cukier

cukier (język polski)

cukier (1.2)

wymowa:

wymowa, IPA: [ˈʦ̑ucɛr], AS: [cuḱer], zjawiska fonetyczne: zmięk.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) chem. związek organiczny zbudowany z atomów węgla, wodoru i tlenu; zob. też węglowodany w Wikipedii

(1.2) spoż. krystaliczna substancja, najczęściej o białej barwie, otrzymywana z trzciny cukrowej lub z buraków cukrowych, przeznaczona do słodzenia produktów spożywczych; zob. też cukier spożywczy w Wikipedii

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	cukier	cukry
dopełniacz	cukru	cukrów
celownik	cukrowi	cukrom
biernik	cukier	cukry
narzędnik	cukrem	cukrami
miejscownik	cukrze	cukrach
wołacz	cukrze	cukry

(1.2)

 

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	cukier
dopełniacz	cukru
celownik	cukrowi
biernik	cukier
narzędnik	cukrem
miejscownik	cukrze
wołacz	cukrze

przykłady:

(1.1) Zawartość cukrów prostych (glukozy i fruktozy) w wielokwiatowych miodach pszczelich waha się średnio w zakresie 65–75% (…).

(1.2) Cukier składa się niemal w całości z sacharozy.

składnia:

kolokacje:

(1.2) cukier w kostkach • cukier puder • cukier waniliowy • cukier wanilinowy • cukier kryształ • cukier buraczany / trzcinowy

synonimy:

(1.1) sacharyd, węglowodan

(1.2) reg. maz. cuker, reg. śl. cuker, reg. warmiński, reg. wielkopolski faryna

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. cukiernica f, cukierniczka f, cukrownia f, cukierek m, cukrzyk m, cukrzyca f, cukrzenie n, cukiernictwo n, cukiernik mos, cukrówka f, cukierkowość f

czas. cukrzyć ndk., pocukrzyć dk.

przym. cukrzany, cukrowy, cukierkowy, cukierniczy

związki frazeologiczne:

cukier i rozum nigdy nie zaszkodzą

etymologia:

niem. Zucker < swn. zucura < arab. سكر (sukkar) < pers. شکر (shakar) < sanskr. शर्करा (sarkara) < praindoeur. *ḱorkeh- → żwir; otoczak

uwagi:

zobacz hasło cukier w Wikipedii, zobacz hasło cukier w Wikicytatach

tłumaczenia:

