stać: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EquadusBot (dyskusja | edycje)
→‎stać ({{język polski}}): {{odmiana|polski}}
(GD) (dyskusja | edycje)
+synonim
Linia 26: Linia 26:
{{składnia}} (1.1-2, 1.5, 1.7) stać +''[[okolicznik miejsca]]''; (1.3) stać +{{C}}; (1.6) stać +{{B}} [[na#na (język polski)|na]] +{{B}}
{{składnia}} (1.1-2, 1.5, 1.7) stać +''[[okolicznik miejsca]]''; (1.3) stać +{{C}}; (1.6) stać +{{B}} [[na#na (język polski)|na]] +{{B}}
{{kolokacje}} (1.3) [[ktoś|komuś]] stoi; (1.6) stać [[ktoś|kogoś]]/[[ja#ja (język polski)|mnie]]/[[ty|ciebie]]/... [[na#na (język polski)|na]] [[samochód]]/[[dom]]/...
{{kolokacje}} (1.3) [[ktoś|komuś]] stoi; (1.6) stać [[ktoś|kogoś]]/[[ja#ja (język polski)|mnie]]/[[ty|ciebie]]/... [[na#na (język polski)|na]] [[samochód]]/[[dom]]/...
{{synonimy}} (1.1) {{poznań|[[stojeć]]}}; (1.2), 1.7) [[znajdować się]], [[być]]; (1.5) [[kosztować]]
{{synonimy}} (1.1) {{poznań|[[stojeć]]}}; (1.2), (1.7) [[znajdować się]], [[być]]; (1.5) [[kosztować]], (1.7) za[[parkować]] ([[samochód]])
{{antonimy}} (1.1) [[iść]], [[biec]], [[siedzieć]], [[jechać]], ...; (1.4) [[działać]]
{{antonimy}} (1.1) [[iść]], [[biec]], [[siedzieć]], [[jechać]], ...; (1.4) [[działać]]
{{pokrewne}} (1) {{rzecz}} [[stanie]]; {{czas}} [[stawać]]/[[stanąć]], [[stawać się]]/[[stać się]]
{{pokrewne}} (1) {{rzecz}} [[stanie]]; {{czas}} [[stawać]]/[[stanąć]], [[stawać się]]/[[stać się]]

Wersja z 08:32, 27 sie 2009

stać (język polski)

wymowa:
IPA[staʨ] ?/i
znaczenia:

czasownik nieprzechodni

(1.1) o człowieku, zwierzęciu: być w pozycji wyprostowanej, podpartym tylko na nogach, nie ruszać się z miejsca
(1.2) o przedmiocie: być ustawionym w taki sposób, że pionowy wymiar jest większy od poziomych
(1.3) pot. o penisie: być w stanie erekcji (często z podmiotem domyślnym)
(1.4) o mechanizmie, silniku: nie pracować, nie działać
(1.5) pot. kosztować, mieć jakąś cenę
(1.6) tylko w bezokol. mieć na coś dość pieniędzy
(1.7) znajdować się w jakimś miejscu
(1.8) środ. inform. działać (o programie lub serwerze)

czasownik zwrotny

(2.1) aspekt dokonany od: stawać się
odmiana:
(1) sta|ć, czas teraźniejszy stoję, stoisz, stoi, stoimy, stoicie, stoją; czas przeszły ~łem/~łam, ~łeś/~łaś, ~ł/~ła/~ło, ~liśmy/~łyśmy, ~liście/~łyście, ~li/~ły; forma bezosobowa czasu przeszłego ~no; tryb rozkazujący stój, stójmy, stójcie; tryb przypuszczający ~łbym/~łabym, ~łbyś/~łabyś, ~łby/~łaby/~łoby, ~libyśmy/~łybyśmy, ~libyście/~łybyście, ~liby/~łyby; imiesłowy przymiotnikowe czynne stojący, stojąca, stojące, stojący, stojące; imiesłów przysłówkowy współczesny stojąc; aspekt dokonany brak
przykłady:
(1.1) Pod latarnią stały dwie policjantki przebrane za prostytutki.
(1.2) Regał stoi pod ścianą.
(1.3) Zawsze mi (penis) stoi, kiedy widzę dziewczynę w krótkiej spódnicy.
(1.4) Zegarek mi stoi.
(1.5) Ceny akcji stały na poziomie 20 (dwudziestu) złotych za sztukę, po czym nagle spadły.
(1.6) Nie stać mnie na nowy samochód.
(1.7) Na postoju stała taksówka.
(1.8) Ten serwer stoi już prawie miesiąc bez przerwy.
składnia:
(1.1-2, 1.5, 1.7) stać +okolicznik miejsca; (1.3) stać +C.; (1.6) stać +B. na +B.
kolokacje:
(1.3) komuś stoi; (1.6) stać kogoś/mnie/ciebie/... na samochód/dom/...
synonimy:
(1.1) reg. pozn. stojeć; (1.2), (1.7) znajdować się, być; (1.5) kosztować, (1.7) zaparkować (samochód)
antonimy:
(1.1) iść, biec, siedzieć, jechać, ...; (1.4) działać
wyrazy pokrewne:
(1) rzecz. stanie; czas. stawać/stanąć, stawać się/stać się
związki frazeologiczne:
stać nad grobem, stać na antypodach, stać na czatach; zobacz też: stawać
etymologia:
uwagi:
(1.6) tylko w bezokoliczniku: „stać kogoś na coś”
tłumaczenia:
(2) dla języków nierozróżniających aspektów zobacz listę tłumaczeń w haśle: stawać się