strzelba

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

strzelba (język polski)[edytuj]

strzelby (1.1)
wymowa:
IPA[ˈsṭʃɛlba], AS[sṭšelba], zjawiska fonetyczne: utr. dźw.udziąs.
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) długa, palna broń myśliwska; zob. też strzelba w Wikipedii
(1.2) daw. jakakolwiek broń palna[1]
(1.3) daw. ogół broni palnej[1][2]
(1.4) daw. czynność strzelania[3][1][2]
(1.5) daw. łow. polowanie[1]
odmiana:
(1.1-2)
przykłady:
(1.1) Łatwo się było domyśleć, że Kali mówi nie o pentarkach, lecz o grubszej jakiejś zwierzynie; ukazawszy bowiem strzelbę Stasia przyłożył następnie palce do głowy na znak, że jest to zwierzyna rogata[4].
(1.1) Brat mój, Kazio, który korzystając z wakacji, całe dnie przesiadywał za domem, w stajniach, w lesie, ze strzelbą na koniu lub na łodzi, w tej chwili właśnie ujeżdżał pod wierzch na podwórzu folwarcznym młode konie ze stadniny[5].
składnia:
kolokacje:
(1.1) amunicja do strzelby • lufa strzelby • ładować strzelbę • nabić strzelbę • rozładowywać strzelbę • strzelba gładkolufowa / samopowtarzalnatrzymać strzelbę w ręce / ręku / rękachwypalić / wydawać strzał ze strzelby • złamać strzelbę
(1.3) nieustająca strzelba • rozpętać strzelbę
synonimy:
(1.1) fuzja
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) broń myśliwska
hiponimy:
(1.1) dubeltówka, dwururka, dryling, jednorurka, kapiszonówka, odtylcówka, pistonówka, kniejówka, ptaszniczka, pot. obrzyn, wł. lupara, amer. winchester, hist. arnautka, cieszynka, czeczenka, damascenka, dziwerówka, guldynka, janczarka, lankastrówka, lefoszówka, lepażówka, sagalasówka
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. strzelec m, strzelanie n, strzelanka ż, strzelanina ż, strzelenie n
czas. strzelać
przym. strzelecki
związki frazeologiczne:
etymologia:
pol. strzelać + -ba[3], prasł. *strělьbastrzelanie, narzędzie do strzelania[6]
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Broń
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Strzelba” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. VI: S-Ś, Warszawa 1900–1927, s. 475.
  2. 2,0 2,1 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „strzelba” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. 3,0 3,1 Halina Kurkowska, O zmianach znaczeń wyrazów, „Poradnik Językowy” z. 3, 1949, s. 12.
  4. Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy.
  5. H. Sienkiewicz, Hania.
  6. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „strzelba” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.