centuria

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: centúria

centuria (język polski)[edytuj]

centuria pospolita (1.4)
wymowa:
IPA[ʦ̑ɛ̃nˈturʲja], AS[cẽnturʹi ̯a], zjawiska fonetyczne: zmięk.nazal.i → j 
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) wojsk. hist. najmniejsza jednostka taktyczna w armii starożytnego Rzymu, część legionu, pierwotnie tworzona z centurii (1.2); zob. też centuria (armia) w Wikipedii
(1.2) hist. jednostka podziału ludności w starożytnym Rzymie
(1.3) syst. bot. Centaurium Hill[1] rodzaj roślin z rodziny goryczkowatych; zob. też Centuria (roślina) w Wikipedii
(1.4) bot. roślina z rodzaju centuria (1.3)
(1.5) książk. przest. sto, setka, stulecie
odmiana:
(1.1-5)
przykłady:
(1.1) Na skutek reform wojskowych Mariusza etatowa liczebność centurii podniesiona została do 100 żołnierzy (nadal dwie centurie tworzyły manipuł). W czasach cesarstwa kohorta legionowa składała się z 6 centurii po 80 żołnierzy każda (tworzących 3 manipuły po 160 żołnierzy)[2].
(1.2) Obywatele dysponujący majątkiem o wartości ponad 100 tys. sesterców tworzyli bowiem 18 centurii jeźdźców (equites), obok których było 175 centurii pieszych (pedites)[3].
(1.4) Powiązane w pęczki, wisiały dziurawce, centurie i jakieś zioła nieznane, a pożyteczne, zbierane z zachowaniem zielarskich tajników, przepisów dziedziczonych po matkach i babkach a to na nowiu, a to z samego rana, a to w południe[4].
(1.5) "Centurie Magdeburskie" (łac. Centuriae Magdeburgienses) uważane za pierwszą próbę spisania obszernej historii Kościoła z punktu widzenia reformacji[5].
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
(1.1) oddział
hiponimy:
holonimy:
(1.1) manipuł
meronimy:
(1.3-4) bot. tysiącznik
wyrazy pokrewne:
rzecz. centurion mos, cent mzw
przym. centurialny
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.1-2) łac. centuria[6]
(1.3-4) łac. centaurea[7] / łac. centauria[7]
uwagi:
(1.3-4) nazwa gatunku centurii zwyczajnej tj. „tysiącznik” pochodzi etymologicznie od wyrazu „centaur”, gdyż podobno to mitologiczny centaur Chiron jako pierwszy odkrył jej lecznicze właściwości, natomiast polski termin synonimiczny mógł powstać w wyniku skojarzenia, gdyż tysiąc stanowi niejako „dużą setkę”[8][7]
tłumaczenia:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „Centaurium” w: Wikispecies – otwarty, wolny katalog gatunków, Wikimedia.
  2. J. Jasiński, Centuria w: imperiumromanum.edu.pl.
  3. Wojciech Dajczak, Tomasz Giaro, Franciszek Longchamps de Berier, Prawo rzymskie U podstaw prawa prywatnego, 2009, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  4. Andrzej Kozioł, Smaki polskie czyli jak się dawniej jadało, 2008, Narodowy Korpus Języka Polskiego.
  5. Centurie Magdeburskie w: pl.wikipedia.org.
  6. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „centuria II” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  7. 7,0 7,1 7,2 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „centuria I” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  8. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „centuria i centaur” w: Poradnia językowa PWN.

centuria (język angielski)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) hist. wojsk. centuria
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: