schodzić

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

schodzić (język polski)[edytuj]

marynarz schodzi (1.1) po trapie
wymowa:
?/i, IPA[ˈsxɔʥ̑iʨ̑], AS[sχoʒ́ić], zjawiska fonetyczne: zmięk.
?/i
znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. zejść)

(1.1) iść w dół
(1.2) obniżać wartość, cenę
(1.3) ustępować miejsce
(1.4) umierać
(1.5) pot. o towarze: być kupowanym, sprzedawać się, zwykle szybko
(1.6) karc. wyrzucać lewy w rozgrywce karcianej
(1.7) o dniach, latach: upływać
(1.8) opuścić miejsce produkcji
(1.9) o terenie: ciągnąć się w dół
(1.10) odpaść
(1.11) przybywać grupowo w dane miejsce

czasownik przechodni dokonany

(2.1) pot. zużywać odzież lub obuwie w wyniku długotrwałego użytkowania

czasownik zwrotny niedokonany schodzić się

(3.1) przybywać grupowo w dane miejsce
(3.2) o drogach, liniach, rurach itp.: łączyć się, skupiać się, przecinać się

czasownik zwrotny dokonany schodzić się

(4.1) męczyć się długim chodzeniem
odmiana:
(1.1-6) koniugacja VIa
(2.1) koniugacja VIa
(3.1-2) koniugacja VIa
(4.1) koniugacja VIa
przykłady:
(1.1) Schodziła wolno, tren sukni ciągnął się za nią po szerokich marmurowych stopniach[1]
(1.2) W negocjacjach postanowił nie schodzić z ceny bardziej niż o 10%.
(1.3) Pokrywa śnieżna pojawia się już w listopadzie i schodzi w marcu.
(1.5) Kominiarki schodziły na pniu!
(1.6) As już schodził, więc ten król jest biorący.
(1.7) Tak jej dzień za dniem schodził.
(1.8) Szacuje się, że z pras zeszło ponad 30 tysięcy inkunabułów.
(1.9) To Klementyna założyła za domem, w parku schodzącym tarasami w dół, grabowe szpalery na francuską modłę[2].
(1.10) Pomidory blanszować kilka minut we wrzątku, aby lepiej schodziła z nich skórka.
(1.11) Na ten popielec zjeżdżali się i schodzili do kościołów wszyscy katolickiego wyznania, panowie nawet najwięksi nigdy go nie opuszczali[3].
(3.1) Kobiety schodziły się na plotki przy studni.
(3.2) Tutaj schodzą się dwa rurociągi.
(4.1) Schodziłem się na tej wycieczce i teraz bolą mnie nogi.
składnia:
(1.6) schodzić z + D.
(2.1) schodzić + B.
kolokacje:
(1.6) schodzić z pików / kierów / asów / waletów / blotek / …
synonimy:
(1.1) gw. (Górny Śląsk) ślazować
(1.2) maleć
(1.3) ustępować
antonimy:
(1.1) wchodzić
(1.2) rosnąć
(1.3) zajmować
(1.4) rodzić się
(1.5) zalegać
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. schodzenie n, schody nmos, schodki nmos, schodek m, schodnia ż, zejście n
czas. naschodzić się, zejść dk.
przym. schodzony, schodkowy, schodowy, schodkowaty
przysł. schodkowo, schodowato
związki frazeologiczne:
schodzić na drugi planschodzić na psyschodzić z oczuprzysłowie kiedy luty schodzi, człek po wodzie brodzi
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
(1.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: umierać
źródła:
  1. Władysław Stanisław Reymont: Wampir
  2. Zdzisław Morawski, Gdzie ten dom, gdzie ten świat, 1997, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  3. J. Kitowicz: Opis obyczajów za panowania Augusta III