• abchaski: (1.?) ашакар
• adygejski: (1.?) шъоущыгъу
• afrykanerski: (1.?) suiker
• ajmara: (1.?) asukara
• aklanon: (1.?) asukar
• alabama: (1.?) champoli
• albański: (1.?) sheqer
• aleucki: (1.?) shak-alak
• angielski: (1.1) carbohydrate, sugars lm; (1.2) sugar
• anglosaski: (1.?) sykr
• arabski: (1.?) سكر (súkkar) m
• aragoński: (1.?) zucre
• araukański: (1.?) kochülmawe
• asturyjski: (1.?) azucre
• atlango: (1.?) sukro
• awarski: (1.?) чакар
• azerski: (1.?) şəkər
• bambara: (1.?) sugoro
• baskijski: (1.?) azukre
• baszkirski: (1.?) шәкәр
• bemba: (1.?) suga
• bengalski: (1.?) chini
• białoruski: (1.2) цукар m
• bislama: (1.?) suka
• blackfoot: (1.?) náápiiniiwan
• boloński: (1.?) zóccher
• bośniacki: (1.?) šećer
• bretoński: (1.?) sukr
• bukusu: (1.?) sukari
• bułgarski: (1.?) захар
• caló: (1.?) galuchí
• cebuano: (1.?) asukar
• chinook: (1.?) le sook
• chiński standardowy: (1.?) 糖 (táng)
• choctaw: (1.?) hapi champuli
• chorti: (1.?) chab
• chorwacki: (1.?) šećer
• czamorro: (1.?) asukat
• czeczeński: (1.1) шекар
• czejeński: (1.?) ve'keemahpe
• czeski: (1.?) cukr
• czuwaski: (1.?) сахӑр
• dogoński: (1.?) sygɛrɛ
• dolnołużycki: (1.?) cukor m
• dolnoniemiecki: (1.?) Sucker
• dolnosaksoński: (1.?) Ssocka
• duński: (1.1) sukker n; (1.2) sukker n
• esperanto: (1.1) sukero; (1.2) sukero
• estoński: (1.?) suhkur
• eton: (1.?) mincock
• europanto: (1.?) zugaro
• ewe: (1.?) sukli
• farerski: (1.?) sukur
• fidżyjski: (1.?) suka
• fiński: (1.?) sokeri
• folkspraak: (1.?) sucker
• francuski: (1.1) sucre m; (1.2) sucre m
• franko-prowansalski: (1.?) sucro
• fryzyjski: (1.?) sűker
• galicyjski: (1.?) azucre
• glosa: (1.?) sukro
• górnołużycki: (1.?) cokor m
• grenlandzki: (1.?) siorauyak
• griko selantino: (1.?) tzùccaro
• gruziński: (1.?) շաքար
• guarani: (1.?) eíra, eiratá, asuka
• gudźarati: (1.?) ખાંડ (khānd)
• haitański: (1.?) sik
• hausa: (1.?) sukar
• hawajski: (1.2) kōpaʻa
• hebrajski: (1.?) סוכר
• hindi: (1.?) चीनी (ćīnī), खाँड (khānd), शक्कर (šakkar), शकर (šakar), शर्करा (šarkrā)
• hiszpański: (1.1) azúcar m f; (1.2) azúcar m f
• holenderski: (1.?) suiker
• ido: (1.?) sukro
• ikalanga: (1.?) swikiri
• ilongo: (1.?) kalamay
• indonezyjski: (1.?) gula
• inguski: (1.1) шекар
• interlingua: (1.?) sucro
• irlandzki: (1.?) siúcra
• islandzki: (1.?) sykur
• istriocki: (1.?) sucaro
• jaćwiński: (1.?) cukeris
• jakucki: (1.?) саахар
• jämtlandzki: (1.?) sucre
• japoński: (1.?) シュガー (sugar)
• jawajski: (1.?) gula
• jidysz: (1.1) צוקער (cuker) m; (1.2) צוקער (cuker) m
• jukatański: (1.?) asukaar
• karelski: (1.?) zouheri
• kaszubski: (1.?) cëczér
• kataloński: (1.?) sucre
• kazachski: (1.?) шекер
• keczua: (1.?) azucar, misk'ichina
• kirgiski: (1.?) шекер
• kiribati: (1.?) tioka
• komi: (1.?) сакар
• komorski: (1.?) sukri
• koreański: (1.?) 설탕 (seoltang)
• kornijski: (1.?) sugra
• korsykański: (1.?) zùccheru
• kurmandżi: (1.?) şekir ^{(do weryfikacji)}
• kuroński: (1.?) cukirs
• ladyński: (1.?) zücher
• lapoński: (1.?) sohkar
• lezgiński: (1.?) шекер
• limburski: (1.?) sókker
• lingala: (1.?) sukali
• Lingua Franca Nova: (1.?) zucar
• litewski: (1.1) cukrus m; (1.2) cukrus m
• luganda: (1.?) sukaali
• luksemburski: (1.?) Zocker
• łaciński: (1.?) saccharum
• łotewski: (1.?) cukurs
• macedoński: (1.?) шеќер
• madurski: (1.?) gule
• malajski: (1.?) gula
• malediwski: (1.2) ހަކުރު
• malgaski: (1.?) siramamy
• maltański: (1.?) zokkor
• manx: (1.?) shugyr
• maratyjski: (1.?) huka
• maryjski: (1.?) сакыр
• masajski: (1.?) esukari
• minnan: (1.?) thnˆg
• mohawk: (1.?) katsikhe'takenra
• moksza: (1.?) сахар
• mołdawski: (1.?) zahăr
• mongolski: (1.?) чихэр
• morawski: (1.?) cokr
• mudnés: (1.?) zòcher
• murcyjski: (1.?) sucar
• nahuatl: (1.?) chiancacatl
• nauruański: (1.?) ituga
• ndebele: (1.?) tshukela
• niemiecki: (1.?) Zucker
• niue: (1.?) suka
• norfolk: (1.?) shugaa
• normandzki: (1.?) chucre
• norweski (bokmål): (1.?) sukker
• novial: (1.?) sukru
• nowogrecki: (1.?) ζάχαρη f
• nubijski: (1.?) sukarka
• odżibwa: (1.?) ziinzibaakwad
• ormiański: շաքար
• osetyjski: (1.1) сӕкӕр
• osmański: (1.2) شكر (şeker)
• palatynacki: (1.?) Zugger
• pali: (1.2) sakkharā
• papago: (1.?) asugal
• papiamento: (1.?) suku
• pendżabski: (1.?) ਸ਼ਕਰ, ਖੰਡ, ਚੀਨੀ
• pensylwański: (1.?) Zucker
• perski: (1.?) شکر (shekar)
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.2)
• portugalski: (1.?) açúcar
• prowansalski: (1.?) sucre
• pruski: (1.?) cukkers
• rapanui: (1.?) tihota
• romaniański: (1.?) sùcar
• romanica: (1.?) sucro
• romansz: (1.?) zutger
• romski: (1.?) gudlipen
• rosyjski: (1.1) углевод m; (1.2) сахар m
• rumuński: (1.?) zahăr
• rusiński: (1.?) цукер
• samoański: (1.?) suka
• sanskryt: (1.?) शर्करा; (1.2) (biały) सित
• sardyński: (1.?) súcuru
• sepedi: (1.?) swikiri
• serbski: (1.?) шећер, šećer
• sindhi: (1.?) کنڊ
• slovio: (1.?) cukor (цукор)
• słowacki: (1.?) cukor
• słoweński: (1.?) sladkor
• solresol: (1.?) dosifasi
• somalijski: (1.?) sonkor
• sorani: (1.?) شه کر
• sotho: (1.?) swikiri
• sranan tongo: (1.?) sukru
• suahili: (1.?) sukari
• sundajski: (1.?) gula
• sycylijski: (1.?) zùccuru
• szkocki: (1.?) siucar
• szkocki gaelicki: (1.?) succar
• szona: (1.?) shuga
• szwedzki: (1.2) socker n
• średniowieczny angielski: (1.?) sugre
• tadżycki: (1.?) шакар
• tagalski: (1.?) asukal
• tahitański: (1.?) tihota
• tatarski: (1.?) шикёр
• telugu: (1.?) పంచదార (paMćadāra), చక్కెర (ćakkera), తీపి లవణము (tīpi lavaMamu)
• tetum: (1.?) masin midar
• tokelau: (1.?) suka
• tok pisin: (1.?) suga
• tonga: (1.?) suka
• tswana: (1.?) sukiri
• turecki: (1.?) şeker
• turkmeński: (1.?) шекер
• tuvalu: (1.?) suka
• tuwiński: (1.?) чигир
• tybetański: ཀ་ར
• udmurcki: (1.?) сакыр
• ukraiński: (1.2) цукор m
• urdu: (1.?) چینی (ćīnī), شکر (šakar), کھانڈ (khān.d)
• uzbecki: (1.?) шакар
• viestano: (1.?) zucch'r'
• volapük: (1.?) jueg
• võro: (1.?) tsukõr
• wagiman: (1.?) marranyin
• walencki: (1.?) sucre
• walijski: (1.?) siwgr
• waloński: (1.?) souke
• waraj: (1.?) asúkar
• wenecki: (1.?) sùcaro
• węgierski: (1.?) cukor
• wilamowski: (1.1) cökker m, cöker m; (1.2) cökker m, cöker m
• włoski: (1.?) zucchero
• wolof: (1.?) sukurr
• xhosa: (1.?) iswekile
• yao: (1.?) suuga
• zulu: (1.?) ushukela
• żmudzki: (1.?) cukrus

źródła: