malum

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

malum (język łaciński)[edytuj]

wymowa:
(1.1-3) wymowa tradycyjna (mālum)?/i
(1.4-7) wymowa tradycyjna (mălum)?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) owoc (z drzewa)[1]
(1.2) jabłko
(1.3) drzewo owocowe[2]
(1.4) zło[3], coś złego, nieszczęście, niedola, cierpienie, szkoda, krzywda[2]
(1.5) przyczyna nieszczęść, zło, licho, do licha (wykrzyknik), dopust, choroba, klęska, zły los, niepowodzenie[2]
(1.6) obelga, zniewaga, obraza[2]
(1.7) niegodziwy czyn, grzech, zło popełnione[2]
odmiana:
(1.1-3) māl|um, ~i (deklinacja II)
(1.4-7) mal|um, ~i (deklinacja II)
przykłady:
(1.2) Cui Paris malum aureum dedit?Komu Parys dał złote jabłko?
(1.5) Omne malum nascens facile opprimitur[4]. → Każde zło łatwo stłumić jest w zarodku.
(1.5) Quae, malum, ista fuit amentia![5]Cóż to było za szaleństwo, do licha![2]
(1.6) Ingere mala multa.[6]Sypnij obelgami[2].
składnia:
kolokacje:
(1.1) malum citreumcytryna • malum cotoneum / cydoneumpigwa • malum granatum / punicumgranat • malum persicumbrzoskwinia
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
(1.4-7) przym. malus
związki frazeologiczne:
(1.2) malum discordiaejabłko niezgody • malum aureumzłote jabłko
(1.2) ab ovo usque ad mala
(1.2) malum prohibitum
(1.4) plus mali quam boni adferreprzynieść więcej szkody niż pożytku
(1.4) malum necessariumzło konieczne
etymologia:
(1.1-3) gr. μᾶλον, μῆλον[7]
(1.4-7) łac. malus[7]
uwagi:
(1.1) Początkowo nazywano tak większość owoców, które rosną na drzewach i mają miękką skórkę. Z czasem znaczenie tego słowa zawęziło się tylko do jabłek[7].
źródła:
  1. Jerzy Mańkowski, Praktyczny słownik łacińsko-polski, Warszawa, 2001, s. 166, ISBN 83-7255-062-X
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Józef Korpanty, Słownik łacińsko-polski. I-Z, tom 2, Warszawa 2001, s. 231–232, ISBN 83-7195-472-7.
  3. Słownik łacińsko-polski, opr. Kazimierz Kumaniecki, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 1997, ISBN 8371951523.
  4. Cyceron, Filipiki, 5, 31
  5. Cyceron, In verrem, 2, 2, 43
  6. Plaut, Pseudolus
  7. 7,0 7,1 7,2 Oxford Latin Dictionary, Oxford University Press, 1968, s. 1069