.?) sucre
- kazachski: (1.?) шекер
- keczua: (1.?) azucar, misk'ichina
- kirgiski: (1.?) шекер
- kiribati: (1.?) tioka
- komi: (1.?) сакар
- komorski: (1.?) sukri
- koreański: (1.?) 설탕 (seoltang)
- kornijski: (1.?) sugra
- korsykański: (1.?) zùccheru
- kurmandżi: (1.?) şekir (do weryfikacji)
- kuroński: (1.?) cukirs
- ladyński: (1.?) zücher
- lapoński: (1.?) sohkar
- lezgiński: (1.?) шекер
- limburski: (1.?) sókker
- lingala: (1.?) sukali
- Lingua Franca Nova: (1.?) zucar
- litewski: (1.1) cukrus m; (1.2) cukrus m
- luganda: (1.?) sukaali
- luksemburski: (1.?) Zocker
- łaciński: (1.?) saccharum
- łotewski: (1.?) cukurs
- macedoński: (1.?) шеќер
- madurski: (1.?) gule
- malajski: (1.?) gula
- malediwski: (1.2) ހަކުރު
- malgaski: (1.?) siramamy
- maltański: (1.?) zokkor
- manx: (1.?) shugyr
- maratyjski: (1.?) huka
- maryjski: (1.?) сакыр
- masajski: (1.?) esukari
- minnan: (1.?) thnˆg
- mohawk: (1.?) katsikhe'takenra
- moksza: (1.?) сахар
- mołdawski: (1.?) zahăr
- mongolski: (1.?) чихэр
- morawski: (1.?) cokr
- mudnés: (1.?) zòcher
- murcyjski: (1.?) sucar
- nahuatl: (1.?) chiancacatl
- nauruański: (1.?) ituga
- ndebele: (1.?) tshukela
- niemiecki: (1.?) Zucker
- niue: (1.?) suka
- norfolk: (1.?) shugaa
- normandzki: (1.?) chucre
- norweski (bokmål): (1.?) sukker
- novial: (1.?) sukru
- nowogrecki: (1.?) ζάχαρη f
- nubijski: (1.?) sukarka
- odżibwa: (1.?) ziinzibaakwad
- ormiański: շաքար
- osetyjski: (1.1) сӕкӕр
- osmański: (1.2) شكر (şeker)
- palatynacki: (1.?) Zugger
- pali: (1.2) sakkharā
- papago: (1.?) asugal
- papiamento: (1.?) suku
- pendżabski: (1.?) ਸ਼ਕਰ, ਖੰਡ, ਚੀਨੀ
- pensylwański: (1.?) Zucker
- perski: (1.?) شکر (shekar)
- polski język migowy:
(w zapisie SignWriting)
- portugalski: (1.?) açúcar
- prowansalski: (1.?) sucre
- pruski: (1.?) cukkers
- rapanui: (1.?) tihota
- romaniański: (1.?) sùcar
- romanica: (1.?) sucro
- romansz: (1.?) zutger
- romski: (1.?) gudlipen
- rosyjski: (1.1) углевод m; (1.2) сахар m
- rumuński: (1.?) zahăr
- rusiński: (1.?) цукер
- samoański: (1.?) suka
- sanskryt: (1.?) शर्करा; (1.2) (biały) सित
- sardyński: (1.?) súcuru
- sepedi: (1.?) swikiri
- serbski: (1.?) шећер, šećer
- sindhi: (1.?) کنڊ
- slovio: (1.?) cukor (цукор)
- słowacki: (1.?) cukor
- słoweński: (1.?) sladkor
- solresol: (1.?) dosifasi
- somalijski: (1.?) sonkor
- sorani: (1.?) شه کر
- sotho: (1.?) swikiri
- sranan tongo: (1.?) sukru
- suahili: (1.?) sukari
- sundajski: (1.?) gula
- sycylijski: (1.?) zùccuru
- szkocki: (1.?) siucar
- szkocki gaelicki: (1.?) succar
- szona: (1.?) shuga
- szwedzki: (1.2) socker n
- średniowieczny angielski: (1.?) sugre
- tadżycki: (1.?) шакар
- tagalski: (1.?) asukal
- tahitański: (1.?) tihota
- tatarski: (1.?) шикёр
- telugu: (1.?) పంచదార (paMćadāra), చక్కెర (ćakkera), తీపి లవణము (tīpi lavaMamu)
- tetum: (1.?) masin midar
- tokelau: (1.?) suka
- tok pisin: (1.?) suga
- tonga: (1.?) suka
- tswana: (1.?) sukiri
- turecki: (1.?) şeker
- turkmeński: (1.?) шекер
- tuvalu: (1.?) suka
- tuwiński: (1.?) чигир
- tybetański: ཀ་ར
- udmurcki: (1.?) сакыр
- ukraiński: (1.2) цукор m
- urdu: (1.?) چینی (ćīnī), شکر (šakar), کھانڈ (khān.d)
- uzbecki: (1.?) шакар
- viestano: (1.?) zucch'r'
- volapük: (1.?) jueg
- võro: (1.?) tsukõr
- wagiman: (1.?) marranyin
- walencki: (1.?) sucre
- walijski: (1.?) siwgr
- waloński: (1.?) souke
- waraj: (1.?) asúkar
- wenecki: (1.?) sùcaro
- węgierski: (1.?) cukor
- wilamowski: (1.1) cökker m, cöker m; (1.2) cökker m, cöker m
- włoski: (1.?) zucchero
- wolof: (1.?) sukurr
- xhosa: (1.?) iswekile
- yao: (1.?) suuga
- zulu: (1.?) ushukela
- żmudzki: (1.?) cukrus
- źródła:
- ↑ Maria Borawska, Leszek Arciuch, Anna Puścion-Jakubik, Dorota Lewoc, Zawartość cukrów (fruktozy, glukozy, sacharozy) i proliny w różnych odmianach naturalnych miodów pszczelich, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 2015, 96 (4), s. 816–820.
- ↑ Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, red. Marek Łaziński, s. 46, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, ISBN 978-83-01-15588-9.
- ↑ hasło 'sugar' w Online Etymology Dictionary