aparat

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: aparaataparátapparaatApparatapparat

aparat (język polski)[edytuj]

aparat (1.1) fotograficzny
aparat (1.1) telefoniczny
aparat (1.2) słuchowy
aparat (1.2) na zęby
aparat (1.3) gębowy chrząszcza
wymowa:
?/i, IPA[aˈparat], AS[aparat]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) techn. urządzenie o określonej funkcjonalności, np. telefoniczny, fotograficzny
(1.2) med. przyrząd do korekcji wad
(1.3) anat. grupa narządów organizmów żywych spełniających określone zadania
(1.4) instytucje, urzędy zajmujące się kontrolą lub kierowaniem pewną dziedziną życia państwowego, społecznego

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) pot. uczn.[1] zabawny lub szokujący człowiek
(2.2) gwara więzienna cwaniak[2]
odmiana:
(1.1-4)
(2.1-2)
przykłady:
(1.1) Telegrafista cofnął się, zmieszany nieco, do telegrafu, usiadł przy aparacie, zatopił długie, chude, nerwowe palce w jasnych jak len włosach i zapatrzył się przez okno w zamglony jesienny dzień[3].
(1.2) Dziadek bez aparatu prawie nic nie słyszy.
(1.4) Stworzenie na gruzach dawnego aparatu państwowego, który był aparatem kapitalistycznej przemocy w stosunku do mas ludowych, nowego aparatu państwowego, złożonego w swych zasadniczych ogniwach z nowych, ludowych kadr, aparatu, który stał się orężem walki z wszelkimi próbami przywrócenia panowania burżuazji oraz dźwignią podstawowych przeobrażeń ustrojowych w kierunku socjalizmu; ścisłe powiązanie wojska z ludem i demokratyzacja korpusu oficerskiego; coraz szerszy i aktywniejszy udział mas w rządzeniu państwem[4].
(2.1) Niezły z niego aparat!
składnia:
kolokacje:
(1.1) aparat fotograficzny / telefoniczny / cyfrowy / tlenowy / pomiarowy / rentgenowski / stereoskopowychem. aparat ekstrakcyjny Soxleta / Kippa / Lindego / Orsata / reakcyjny
(1.2) aparat słuchowy / ortodontyczny / na zęby
(1.3) aparat gębowy / szparkowy
(1.4) aparat partyjny / polityczny / kierowniczy / decyzyjny
synonimy:
(2.1) agregat, model, numer, numerant
(2.2) gw. więz. model, agregat
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) urządzenie
(1.2) przyrząd
(1.3) narząd
(2.1) osoba
(2.1) osoba
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. aparatura ż, aparatczyk mos
zdrobn. aparacik m
forma żeńska aparatka ż
przym. aparatowy
związki frazeologiczne:
etymologia:
łac. apparatusprzygotowanie, urządzenie
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Małgorzata Kasperczak, Monika Rzeszutek, Joanna Smól, Halina Zgółkowa, Nowy słownik gwary uczniowskiej, red. Halina Zgółkowa, Wydawnictwo EUROPA, Wrocław 2004, ISBN 83-88962-71-X, s. 19.
  2. Maciej Szaszkiewicz, Słownik gwary więziennej, w: Tajemnica grypserki. Cz. II, Kraków 1997, s. 184.
  3. W. Reymont, Fermenty
  4. Deklaracja ideowa Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej