Przejdź do zawartości

bąk

Przejrzana
Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: Bakbakbak’bāk
bąk (1.1)
bąk (1.2)
bąk (1.3)
bąki (1.4)
bąk (1.5)
bąk (1.8)
bąki (1.9)
wymowa:
IPA[bɔ̃ŋk], AS[bõŋk], zjawiska fonetyczne: nazal.asynch. ą  ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) pot. trzmiel lub inny buczący owad[1]
(1.2) ent. Tabanus[2], jedna z muchówek; zob. też bąkowate w Wikipedii
(1.3) ornit. Botaurus[3], duży ptak wodny wydający buczenie; zob. też Botaurus w Wikipedii
(1.4) rodzaj wirującej, mechanicznej zabawki; zob. też bąk (zabawka) w Wikipedii
(1.5) fiz. bryła sztywna mająca możliwość obrotu; zob. też bąk (fizyka) w Wikipedii
(1.6) pot. śmierdzący, gazowy efekt przemiany materii
(1.7) pot. szkrab
(1.8) wiośl. mała łódź; bączek
(1.9) daw. wiośl. rodzaj łódki, odmiana pacierzówki[4]
(1.10) daw. ogrod. łodyga cebuli z torebką nasienną, którą pozostawia się w ziemi jako nasiennik[4]
(1.11) daw. mech. urządzenie do wzbudzania ciągu w kominie[4]
(1.12) daw. przen. o kimś nadętym, nadąsanym[4]
(1.13) daw. dudy[4]
(1.14) daw. przen. nieprawdziwa, zmyślona informacja[4]
(1.15) daw. przen. błąd, pomyłka[4]
(1.16) gw. (Kraków i Śląsk) nieślubne dziecko[5]
(1.17) pot. grubas[6]
odmiana:
(1.1-17)
przykłady:
(1.4) Stasiek z zachwytem patrzył na wirującego po podłodze bąka.
(1.5) Proszę opisać precesję bąka swobodnego.
(1.6) Fuj, jak śmierdzi! Kto tu puścił bąka?
(1.7) A wiesz, matka, że ja bym tego tam bąka, sierotę ze sutereny wziął[7]
(1.14) Najśmieszniejszym był, gdy puścił się czasem w tłumaczenie profanom tajemnic techniki, choć bąka sadził po bąku[8].
(1.15) Sama pani ucięła czasem ogromnego bąka, wszyscy się pośmieli serdecznie[8]
składnia:
kolokacje:
(1.3) bąk zwyczajnybąk australijskibąk amerykańskibąk pstry
(1.5) bąk swobodny / symetryczny
(1.6) puścić bąka / puszczać bąki
(1.14) bąk dziennikarskisadzić bąki
(1.15) strzelić bąkauciąć bąka
synonimy:
(1.1) trzmiel
(1.2) ślepak, giez
(1.4) fryga, bączek; przest. cyga, wartałka, warkotka
(1.6) pierdnięcie
(1.7) dziecko, smyk, szkrab
(1.8) bajbot, bączek
(1.9) gig
(1.10) bąkowie
(1.14) plotka, kaczka dziennikarska
(1.15) byk, gafa
antonimy:
hiperonimy:
(1.4) zabawka
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. bąkanie n, bączek, bąknięcie, bąkojad, bąkowate
czas. bąknąć, bąkać, przebąkiwać
przym. bąkowaty
związki frazeologiczne:
opić się jak bąkpuścić bąkazbijać bąki
etymologia:
(1.5) od (1.4)
(1.16) pol. bękart lub niem. Banhart, niem. Bankart < niem. Bank[5]
uwagi:
(1.1-2) zobacz też: Indeks:Polski - Owady
(1.3) zobacz też: Indeks:Polski - Ptaki
(1.10) zwykle w lm
tłumaczenia:
(1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: trzmiel
(1.7) zobacz listę tłumaczeń w haśle: szkrab
(1.13) zobacz listę tłumaczeń w haśle: dudy
(1.15) zobacz listę tłumaczeń w hasłach: błąd, pomyłka
(1.17) zobacz listę tłumaczeń w haśle: grubas
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „bąk” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Tabanus” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  3. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Botaurus” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. I: A-G, Warszawa 1900–1927, s. 108-109.
  5. 5,0 5,1 Natalija Ewgeniewna Ananiewa, Germanizmy leksykalne w dwóch polskich gwarach wyspowych na Syberii, „Gwary Dziś”, t. 7, 2015, s. 170.
  6. Anna Piechnik, Stopień znajomości niektórych gwarowych ekspresywizmów osobowych przez młodych mieszkańców wsi, w: Historia języka, dialektologia, onomastyka w nowych kontekstach interpretacyjnych pod red. Renaty Przybylskiej, Macieja Raka, Agaty Kwaśnickiej-Janowicz, Wydawnictwo UJ, Kraków 2018, s. 333.
  7. M. Konopnicka: Stróżak.
  8. 8,0 8,1 J. I. Kraszewski, Powieść bez tytułu.