zamknąć

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

zamknąć (język polski)[edytuj]

wymowa:
IPA[ˈzãmknɔ̃ɲʨ̑], AS[zãmknõńć], zjawiska fonetyczne: nazal.asynch. ą  ?/i
znaczenia:

czasownik przechodni dokonany (ndk. zamykać)

(1.1) sprawić, że coś przestaje być otwarte, np. okno
(1.2) zabezpieczyć coś przed otwarciem, np. przez przekręcenie klucza w zamku
(1.3) aresztować
(1.4) skończyć działanie firmy/urzędu
(1.5) znaleźć się na końcu, np. listy, kolejki
(1.6) inform. zakończyć działanie (programu, komputera…)

czasownik zwrotny dokonany zamknąć się (ndk. zamykać się)

(2.1) np. o oknie, drzwiach: zostać zamkniętym (1.1), zatrzasnąć się
(2.2) przen. ukryć swoje uczucia, myśli

czasownik zwrotny dokonany zamknąć się (ndk. brak)

(3.1) pot. posp. przestać mówić, być cicho, uciszyć się
odmiana:
koniugacja Va
przykłady:
(1.1) Robercie, zamknij okno, bo jest zimno na dworze.
(1.2) Czy zamknąłeś drzwi na oba zamki, wychodząc z domu?
(1.3) Policjanci zamknęli handlarzy narkotyków.
(1.4) Dziś muzeum zamknięto o 17:00.
(1.5) Listę zakupów zamknęła puszka sardynek.
(2.1) Drzwi zamknęły się z głuchym trzaskiem.
(2.2) Po ostatnim niepowodzeniu zamknął się i nie rozmawia z nikim.
(3.1) Zamknij się wreszcie! Już nie mogę słuchać twojego gadania!
(3.1) Niech on się zamknie, bo mu palnę!
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
(1.1) otworzyć
(1.2) otworzyć
(1.3) wypuścić
(1.4) otworzyć, uruchomić
(1.5) otworzyć
(2.1) otworzyć się
(2.2) otworzyć się
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
czas. zamykać ndk.
rzecz. zamknięcie n, zamykanie n, zamek m, zamkowy mos, zamykacz m
przym. zamknięty, zamkowy
związki frazeologiczne:
z zamkniętymi oczamizamknąć się jak ślimak w skorupiezamknąć się w czterech ścianachzamknąć się w sobiezamknąć się w wieży z kości słoniowejprzysłowie święta Katarzyna klucz zgubiła, święty Jędrzej znalazł, zamknął skrzypki zaraz
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
źródła: