sokół

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: sokolsokoł

sokół (język polski)[edytuj]

sokół (1.1)
sokół (1.3)
sokół (1.4)
wymowa:
IPA[ˈsɔkuw], AS[sokuu̯] ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy

(1.1) ornit. ptak drapieżny o silnej budowie ciała, wąskich i krótkich skrzydłach, mocnym hakowatym dziobie oraz ostrych szponach; zob. też sokoły w Wikipedii
(1.2) hist. wojsk. małokalibrowe działo z XVII-XVIII wieku
(1.3) lotn. śmigłowiec typu „Sokół”; zob. też PZL W-3 Sokół w Wikipedii
(1.4) mot. polski motocykl marki „Sokół”; zob. też Sokół (motocykl) w Wikipedii

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) hist. członek Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”
(2.2) przen. dzielny, odważny człowiek
odmiana:
(1.1-4)
(2.1-2)
przykłady:
(1.1) Sokół jest ptakiem drapieżnym.
(1.1) Blanka poluje z sokołem jak jej matka i babka.
(1.3) Czechy zakupiły dziesięć sokołów ze Świdnika.
(1.4) Silniki do sokołów produkowano w Ustroniu.
(2.1) Po południu na salę przychodzą sokoli z Wadowic.
składnia:
kolokacje:
(1.1) sokół afrykańskisokół australijskisokół białogardłysokół białorzytnysokół brunatnysokół ciemnysokół czarnysokół maskowysokół nowozelandzkisokół preriowysokół rdzawobrewysokół rdzawobrzuchysokół rudogardłysokół rudogłowysokół siwysokół skalnysokół śniadysokół wędrownyłowy z sokołem
synonimy:
(1.1) daw. raróg
(2.2) junak, mołojec, chwat, kozak
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) ptak
(1.2) działo
(1.3) śmigłowiec
(1.4) motocykl
(2.1) sportowiec
(2.2) człowiek
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. sokolik mzw, sokolę n, sokolątko n, sokolczyk mzw, sokolnictwo n, sokolnik mos, sokolniczka ż, sokolstwo n, sokołowate lm nmos, sokołowe lm nmos, sokoły lm nmos, sokółeczka ż, Sokółka ż, Sokółki lm nmos
przym. sokoli
związki frazeologiczne:
etymologia:
prasł. *sokolъ; ze względu na fakt, że ptaki te były wykorzystywane w polowaniach, można dopuścić związek z prasł. *sočitiścigać, tropić[2]
por. białor. сокал, bułg. сокол, chorw. sokol, czes. sokol, ros. сокол, słc. sokol, ukr. со́кіл.
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ptaki
nie mylić z: cokół
tłumaczenia:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „sokół” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „sokół” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.