ślepy

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: sleepyslepý

ślepy (język polski)[edytuj]

ślepy (1.1) muzyk
ślepe (1.2) ryby
ślepe (1.3) okno i drzwi
ślepy (1.3) zaułek
wymowa:
IPA[ˈɕlɛpɨ], AS[ślepy] ?/i
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) taki, który nie może widzieć; który stracił wzrok
(1.2) taki, który nie ma narządu wzroku
(1.3) zamknięty na stałe, bez wyjścia
(1.4) przen. taki, który nie zważa, nie zwraca uwagę na otoczenie albo okoliczności
(1.5) taki, który czegoś nie dostrzega

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) pot. osoba ślepa (1.1)
odmiana:
(1.1-3)
(1.4-5)
(2.1)
przykłady:
(1.1) Bela II stał się ślepy z polecenia swojego stryja.
(1.3) Ta droga prowadzi do ślepego zaułka.
(1.5) Ależ ja byłem ślepy.
(2.1) Jakiś ślepy przeszedł obok mnie.
składnia:
kolokacje:
(1.1) być / zostać / stać się ślepym • ślepy człowiek / mężczyzna / żołnierz / muzyk / chłopak / chłopiec / pies • ślepa kobieta / dziewczyna / dziewczynka • ślepe dziecko
(1.3) ślepy zaułek • ślepa ulica / uliczkaślepe oknoślepe drzwiślepa kuchnia
(1.4) ślepa wiara / ufność / miłość • ślepe zaufanie
synonimy:
(1.1) niewidomy, ociemniały
(1.3) zaślepiony
(2.1) niewidomy, ślepiec, ociemniały
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. ślepota ż, ślepiec m, śleptak m, ślepak m, ślepucha ż, ślepie n, ślep m, ślepica ż, zaślepienie n, zaślepianie n, zaślepka ż, oślepianie n, śleputanie n, śleptanie n
forma żeńska ślepa ż
czas. ślepić ndk., oślepiać ndk., zaślepiać ndk., zaślepić dk., śleputać ndk., śleptać ndk.
przym. ślepawy, zaślepiony
ims. zaślepiony
przysł. ślepo
związki frazeologiczne:
miłość jest ślepa / ślepa miłośćmówić jak ślepy o kolorachślepy losślepe szczęścieślepy by zauważyłślepa kiszkaślepy nabójślepa uliczkaślepa babkaślepy pasażernoc ślepareg. pozn. ślepe rybyreg. ślepy śledźreg. ślepy lelekreg. ślepy makślepa babkatrafiło się ślepej kurze ziarnowiódł ślepy kulawego, dobrze im się działowśród ślepych jednooki królem
etymologia:
(2.1) od (1.1)[1]
uwagi:
(1.1), (2.1) w zwrotach bezpośrednich słowo ma konotację obraźliwą
tłumaczenia:
źródła:
  1. Renata Grzegorczykowa, Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, wyd. III poprawione, Warszawa 1979, s. 19.