kamień
Wygląd
kamień (język polski)
[edytuj]- wymowa:
- , IPA: [ˈkãmʲjɛ̇̃ɲ], AS: [kãmʹi ̯ė̃ń], zjawiska fonetyczne: zmięk.• podw. art.• nazal.• i → j
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) miner. obiekt pochodzenia mineralnego o konsystencji stałej, twardy, wyraźnie odgraniczający się od otoczenia
- (1.2) jubil. minerał służący po uprzedniej obróbce do ozdabiania przedmiotów m.in. w jubilerstwie
- (1.3) twardy osad powstający w naczyniach, kotłach itp.; zob. też kamień kotłowy w Wikipedii
- (1.4) med. złóg powstający w organach wewnętrznych, takich jak nerki, woreczek żółciowy, moczowody
- (1.5) pionek w niektórych grach planszowych
- (1.6) sport. granitowy walec do gry w curling
- (1.7) hist. jednostka masy; zob. też kamień (miara) w Wikipedii
- (1.8) środ. przestępcze chleb[1]
- odmiana:
- (1.1-8)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik kamień kamienie dopełniacz kamienia kamieni celownik kamieniowi kamieniom biernik kamień kamienie narzędnik kamieniem kamieniami miejscownik kamieniu kamieniach wołacz kamieniu kamienie
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) kamień przydrożny • kamień budowlany • kamień młyński • kamień nagrobny • kamień szlifierski
- (1.2) kamień szlachetny • kamień półszlachetny
- (1.3) kamień w czajniku / kotle
- (1.4) kamień nerkowy / moczowy • kamienie żółciowe
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. kamieniarstwo n, kamieniarz m, kamieniarka ż, kamienica ż, kamienicznik m, kamieniec m, skamienielina ż, kamionka ż, kamica ż, ukamienowanie n
- czas. kamienować ndk., ukamienować dk., skamienieć dk.
- przym. kamienny, kamienisty, kamieniarski, skamieniały
- przysł. kamiennie
- związki frazeologiczne:
- bodajbyś się w kamień zamienił! • bodaj się tacy na kamieniu rodzili! • być kamieniem u szyi / być kamieniem młyńskim u szyi • być niewzruszonym jak kamień • być twardym jak kamień • być z kamienia • ciążyć jak kamień u szyi • iść jak z kamienia • i kamień by się poruszył • jak kamieniem dorzucić • jak kamień w wodę • jak z kamienia • kamienia nie ugryziesz, po ścianie nie wyleziesz, głupiego nie przegadasz • kamienie przygniatają serce • kamienie tłuc • kamień filozoficzny • mieć kamień na sercu • kamień milowy • kamień na kamieniu nie został • nie pozostał kamień na kamieniu • kamień na miejscu obrasta • kamień nie człowiek • kamień obrazy • kamień przygniata serce • kamień spadł z serca • kamień węgielny • kamień w wodę • kląć w żywy kamień • kłaść kamień węgielny • kto się nie leni, robi złoto z kamieni • kto w ciebie kamieniem, ty w niego chlebem • nie zostawić kamienia na kamieniu • o rzut kamieniem • przepaść jak kamień w wodę • przesiadywać kamieniem • rodzić się na kamieniu • rzucić kamieniem • serce z kamienia • siedzieć kamieniem • spać jak kamień • spocząć pod kamieniem • stać się kamieniem młyńskim u szyi / stać się kamieniem u szyi • trafiła kosa na kamień • zdjąć kamień z serca
- tłumaczenia:
- (1.8) zobacz listę tłumaczeń w haśle: chleb
- abenaki: (1.1) sen
- amharski: (1.1) ድንጋይ
- angielski: (1.1) stone; (1.3) limescale
- arabski: (1.1) حجر, صخر
- awestyjski: (1.1) 𐬀𐬯𐬀𐬥
- baskijski: (1.1) harri
- bhodźpuri: (1.1) पत्थर m
- białoruski: (1.1) камень m; (1.2) камень m; (1.3) накіп m; (1.4) камень m
- bułgarski: (1.1) камък m
- chorwacki: (1.1) kamen m
- czuwaski: (1.1) чул
- duński: (1.1) sten w; (1.4) sten w
- elfdalski: (1.1) stie m
- esperanto: (1.1) ŝtono; (1.4) ŝtono; (1.5) ŝtono; (1.7) ŝtono
- fiński: (1.1) kivi
- francuski: (1.1) pierre ż; (1.3) tartre; (1.4) calcul m
- gocki: (1.1) 𐍃𐍄𐌰𐌹𐌽𐍃 m
- górnołużycki: (1.1) kamjeń m
- grenlandzki: (1.1) ujarak
- hindi: (1.1) शिला ż
- hiri motu: (1.1) nadi
- hiszpański: (1.1) piedra ż; (1.3) piedra ż; (1.4) cálculo m, piedra ż
- islandzki: (1.1) steinn m; (1.3) (nýrna)steinn m
- jaćwieski: (1.1) akmi
- japoński: (1.1) 石 (いし, ishi)
- jidysz: (1.1) שטיין m (sztejn)
- karaimski: (1.1) таш
- kaszubski: (1.1) kamë m, kam m, kamiéń m
- kataloński: (1.1) pedra ż
- kazachski: (1.1) тас
- koreański: (1.4) 결석 (kyŏlsŏk)
- kornijski: (1.1) men m
- litewski: (1.1) akmuo m
- łaciński: (1.1) lapis m
- łotewski: (1.1) akmens
- maltański: (1.1) ġebla ż
- manx: (1.1) clagh ż
- nahuatl: (1.1) tetl
- niderlandzki: (1.1) steen m; (1.3) ketelsteen m; (1.4) (nier-, gal)steen m
- niemiecki: (1.1) Stein m; (1.3) Stein m, Kesselstein m; (1.4) (Nieren-, Gallen-, Harn)stein m
- norweski (bokmål): (1.1) stein m
- nowogrecki: (1.1) πέτρα ż; (1.3) πέτρα ż; (1.4) λίθος m
- osetyjski: (1.1) дур
- pali: amha, amhan, silā
- partyjski: (1.1) 𐫀𐫘𐫗𐫃
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)
- rosyjski: (1.1) камень m; (1.2) камень m; (1.3) накипь ż; (1.4) камень m
- rumuński: (1.1) piatră ż
- sanskryt: (1.1) अश्मन्, शिला
- słowacki: (1.1) kameň m; (1.3) kameň m; (1.4) kameň m
- starofryzyjski: (1.1) stēn m
- staroirlandzki: (1.1) cloch ż
- suahili: (1.1) jiwe
- szkocki: (1.1) stane
- szwedzki: (1.1) sten w; (1.5) sten w
- tagalski: (1.1) bato
- tetum: (1.1) fatuk
- tybetański: (1.1) རྡོ
- ukraiński: (1.1) камінь m; (1.3) накип m
- waloński: (1.1) pîre ż
- wilamowski: (1.1) śtaen m, śtan m, śtȧn m; (1.2) śtaen m, śtan m, śtȧn m; (1.3) śtaen m, śtan m, śtȧn m; (1.4) śtaen m, śtan m, śtȧn m; (1.5) śtaen m, śtan m, śtȧn m
- włoski: (1.1) pietra ż; (1.3) incrostazione ż
- źródła:
- ↑ Monika Bąk, Tatiana Kwiatkowska, System wartości i oceny na materiale odzieży i jedzenia w rosyjskim i polskim żargonie przestępczym, w: Лексика подстандарта, t. 2, Современные жаргоны и их описание, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009, s. 115.
- ↑ Hasło „kamień” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.