malum

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

malum (język łaciński)[edytuj]

wymowa:
(1.1-3) wymowa tradycyjna (mālum)?/i
(1.4-7) wymowa tradycyjna (mălum)?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) owoc (z drzewa)[1]
(1.2) jabłko
(1.3) drzewo owocowe[2]
(1.4) zło[3], coś złego, nieszczęście, niedola, cierpienie, szkoda, krzywda[2]
(1.5) przyczyna nieszczęść, zło, licho, do licha (wykrzyknik), dopust, choroba, klęska, zły los, niepowodzenie[2]
(1.6) obelga, zniewaga, obraza[2]
(1.7) niegodziwy czyn, grzech, zło popełnione[2]
odmiana:
(1.1-3) māl|um, ~i (deklinacja II)
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikmālusmālī
dopełniaczmālīmālōrum
celownikmālōmālīs
biernikmālummālōs
ablatywmālōmālīs
wołaczmālemālī
(1.4-7) mal|um, ~i (deklinacja II)
przypadekliczba pojedynczaliczba mnoga
mianownikmalusmalī
dopełniaczmalīmalōrum
celownikmalōmalīs
biernikmalummalōs
ablatywmalōmalīs
wołaczmalemalī
przykłady:
(1.2) Cui Paris malum aureum dedit? → Komu Parys dał złote jabłko?
(1.5) Omne malum nascens facile opprimitur[4]. → Każde zło łatwo stłumić jest w zarodku.
(1.5) Quae, malum, ista fuit amentia![5] → Cóż to było za szaleństwo, do licha![2]
(1.6) Ingere mala multa.[6] → Sypnij obelgami[2].
składnia:
kolokacje:
(1.1) malum citreum → cytryna • malum cotoneum / cydoneum → pigwa • malum granatum / punicum → granat • malum persicum → brzoskwinia
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1.4-7) przym. malus
związki frazeologiczne:
(1.2) malum discordiae → jabłko niezgody • malum aureum → złote jabłko
(1.2) ab ovo usque ad mala
(1.2) malum prohibitum
(1.4) plus mali quam boni adferre → przynieść więcej szkody niż pożytku
(1.4) malum necessarium → zło konieczne
etymologia:
(1.1-3) gr. μᾶλον, μῆλον[7]
(1.4-7) łac. malus[7]
uwagi:
(1.1) Początkowo nazywano tak większość owoców, które rosną na drzewach i mają miękką skórkę. Z czasem znaczenie tego słowa zawęziło się tylko do jabłek[7].
źródła:
  1. ↑ Jerzy Mańkowski, Praktyczny słownik łacińsko-polski, Warszawa, 2001, s. 166, ISBN 83-7255-062-X
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Józef Korpanty, Słownik łacińsko-polski. I-Z, tom 2, Warszawa 2001, s. 231–232, ISBN 83-7195-472-7.
  3. ↑ Słownik łacińsko-polski, opr. Kazimierz Kumaniecki, Warszawa, Wydawnictwo Szkolne PWN, 1997, ISBN 8371951523.
  4. ↑ Cyceron, Filipiki, 5, 31
  5. ↑ Cyceron, In verrem, 2, 2, 43
  6. ↑ Plaut, Pseudolus
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 Oxford Latin Dictionary, Oxford University Press, 1968, s. 1069
Źródło: „https://pl.wiktionary.org/w/index.php?title=malum&oldid=7409500”