kawałek

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

kawałek (język polski)[edytuj]

kawałek (1.2) owocu
kawałki (1.2) układanki
wymowa:
IPA[kaˈvawɛk], AS[kavau̯ek] ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) zdrobn. od: kawał
(1.2) fragment pewnej całości
(1.3) mała lub niedokładnie określona część odległości lub przestrzeni
(1.4) pot. piosenka, niewielki utwór muzyczny
(1.5) pot. dowolny przedmiot[1]
(1.6) środ. muz. utwór muzyczny
odmiana:
(1.1-4)
przykłady:
(1.2) Janek urwał kawałek kartki, żeby zapisać numer telefonu.
(1.3) Przeszedłem już kawałek drogi, kiedy przypomniałem sobie o zostawionej komórce.
(1.4) Lubię, gdy w radiu leci ten kawałek.
składnia:
(1.2) kawałek + D.
(1.3) kawałek + D.
(1.4) kawałek + D.
kolokacje:
(1.2) kawałek drewna / pizzy / ciastarozbić na kawałki • nie zostawić ani kawałka
(1.3) odwalić kawałek robotyprzejechać / ujechać / zrobić / pokonać kawałek drogiwykopać kawałek rowuprzekopać kawałek grządki
(1.4) dedykować / zamówić kawałek • kawałek dyskotekowy / weselny • kawałek rockowy / bluesowy / jazowy / discopoloulubiony kawałek • puścić kawałek • leci (sobie) kawałek • kawałek Beatlesów / Lennona / …
synonimy:
(1.2) część, cząstka, fragment, kawał, kawałeczek, kęs, kąsek; gw. (Górny Śląsk) koncek, krancek, gw. (Śląsk Cieszyński) ożmytek
antonimy:
(1.2) całość
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. kawalarz m, kawałkowanie n
zdrobn. kawałeczek m, kawalątek m
zgrub. kawał m
czas. kawałkować ndk., pokawałkować dk.
przym. pokawałkowany
przysł. kawałkami
związki frazeologiczne:
ani kawałkaciężki kawałek chlebakawałek po kawałkumieć kawałek lodu zamiast sercarozpadać się na kawałkimówić głodne kawałki / opowiadać głodne kawałki / wstawiać głodne kawałki / sypać głodne kawałki / zalewać głodne kawałki / zasuwać głodne kawałki / pieprzyć głodne kawałkizabrać kawałek sercazostawić kawałek życiaprzysłowia: kawałek chleba nie spadnie z niebalepiej mi kawałek chleba smakuje, kiedy go z kim dzielę
etymologia:
pol. kawał + -ek
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Małgorzata Stefaniak, „Absztyfikant założył ancug”, czyli o niemieckich zapożyczeniach we współczesnej polszczyźnie potocznej, w: Język, Komunikacja, Informacja nr 6/2011, red. I. Koutny, P. Nowak, s. 220.