kościół
kościół (język polski)[edytuj]
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) bud. świątynia chrześcijańska; zob. też kościół (budynek) w Wikipedii
- (1.2) pot. przen. czas nabożeństwa
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kościół kościoły dopełniacz kościoła kościołów celownik kościołowi kościołom biernik kościół kościoły narzędnik kościołem kościołami miejscownik kościele kościołach wołacz kościele kościoły - (1.2)
przypadek liczba pojedyncza mianownik kościół dopełniacz kościoła celownik kościołowi biernik kościół narzędnik kościołem miejscownik kościele wołacz kościele
- przykłady:
- (1.1) Podczas wycieczki zwiedzaliśmy piękny gotycki kościół, w którym ciągle odprawia się msze.
- (1.2) Zobaczę się z nią po kościele.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) chodzić / uczęszczać do kościoła • odprawić mszę / spowiadać / spowiadać się w kościele • kościół parafialny / diecezjalny / katedralny / klasztorny / garnizonowy • kościół główny / pomocniczy • kościół pod wezwaniem św. Piotra / Pawła / … • kościół średniowieczny / romański / gotycki / renesansowy / barokowy / rokokowy / klasycystyczny / współczesny / eklektyczny / neogotycki / neoklasycystyczny • kościół jedno- / dwu- / trzynawowy • kościół bazylikowy
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) świątynia
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. Kościół m, kościelny m
- przym. kościelny, kościołowy, przykościelny, wewnątrzkościelny, wokółkościelny
- przysł. kościelnie
- związki frazeologiczne:
- iść pod kościół • stać pod kościołem • był w kościele, ale na swoich chrzcinach • i w kościele grzesznych wiele • nie zaśpi gruszek w popiele, kto rano bywa w kościele • dobrego i karczma nie zepsuje, a złego i kościół nie naprawi • dobrego więzienie nie zepsuje – złego kościół nie naprawi • kościół zdobi ołtarz, a człowieka miłosierdzie • kościół, panna i karczma zawsze są wolne • gdzie Pan Bóg kościół buduje, tam diabeł kaplicę stawia • kto kościołowi służy, ten lampą buty smaruje
- etymologia:
- (1.1) pierwotnie *kost'oł < czes. kostel < pragerm. kástel < łac. castellum → świątynia, warownia[1]
- (1.1) źródłosłów dla białor. касцёл, ros. костёл
- uwagi:
- nazwę „kościół”, w znaczeniu budynku, piszemy zawsze małą literą, nazwę instytucji, wspólnoty – wielką; zob. Kościół; por. synagoga • meczet • cerkiew • katedra • bazylika • kaplica
- tłumaczenia:
- amharski: (1.1) ቤተ ክርስቲያን
- angielski: (1.1) church; (1.2) church
- arabski: (1.1) كنيسة
- baskijski: (1.1) eliza
- białoruski: (1.1) świątynia prawosławna: царква, świątynia katolicka: касцёл m, świątynia: храм m
- chorwacki: (1.1) crkva f
- czeski: (1.1) kostel m
- dolnołużycki: (1.1) cerkwja f
- duński: (1.1) kirke w
- esperanto: (1.1) kirko
- fiński: (1.1) kirkko
- francuski: (1.1) église f
- górnołużycki: (1.1) cyrkej f
- hawajski: (1.1) pule
- hiszpański: (1.1) iglesia f
- holenderski: (1.1) kerk f
- islandzki: (1.1) kirkja f
- kaszubski: (1.1) kòscół m
- kataloński: (1.1) església f
- łaciński: (1.1) ecclesia
- macedoński: (1.1) црква f
- maltański: (1.1) knisja f
- niemiecki: (1.1) Kirche f
- norweski (bokmål): kirke m/f
- norweski (nynorsk): kyrkje f
- nowogrecki: (1.1) εκκλησία f
- ormiański: (1.1) եկեղեցի
- polski język migowy:
(w zapisie SignWriting)
- północnolapoński: (1.1) girku
- rosyjski: (1.1) świątynia katolicka: костёл m, świątynia prawosławna: церковь f
- sranan tongo: (1.1) kerki
- szwedzki: (1.1) kyrka w
- tuvalu: (1.1) falesā
- ukraiński: świątynia prawosławna: (1.1) церква f, świątynia katolicka: костел m, костьол m
- wilamowski: (1.1) kiyh́ f, kjyh́h́ f, kiych f
- włoski: (1.1) chiesa f
- źródła:
- ↑ Zenon Klemensiewicz, Historia języka polskiego, PWN, Warszawa 2002, s. 30