pierścień
Wygląd
pierścień (język polski)
[edytuj]- wymowa:
- IPA: [ˈpʲjɛrʲɕʨ̑ɛ̇̃ɲ], AS: [pʹi ̯erʹśćė̃ń], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• i → j
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) jubil. ozdoba nakładana na palec, masywna obrączka zazwyczaj z oczkiem; zob. też pierścień (biżuteria) w Wikipedii
- (1.2) krąg naokoło czegoś
- (1.3) zool. u niektórych zwierząt powtarzalna część ciała; zob. też pierścienice w Wikipedii
- (1.4) astr. pierścień (1.2) składający się z cząsteczek pyłu i innych małych cząstek krążących dookoła planety w obszarze o kształcie dysku; zob. też pierścienie planetarne w Wikipedii
- (1.5) inform. jedna z topologii sieci lokalnych; zob. też topologia pierścienia w Wikipedii
- (1.6) mat. rodzaj struktury algebraicznej; zob. też pierścień (matematyka) w Wikipedii
- (1.7) bot. słój w przekroju pnia drzewa świadczący o przyroście rocznym
- (1.8) techn. część urządzenia o kształcie koła z otworem
- odmiana:
- (1.1-8)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik pierścień pierścienie dopełniacz pierścienia pierścieni celownik pierścieniowi pierścieniom biernik pierścień pierścienie narzędnik pierścieniem pierścieniami miejscownik pierścieniu pierścieniach wołacz pierścieniu pierścienie
- przykłady:
- (1.1) (…) jak one starannie czesały się, jakie nosiły szpilki, zausznice, pierścienie i bransolety (…)[1]
- (1.2) To, co z zatoki wyglądało jak las, było w rzeczywistości pierścieniem drzew otaczających ścięty czubek góry[2].
- (1.2) Zza pierścienia strzelców konnych wyłonił się oddział lekkiej jazdy prowadzony przez kilku ciężkozbrojnych z pysznymi pióropuszami na hełmach[3].
- (1.3) Ciało dżdżownicy składa się z wielu pierścieni.
- (1.4) (…) właśnie zdążają pod cerkiew na obserwacje pierścieni Saturna (…)[4]
- (1.6) Ciało to pierścień przemienny, w którym każdy niezerowy element jest odwracalny.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) złoty pierścień
- (1.2) otoczyć pierścieniem • pierścień obwodnicy
- (1.6) pierścień wielomianów • pierścień liczb całkowitych • pierścień przemienny • teoria pierścieni
- (1.8) pierścień zaciskowy / tłokowy / regulacyjny • pierścień dyszowy • pierścień pośredni
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. podpierścień mrz, pierścienica ż
- przym. pierścieniowaty, pierścieniowy, pierścienny
- związki frazeologiczne:
- pierścień Aladyna • pierścień Einsteina
- etymologia:
- od parst albo pirst, czyli dawnej nazwy każdego z czterech palców ręki (poza kciukiem)[5]
- tłumaczenia:
- albański: (1.1) unazë ż
- angielski: (1.1) ring; (1.2) ring; (1.6) ring; (1.7) growth ring
- arabski: (1.2) حلقة ż, طوق, هالة
- baskijski: (1.1) eraztun; (1.3) eraztun; (1.4) eraztun; (1.5) eraztun; (1.6) eraztun; (1.7) eraztun
- białoruski: (1.1) персцень m, пярсцёнак m
- duński: (1.1) ring w; (1.2) ring w; (1.4) ring w
- esperanto: (1.1) fingroringo, ringo; (1.2) ringo; (1.6) ringo
- fiński: (1.1) sormus
- hawajski: (1.1) komo
- kaszubski: (1) piestrzéń m
- kataloński: (1.1) anell m; (1.4) anell planetari m
- łaciński: anulus m
- niemiecki: (1.1) Ring m; (1.2) Ring m
- norweski (bokmål): (1.1) ring m
- norweski (nynorsk): (1.1) ring m
- nowogrecki: (1.1) δαχτυλίδι n; (1.2) δακτύλιος m; (1.3) δακτύλιος m; (1.4) δακτύλιος m; (1.5) δακτύλιος m; (1.6) δακτύλιος m; (1.7) δακτύλιος m; (1.8) δακτύλιος m
- rosyjski: (1.1) кольцо n, перстень m
- suahili: (1.2) pete
- szwedzki: (1.1) ring w
- tybetański: (1.1) ཨ་ལོང༌
- ukraiński: (1.1) перстень m
- węgierski: (1.1) gyűrű; (1.4) gyűrű; (1.5) gyűrű; (1.6) gyűrű; (1.7) gyűrű; (1.8) gyűrű
- wilamowski: (1.1) ryng m; (1.2) ryng m
- źródła:
- ↑ Bolesław Prus: Faraon
- ↑ Artur Baniewicz, Smoczy pazur, 2003, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Andrzej Sapkowski, Chrzest ognia, 1996, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
- ↑ Stefan Żeromski: Wybieg instynktu
- ↑ Hasło „Zostaniesz kiedyś sam jak palec” w: Maciej Malinowski, Obcy język polski.