kocioł
kocioł (język polski)[edytuj]

dwa kotły (1.1)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) urządzenie służące do podgrzewania cieczy (np. wody); zob. też kocioł w Wikipedii
- (1.2) duże naczynie metalowe z pokrywą
- (1.3) pot. zamieszanie, zagmatwana sytuacja
- (1.4) muz. instrument perkusyjny z grupy membranofonów; zob. też kotły w Wikipedii
- (1.5) hist. zasadzka urządzona w mieszkaniu przez gestapo w celu zatrzymania podejrzanych osób
- (1.6) geol. półkolista nisza w terenie o wklęsłym dnie, otoczona z trzech stron ostrym zboczem, opadająca ku dolinie stromym progiem; zob. też kocioł (geomorfologia) w Wikipedii
- (1.7) wojsk. okrążenie przez nieprzyjaciela
- (1.8) łow. jeden ze sposobów polowania na zające
- (1.9) geogr. zob. kocioł eworsyjny
- odmiana:
- (1.1-9)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kocioł kotły dopełniacz kotła kotłów celownik kotłowi kotłom biernik kocioł kotły narzędnik kotłem kotłami miejscownik kotle kotłach wołacz kotle kotły
- przykłady:
- (1.1) W kotle wzrastało ciśnienie.
- (1.2) Zupę rozdawano z wielkiego kotła.
- (1.3) Tam się zrobił niezły kocioł.
- (1.4) Bijcie w kotły, w trąby grajcie, / a Jezusa przywitajcie, / Nowo narodzonego.[1]
- (1.5) Kloss zobaczył młodego gestapowca z pistoletem w dłoni. Parę sekund wahania… Więc zasadzka! Kocioł![2]
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) kocioł odzyskownicowy • kocioł na ciepło odpadowe • kocioł parowy • kocioł utylizacyjny
- (1.6) kocioł polodowcowy
- synonimy:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kotłownia f, kotlarz m, kotlarstwo n, kotlina f, kotłowanina f, kotlista f
- czas. kotłować się, zakotłować się
- przym. kotłowy, kotlarski
- związki frazeologiczne:
- przyganiał kocioł garnkowi, a sam smoli
- uwagi:
- (1.4) zobacz też: Indeks:Polski - Instrumenty muzyczne
- tłumaczenia:
- afrykanerski: (1.1) ketel
- angielski: (1.1) boiler; (1.2) cauldron
- baskijski: (1.1) galdara; (1.2) pertz
- chorwacki: (1.1) kotao
- czeski: (1.1) kotel
- duński: (1.1) kedel w
- esperanto: (1.1) kaldrono; (1.2) kaldrono; (1.4) timbalo; (1.6) kaldrono
- estoński: (1.1) pada
- fiński: (1.1) pata
- galicyjski: (1.1) caldeiro m
- hiszpański: (1.1) caldera f
- irlandzki: (1.1) choire
- jidysz: (1.1) קעסל
- kataloński: (1.1) caldera f
- kazachski: (1.2) қазан
- litewski: (1.1) katilas
- łaciński: (1.1) cortina f
- macedoński: (1.1) котел m
- niemiecki: (1.1) Kessel m
- norweski: (1.1) heksegryte
- ormiański: (1.1) հորձանուտ (hordzanut)
- portugalski: (1.1) caldeirão
- rosyjski: (1.1) котёл m; (1.2) котёл m
- serbski: (1.1) котао m
- słowacki: (1.6) kotol m
- turecki: (1.1) kazan
- ukraiński: (1.1) котел m
- węgierski: (1.1, 1.6) katlan
- wietnamski: (1.1) nồi to
- wilamowski: (1.1) kesuł m; (1.2) kesuł m
- włoski: (1.1) calderone m
- źródła:
- ↑ kolęda Cieszmy się i pod niebiosy
- ↑ Andrzej Zbych Stawka większa niż życie, tom II, rozdz. Akcja „liść dębu”
- ↑ Zenon Klemensiewicz, Historia języka polskiego, PWN, Warszawa 2002, s. 136