bowiem

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

bowiem (język polski)[edytuj]

wymowa:
IPA[ˈbɔvʲjɛ̃m], AS[bovʹi ̯ẽm], zjawiska fonetyczne: zmięk.nazal.i → j  ?/i
?/i
znaczenia:

spójnik[1]

(1.1) książk. spójnik przyłączający zdanie zawierające przyczynę, wyjaśnienie, uzasadnienie, do zdania poprzedniego
odmiana:
(1.1) nieodm.
przykłady:
(1.1) Był to najdłuższy etap, jechali bowiem z małą tylko przerwą przez godzin osiemnaście[2].
(1.1) Nic nie odpowiedziałem marynarzowi, jeno spojrzałem na kapitana, czekając, co powie. Czułem bowiem, że marynarz spogląda na mnie podejrzliwie[3].
(1.1) Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, bowiem ja, Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym[4]
składnia:
(1.1) Umieszczany zwykle po pierwszym wyrazie przyłączanego zdania, czasem po grupie wyrazów[1] (np. nie rozdziela się w ten sposób czasownika zwrotnego od się), czasem na początku zdania podrzędnego (zob. trzeci przykład).
kolokacje:
synonimy:
(1.1) bo, dlatego że, gdyż, ponieważ, przest. albowiem, przest. jako że
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
(1.1) Nie powinno się stawiać spójnika bowiem na początku zdania; należy go umieszczać na drugim lub nawet trzecim miejscu[5].
(1.1) Spójnika tego należy używać w języku pisanym, a unikać w mówionym[6].
tłumaczenia:
źródła:
  1. 1,0 1,1 publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Hasło „bowiem” w: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy.
  3. Bolesław Leśmian, Przygody Sindbada żeglarza.
  4. Księga Mosjasza, 13.13 w: Księga Mormona, wydanie polskie: Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, 1981.
  5. Jan Miodek, Rozmyślajcie nad mową!, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 144, 145.
  6. Franciszek Nieckula, Język mówiony i język pisany, w: Współczesny język polski pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław, 2001, s. 112.