szczęka

szczęka (język polski)

szczęki (1.1) człowieka

szczęka (1.2)

szczęki (1.3) piranii

szczęki (1.5)

szczęki (1.6)

wymowa:

IPA: [ˈʃt͡ʃɛ̃ŋka], AS: [ščẽŋka], zjawiska fonetyczne: nazal.• asynch. ę  ​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) kość czaszki (górna nieruchoma i dolna ruchoma), w której osadzone są zęby

(1.2) anat. jedna z dwóch kości ludzkiej czaszki (prawa i lewa), w której osadzone są górne zęby; zob. też szczęka w Wikipedii

(1.3) anat. zool. wszelkie mocne, zaciskające się narządy w obrębie otworu gębowego, przed nim albo otaczające go, przystosowane do chwytania i rozdrabniania pokarmu; zob. też szczęki (anatomia) w Wikipedii

(1.4) pot. rodzaj rozkładanego stoiska handlowego

(1.5) techn. mechanizm zaciskowy narzędzia lub maszyny

(1.6) sport. część wiązania nart służąca do przytrzymywania nosa buta

czasownik, forma fleksyjna

(2.1) 3. os. lp ter. od: szczękać

odmiana:

(1.1-6)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	szczęka	szczęki
dopełniacz	szczęki	szczęk
celownik	szczęce	szczękom
biernik	szczękę	szczęki
narzędnik	szczęką	szczękami
miejscownik	szczęce	szczękach
wołacz	szczęko	szczęki

przykłady:

(1.1) Grześ spadł z roweru i złamał sobie szczękę.

składnia:

kolokacje:

(1.1) dolna / górna szczęka • zaciskać szczęki • ruszać szczękami • dostać w szczękę • złamać szczękę • sztuczna szczęka

(1.1) szczęka lewa / prawa

(1.3) szczęki kręgowców / bezkręgowców / owadów / …

(1.4) rozkładać / składać szczękę • handlować ze szczęki / w szczęce

(1.5) szczęka szczypiec / cęgów • szczęki hamulcowe

synonimy:

(1.2) kość szczękowa

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) kość

(1.2) kość

hiponimy:

(1.1) żuchwa

holonimy:

(1.1) czaszka

meronimy:

(1.1) dziąsło, zębodół, ząb

wyrazy pokrewne:

rzecz. szczęk mrz, szczękanie n, szczęknięcie n, szczękowiec mzw, szczękowce nmos, paszczęka ż

zgrub. szczena ż

czas. szczękać ndk., szczęknąć dk.

przym. szczękowy

przysł. szczękowo

związki frazeologiczne:

szczęka opada • końska szczęka

etymologia:

uwagi:

(1.1-2) zobacz też: Indeks:Polski - Części ciała

(1.1-2) W języku ogólnym używa się określenia szczęka zarówno w odniesieniu do górnej, jak i dolnej kości. W naukach medycznych przeciwstawia się szczękę (tylko górną) żuchwie (dolnej).

(1.3) Używane zwykle w liczbie mnogiej.

tłumaczenia:

(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: kość szczękowa

• angielski: (1.1) jaw; (1.2) maxilla
• arabski: (1.1) فك
• białoruski: (1.1) сківіца ż; (1.3) сківіца ż
• czeski: (1.1) čelist ż
• duński: (1.1) kæbe w; (1.5) kæbe w
• esperanto: (1.1) makzelo
• francuski: (1.1) mâchoire ż
• gudźarati: (1.1) જડબું n (jaḍabuṁ)
• hawajski: (1.1) ā
• hiszpański: (1.2) maxilar m, maxilar superior m ^{(do weryfikacji)}; (1.3) mandíbula ż ^{(do weryfikacji)}; (1.5) mordaza ż, mandíbula ż ^{(do weryfikacji)}
• kataloński: (1.3) mandíbula ż
• łaciński: (1.1) maxilla ż
• łotewski: (1.1) žoklis m
• niemiecki: (1.1) Kiefer m
• nowogrecki: (1.2) σιαγόνα ż, άνω γνάθος ż ^{(do weryfikacji)}; (1.3) γνάθος ż ^{(do weryfikacji)}; (1.5) σιαγόνα ż ^{(do weryfikacji)}
• rosyjski: (1.1) че́люсть ż
• szwedzki: (1.1) käke w
• tuvalu: (1.1) kauvae
• ukraiński: (1.1) щелепа ż
• wepski: (1.1) löug
• węgierski: (1.1) állkapocs
• wilamowski: (1.1) kejmbaok
• włoski: (1.1) mascella ż

źródła: