kawałek

kawałek (język polski)

kawałek (1.2) owocu

kawałki (1.2) układanki

wymowa:

IPA: [kaˈvawɛk], AS: [kavau̯ek] ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) zdrobn. od: kawał

(1.2) fragment pewnej całości

(1.3) mała lub niedokładnie określona część odległości lub przestrzeni

(1.4) pot. piosenka, niewielki utwór muzyczny

(1.5) pot. dowolny przedmiot

(1.6) środ. muz. utwór muzyczny

odmiana:

(1.1-4)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	kawałek	kawałki
dopełniacz	kawałka	kawałków
celownik	kawałkowi	kawałkom
biernik	kawałek	kawałki
narzędnik	kawałkiem	kawałkami
miejscownik	kawałku	kawałkach
wołacz	kawałku	kawałki

przykłady:

(1.2) Janek urwał kawałek kartki, żeby zapisać numer telefonu.

(1.3) Przeszedłem już kawałek drogi, kiedy przypomniałem sobie o zostawionej komórce.

(1.4) Lubię, gdy w radiu leci ten kawałek.

składnia:

(1.2) kawałek + D.

(1.3) kawałek + D.

(1.4) kawałek + D.

kolokacje:

(1.2) kawałek drewna / pizzy / ciasta • rozbić na kawałki • nie zostawić ani kawałka

(1.3) odwalić kawałek roboty • przejechać / ujechać / zrobić / pokonać kawałek drogi • wykopać kawałek rowu • przekopać kawałek grządki

(1.4) dedykować / zamówić kawałek • kawałek dyskotekowy / weselny • kawałek rockowy / bluesowy / jazowy / discopolo • ulubiony kawałek • puścić kawałek • leci (sobie) kawałek • kawałek Beatlesów / Lennona / …

synonimy:

(1.2) część, cząstka, fragment, kawał, kawałeczek, kęs, kąsek; gw. (Górny Śląsk) koncek, krancek, gw. (Śląsk Cieszyński) ożmytek

antonimy:

(1.2) całość

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. kawalarz m, kawałkowanie n

zdrobn. kawałeczek m, kawalątek m

zgrub. kawał m

czas. kawałkować ndk., pokawałkować dk.

przym. pokawałkowany

przysł. kawałkami

związki frazeologiczne:

ani kawałka • ciężki kawałek chleba • kawałek po kawałku • mieć kawałek lodu zamiast serca • rozpadać się na kawałki • mówić głodne kawałki / opowiadać głodne kawałki / wstawiać głodne kawałki / sypać głodne kawałki / zalewać głodne kawałki / zasuwać głodne kawałki / pieprzyć głodne kawałki • zabrać kawałek serca • zostawić kawałek życia • przysłowia: kawałek chleba nie spadnie z nieba • lepiej mi kawałek chleba smakuje, kiedy go z kim dzielę

etymologia:

pol. kawał + -ek

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.2) piece; (1.3) piece
• arabski: (1.1) كسرة ż, مقطع, قطعة
• białoruski: (1.2) кавалак m, кусок m
• chiński standardowy: (1.2) 块 (kuài); (1.3) 块 (kuài)
• czeski: (1.2) kousek, kus m
• dolnołużycki: (1.2) kus m
• duński: (1.2) stykke n
• esperanto: (1.2) fragmento
• francuski: (1.2) morceau m, bout m
• gudźarati: (1.2) કટકો m (kaṭakō)
• hiszpański: (1.2) pedazo m, trozo m
• holenderski: (1.1) stuk n, component m
• ido: (1.2) peco
• islandzki: (1.2) hluti m
• łaciński: (1.1) pars
• niemiecki: (1.2) Stück n
• nowogrecki: (1.2) κομμάτι n, μέρος n
• rosyjski: (1.2) часть ż, кусок m
• suahili: (1.2) kipande
• szwedzki: (1.2) del w, bit w
• ukraiński: (1.2) шматок m, шмат m, кавалок m
• włoski: (1.2) pezzo, parte

źródła: