zły

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: zlý

zły (język polski)[edytuj]

zła (1.1) kobieta
zły (1.1) pies
wymowa:
?/i, IPA[zwɨ], AS[zu̯y]
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) agresywny, zdenerwowany (w danej chwili)
(1.2) niemiły, nieprzyjemny (z charakteru)
(1.3) niepasujący, nieodpowiedni
(1.4) niewygodny, nieprzyjemny, nieudany
(1.5) niegrzeczny, nieposłuszny
(1.6) niesmaczny
(1.7) kiepski, nieznający się
(1.8) o zdrowiu, zmysłach słaby
(1.9) niekorzystny
(1.10) błędny, niepoprawny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) st.pol. diabeł[1]
odmiana:
(1.1-10)
(2.1) [2]
przykłady:
(1.1) Nauczycielka od rana była zła na uczniów i w klasie panowała grobowa cisza.
(1.2) Większość przestępców to źli ludzie.
(1.3) Ten śrubokręt jest zły jest krzyżakowy, a my potrzebujemy płaskiego.
(1.4) Miałem bardzo złe doświadczenia z tym mechanikiem.
(1.5) Ich syn to bardzo złe dziecko.
(1.7) Uważam, że on jest złym aktorem.
(1.8) Mam najgorszy wzrok ze wszystkich dzieci w klasie.
(1.9) Znów dostałeś złą ocenę!
(1.10) Niestety, to jest zła odpowiedź na zadane pytanie.
składnia:
(1.1) zły na + B.
kolokacje:
zła wola • zły uczynek / pies • zła pogoda / wróżba
synonimy:
(2.1) czarny, dydko, kusy, licho
antonimy:
(1.1) miły
(1.2-9) dobry
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. złość ż, zło n, złoszczenie n, zezłoszczenie n
czas. zeźlić, złościć ndk., zezłościć dk.
przym. złośliwy
przysł. źle
związki frazeologiczne:
brać za złebyć złej myślichcesz mieć pokój prawy, nie miej ze złym sprawydobrego człowiek nie wytrzyma, a złe musi[3]dobrego i karczma nie zepsuje, a złego i kościół nie naprawi / dobrego więzienie nie zepsuje – złego Kościół nie naprawidobremu wszędzie dobrze, a złemu to i w piekle nie dogodzi[4]dobry adwokat, zły sąsiadgdy w styczniu deszcz leje, złe robi nadziejegdy zły siędzie na urzędzie, pewnie złodziej z niego będzie (sic!)gość nie w porę gorszy Tatarzynagrosz źle nabyty dziesięć własnych z kieszeni wypędzikto przy dobrym stoi. złego się nie boikto złym pobłaża, ten dobrych obrażalepszy pies, choć szczeka, od złego człowiekamiała baba jak palec, a zła jak padalecmieć za złemieć złą prasęmiłe złego początkinauka na złe nie radzinie ma tego złego, co by na dobre nie wyszłonie pożyczaj, zły obyczajnie życz złego nikomu, byś tego nie zastał w domunowina zła częściej się sprawdzi niż dobraod złego człowieka odrzynaj połę a uciekaj[5]ogień i woda, dobrzy słudzy, lecz źli gospodarzepośpiech jest złym doradcą / pośpiech zły doradcarobić dobrą minę do złej grySerwacy, Pankracy, Bonifacy – źli na ogrody chłopacysiła złego na jednegoszata świetna nie ozdobi złego, a podła nie oszpeci dobregoten się nie boi, kto złego nie broiurodzić się pod złą gwiazdąw piątek zły początekw przypowieści złe i dobre się mieściwoda młynem, wiatr śmigłami, a złą babą diabeł obracaz dobrych rodziców dobrzy potomkowie, ze złych źli bywająz dwojga złego mniejsze obierać trzebaz ogniem i złym człowiekiem żartować nie możnazła godzinazła krewzła tam rada, gdzie animusz pański, a błazeńska intratazła to gospodyni, która lnu z wody nie wyczynizła żona jak bęben, który ustawicznie bije pobudkęzłe dłużej pamiętamy niż dobrezłe językizłe nie śpizłe okozłego diabli nie biorą / złego diabli nie wezmązłego sąsiada i kłótni w domu nie życzyć nikomuzłej baletnicy przeszkadza i rąbek u spódnicyzłemu wrogowi daj chleba i solizły duchzły koń i z góry nie pociągniezły ojciec rzadko ma dobrego synazły mąż gorszy jak wążzły tam kiermasz bywa, gdzie żona swarliwazły to ptak, co swe gniazdo plugawi / zły to ptak, co swe gniazdo kalaznać jak zły szeląg
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Danuta Buttler, Halina Satkiewicz, Język i my, wydanie I, WSiP, Warszawa 1990, s. 126.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „zły” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
  3. Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 6.
  4. Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 1.
  5. Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 2/1951, s. 14.

zły (język dolnołużycki)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) zły (związany ze złem)
odmiana:
(1.1) st. wyższy góršy; st. najwyższy nejgóršy
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
(1.1) dobry
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przysł. zlě
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
por. špatny
źródła:

zły (język górnołużycki)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) zły (związany ze złem)
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
(1.1) dobry
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
por. špatny
źródła: