Bóg
Wygląd
Bóg (język polski)
[edytuj]- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza mianownik Bóg dopełniacz Boga celownik Bogu biernik Boga narzędnik Bogiem miejscownik Bogu wołacz Boże
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) Bóg Ojciec • Bóg Wszechmogący • dzięki Bogu! • (nie) wierzyć w Boga • oddawać cześć Bogu
- synonimy:
- (1.1) Alfa i Omega, Pan, Pan Bóg, Stwórca, Wszechojciec, Wszechwładny, Ojciec Święty, Bóg Ojciec, Ojciec Niebieski; st.pol. bożec, Gospodzin
- antonimy:
- hiperonimy:
- (1.1) bóg
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. bóg m, bożek m, bożątko n, bożyszcze n, bogini ż, boginka ż, bóstwo n, bożnica ż, pobożność ż, spobożnienie n
- czas. pobożnieć ndk., spobożnieć dk., wypobożnieć dk.
- przym. boski, boży, pobożny, zbożny
- przysł. bosko
- wykrz. przebóg, Boże
- związki frazeologiczne:
- Pan Bóg • Bóg jeden wie / Bóg raczy wiedzieć • Bóg mi świadkiem • Bóg zapłać • jak Bóg przykazał • jak trwoga, to do Boga • Bogu ducha winny / Bogu ducha winien • jak Pan Bóg stworzył • nie daj Boże • nie mieć Boga w sercu • oddać duszę Bogu • pożal się Boże • zobacz też: przysłowia o Bogu
- etymologia:
- w polszczyźnie od XIII wieku; ogólnosłowiańskie (por. czes. bůh, ros. бог) < prasł. *bogъ → „bóg” < praindoeur. *bʰag → „przydzielać”
- nazwa wspólna dla grup językowych słowiańskiej i irańskiej od VII/VIII w.; por. sanskr. भग (bhaga) → „dawca”, „pan”, przydzielający, przydomek niektórych bóstw, np. Sawitara[3]; zob. Bhaga
- wspólna etymologia ze słowami bodaj (=st.pol. Bóg daj), Bogdan, Bohdan, Bogusław, Bogumił, Boguchwał, Boguwola, Boże Narodzenie
- uwagi:
- wielką literą, gdy chodzi o konkretnego boga – podobnie piszemy inne słowa określające go, np. „Ojciec”, „Stworzyciel” oraz zaimek zastępujący słowo „Bóg”; w wypadku ogólnego określenia dozwolone jest pisanie od małej litery: „bóg”
- tłumaczenia:
- abua: (1.1) Enaạn
- adjukru: (1.1) Nyam
- afrykanerski: (1.1) God
- ajnoski: (1.1) カムイ
- albański: (1.1) Zot
- angielski: (1.1) God
- arabski: (1.1) الله m (ʾallāh), الرب m (ar-rább), مولى m (mawlan)
- azerski: (1.1) Allah
- baskijski: (1.1) Jainko, Jaun
- baszkirski: (1.1) Аллаһ, Алла, Тәңре, Хоҙай
- białoruski: (1.1) Бог m
- birmański: (1.1) ခိုဒါ (koda)
- bośniacki: (1.1) Bog m
- bułgarski: (1.1) Бог m
- chiński standardowy: (1.1) uproszcz. i trad. 神 (shén), uproszcz. i trad. 天主 (tiānzhǔ), uproszcz. i trad. 上帝 (shàngdì)
- chorwacki: (1.1) Bog m
- czeski: (1.1) Bůh m, Hospodin m, Pán m
- cziczewa: (1.1) Mulungu
- dolnołużycki: (1.1) Bog m
- duński: (1.1) Gud w
- esperanto: (1.1) Dio
- estoński: (1.1) Jumal
- ewe: (1.1) Mawu
- fiński: (1.1) Jumala
- francuski: (1.1) Dieu m
- fryzyjski: (1.1) God
- galicyjski: (1.1) Deus m
- gocki: (1.1) 𐌲𐌿𐌸 m (guth)
- górnołużycki: (1.1) Bóh m
- grenlandzki: (1.1) Naalagaq
- gruziński: (1.1) ღმერთი (ghmert’i)
- haitański: (1.1) Bondye
- hausa: (1.1) Allah m, Ubangiji m
- hebrajski: (1.1) אדוני m (adonaj)
- hiligaynon: (1.1) Dios, Makaako
- hindi: (1.1) भगवान (Bhagavāna)
- hiszpański: (1.1) Dios m, Señor m
- indonezyjski: (1.1) Tuhan
- interlingua: (1.1) Deo
- irlandzki: (1.1) Dia
- islandzki: (1.1) Guð m
- istriocki: (1.1) Deîo m
- japoński: (1.1) 神様 (かみさま, kamisama), 神 (かみ, kami)
- jidysz: (1.1) גאָט m (got)
- kabylski: (1.1) Rebbi
- karelski: (1.1) Jumala
- kataloński: (1.1) Déu m
- kazachski: (1.1) Алла, Құдай, Тәңір
- kirgiski: (1.1) Кудай, Теңир, Алда, Алла
- klingoński: (1.1) joH'a
- komi-permiacki: (1.1) Ен
- komi-zyriański: (1.1) Ен
- koreański: (1.1) 신 (sin)
- krymskotatarski: (1.1) Alla
- litewski: (1.1) Dievas m
- łaciński: (1.1) Deus m
- łotewski: (1.1) Dievs m
- macedoński: (1.1) Бог m
- malajski: (1.1) Allah, Tuhan
- maltański: (1.1) Alla
- nawaho: (1.1) Diyin Ayóí Átʼéii, Diyin God
- nepalski: (1.1) ईश्वर (īśvara)
- niderlandzki: (1.1) God m
- niemiecki: (1.1) Gott m
- norweski (bokmål): (1.1) Gud m
- norweski (nynorsk): (1.1) Gud m
- nowogrecki: (1.1) Θεός m (Theós)
- osetyjski: (1.1) Хуыцау
- perski: (1.1) آغازنده, خدا, آمرزگار
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)
- portugalski: (1.1) Deus m
- rosyjski: (1.1) Бог m
- rumuński: (1.1) Zeu m, Dumnezeu m, Doamne m
- sanskryt: (1.1) ब्रह्मन् m (bráhman)
- słowacki: (1.1) Boh m
- słoweński: (1.1) Bog m
- słowiński: (1.1) Bóg m
- staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) богъ / ⰱⱁⰳⱏ m
- staronordyjski: (1.1) Guð m
- staroruski: (1.1) богъ m
- suahili: (1.1) Mungu
- susu: (1.1) Ala
- sycylijski: (1.1) Deu m, Dìu m
- szkocki: (1.1) Goad
- szkocki gaelicki: (1.1) Dia
- szwedzki: (1.1) Gud w
- tagalski: (1.1) Dios
- tajski: (1.1) พระเจ้า (Phracêā)
- tatarski: (1.1) Alla, Täñre, Xoday
- tetum: (1.1) Maromak
- turecki: (1.1) Tanrı, Allah
- tuvalu: (1.1) Atua
- ukraiński: (1.1) Бог m
- urdu: (1.1) خدا (khudā)
- uzbecki: (1.1) Xudo, Tangri, Olloh
- walijski: (1.1) Duw m
- wepski: (1.1) Jumal
- węgierski: (1.1) Isten
- wietnamski: (1.1) Thiên Chúa
- wilamowski: (1.1) Gött m, Gȫt m, Göt m
- włoski: (1.1) Dio m
- źródła: