muł: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→muł ({{język polski}}): +w edycji |
→muł ({{język polski}}): rozdzielenie znaczeń wg rodzajów, podział pokrewnych na dwie grupy, etymologia, tłum. be |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{podobne|mul|Mull|mull|Müll}} |
{{podobne|mul|Mull|mull|Müll}} |
||
== muł ({{język polski}}) == |
== muł ({{język polski}}) == |
||
{{w edycji}} |
|||
{{dopracować|polski|rozdzielić rodzaje}} |
|||
[[Plik:Mule-driver (4765264212).jpg|thumb|muł (1.1)]] |
[[Plik:Mule-driver (4765264212).jpg|thumb|muł (1.1)]] |
||
[[Plik:Karima,nile silt.jpg|thumb|[[wyschnięty]] muł ( |
[[Plik:Karima,nile silt.jpg|thumb|[[wyschnięty]] muł (3.1)]] |
||
{{wymowa}} {{IPA3|muw}}, {{AS3|muu̯}} {{audio|Pl-muł.ogg}} |
{{wymowa}} {{IPA3|muw}}, {{AS3|muu̯}} {{audio|Pl-muł.ogg}} |
||
{{znaczenia}} |
{{znaczenia}} |
||
''rzeczownik, rodzaj |
''rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy'' |
||
: (1.1) {{zool}} [[juczny]], [[wytrzymały]] [[mieszaniec]] [[ogier]]a [[osioł|osła]] [[i]] [[klacz]]y [[koń|konia]]; {{wikipedia|muł (ssak)}} |
: (1.1) {{zool}} [[juczny]], [[wytrzymały]] [[mieszaniec]] [[ogier]]a [[osioł|osła]] [[i]] [[klacz]]y [[koń|konia]]; {{wikipedia|muł (ssak)}} |
||
: (1.2) |
: (1.2) {{pot}} [[muskuł]]; {{lm}} '''muły''' – [[biceps]]y, [[muskuł]]y<ref name='Czeszewski'>{{Czeszewski2006|strony=180}}</ref> |
||
''rzeczownik, rodzaj męskoosobowy'' |
|||
: (1.3) {{pot}} {{pejor}} [[osoba]] [[powolny|powolna]], [[sprawiać|sprawiająca]] [[wrażenie]] [[nierozgarnięty|nierozgarniętej]] |
|||
: ( |
: (2.1) {{pot}} {{pejor}} [[osoba]] [[powolny|powolna]], [[sprawiać|sprawiająca]] [[wrażenie]] [[nierozgarnięty|nierozgarniętej]] |
||
: (2.2) {{pot}} {{pejor}} [[osoba]] [[uparty|uparta]], [[bardzo]] [[niechętny|niechętna]] [[do]] [[zmiana|zmiany]] [[swój|swojego]] [[zdanie|zdania]] |
|||
: (1.5) {{zgrub}} ''od'' [[muskuł]]; {{pot}} {{lm}} '''muły''' – [[biceps]]y, [[muskuł]]y<ref name='Czeszewski'>{{Czeszewski2006|strony=180}}</ref> |
|||
''rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy'' |
|||
: (3.1) [[naturalny]], [[grząski]] [[i]] [[błotnisty]] [[osad]] [[zbiornik]]ów [[wodny]]ch; {{wikipedia|muł (geologia)}} |
|||
{{odmiana}} |
{{odmiana}} |
||
: (1.1) {{odmiana-rzeczownik-polski |
: (1.1) (2.1) {{odmiana-rzeczownik-polski |
||
|Mianownik lp |
|Mianownik lp = muł |
||
|Mianownik lm |
|Mianownik lm = muły |
||
|Dopełniacz lp |
|Dopełniacz lp = muła |
||
|Dopełniacz lm |
|Dopełniacz lm = mułów |
||
|Celownik lp |
|Celownik lp = mułowi |
||
|Celownik lm |
|Celownik lm = mułom |
||
|Biernik lp |
|Biernik lp = muła |
||
|Biernik lm |
|Biernik lm = muły |
||
|Narzędnik lp |
|Narzędnik lp = mułem |
||
|Narzędnik lm |
|Narzędnik lm = mułami |
||
|Miejscownik lp |
|Miejscownik lp = mule |
||
|Miejscownik lm |
|Miejscownik lm = mułach |
||
|Wołacz lp |
|Wołacz lp = mule |
||
|Wołacz lm |
|Wołacz lm = muły |
||
}} |
}} |
||
: ( |
: (3.1) {{odmiana-rzeczownik-polski |
||
|Mianownik lp |
|Mianownik lp = muł |
||
|Mianownik lm |
|Mianownik lm = muły |
||
|Dopełniacz lp |
|Dopełniacz lp = mułu |
||
|Dopełniacz lm |
|Dopełniacz lm = mułów |
||
|Celownik lp |
|Celownik lp = mułowi |
||
|Celownik lm |
|Celownik lm = mułom |
||
|Biernik lp |
|Biernik lp = muł |
||
|Biernik lm |
|Biernik lm = muły |
||
|Narzędnik lp |
|Narzędnik lp = mułem |
||
|Narzędnik lm |
|Narzędnik lm = mułami |
||
|Miejscownik lp |
|Miejscownik lp = mule |
||
|Miejscownik lm |
|Miejscownik lm = mułach |
||
|Wołacz lp |
|Wołacz lp = mule |
||
|Wołacz lm |
|Wołacz lm = muły |
||
}} |
}} |
||
{{przykłady}} |
{{przykłady}} |
||
: (1.1) ''[[nie|Nie]] [[dosięgnąć|dosięgną]] [[my|nas]] [[oni|ich]] [[muł]]y [[i]] [[ciężki]]e [[kardynalski]]e [[podjezdka|podjezdki]] |
: (1.1) ''[[nie|Nie]] [[dosięgnąć|dosięgną]] [[my|nas]] [[oni|ich]] [[muł]]y [[i]] [[ciężki]]e [[kardynalski]]e [[podjezdka|podjezdki]]''<ref>Zofia Kossak, ''Błogosławiona wina''</ref>. |
||
: ( |
: (3.1) ''[[tu|Tu]] [[z]] [[brzeg]]u [[być|jest]] [[muł]]u [[na]] [[kilka|kilku]] [[chłop]]ów. [[kto|Kto]] [[nie]] [[wiedzieć|wie]], [[jak]] [[sobie]] [[poradzić]], [[utopić|utopi]] [[się]] [[na pewno]]''<ref>Henryk Sienkiewicz, ''Krzyżacy''</ref>. |
||
{{składnia}} |
{{składnia}} |
||
{{kolokacje}} |
{{kolokacje}} |
||
: (1.1) [[jechać]] / [[wieźć]] mułem ([[na]] mule) • [[pędzić]] muła |
: (1.1) [[jechać]] / [[wieźć]] mułem ([[na]] mule) • [[pędzić]] muła |
||
{{synonimy}} |
{{synonimy}} |
||
: ( |
: (3.1) [[szlam]], [[błoto]], [[nanos]], [[osad]] |
||
{{antonimy}} |
{{antonimy}} |
||
{{hiperonimy}} |
{{hiperonimy}} |
||
Linia 60: | Linia 60: | ||
{{meronimy}} |
{{meronimy}} |
||
{{pokrewne}} |
{{pokrewne}} |
||
: (1.1) |
|||
: {{zdrobn}} [[mułek]], [[mułeczek]], [[mulątko]]; {{zgrub}} [[mulisko]] |
|||
: {{rzecz}} [[mulica]] |
: {{rzecz}} [[mulica]] {{f}}, [[mulątko]] {{n}} |
||
:: {{zdrobn}} [[mułek]] {{m}} |
|||
: {{czas}} [[mulić]], [[zamulić]], [[przymulić]], [[zmulić]], [[odmulić]] |
|||
:: {{zgrub}} [[mulisko]] {{n}} |
|||
: {{przym}} [[muli]], [[mulasty]], [[mułkowy]], [[przymulony]], [[mułowy]], [[mułowaty]], [[przymulasty]], [[zamulony]], [[omułkowy]], [[namułowy]], [[namuliskowy]] |
|||
: {{czas}} [[mulić]] {{ndk}} |
|||
: {{przym}} [[mułowy]], [[muli]], [[mułowaty]] |
|||
: (3.1) |
|||
: {{rzecz}} [[mułowiec]] {{m}}, [[mulisko]] {{n}} |
|||
:: {{zdrobn}} [[mułek]] {{m}} |
|||
: {{przym}} [[mułowy]], [[mulisty]], [[mulasty]], [[mułowaty]], [[zamulony]], [[mułkowy]] |
|||
{{frazeologia}} |
{{frazeologia}} |
||
: (1.1) [[uparty jak muł]] • [[starego muła ciężko pogonić]] |
: (1.1) [[uparty jak muł]] • [[starego muła ciężko pogonić]] |
||
{{etymologia}} |
{{etymologia}} |
||
: (1.1) {{etym|łac|mulus}} → muł (1.1) |
: (1.1) {{etym|łac|mulus}} → muł (1.1) |
||
: (3.1) {{etym|prasł|*mulъ}}<ref>{{WSJPonline|id=30235}}</ref> |
|||
: (1.3) ''od'' muł (1.2) |
|||
: (1.4) ''od'' muł (1.1) |
|||
{{uwagi}} |
{{uwagi}} |
||
: (1.1) zobacz też: [[Indeks:Polski - Ssaki]] |
: (1.1) zobacz też: [[Indeks:Polski - Ssaki]] |
||
{{tłumaczenia}} |
{{tłumaczenia}} |
||
: (1. |
: (1.2) {{zobtłum|biceps}} |
||
: ( |
: (2.2) {{zobtłum|uparciuch}} |
||
* angielski: (1.1) [[mule]]; ( |
* angielski: (1.1) [[mule]]; (3.1) [[slime]], [[mud]], [[sludge]] |
||
* arabski: (1.1) [[بغل]] |
* arabski: (1.1) [[بغل]] |
||
* baskijski: (1.1) [[mando]] |
* baskijski: (1.1) [[mando]] |
||
* |
* rosyjski: (1.1) [[мул]] {{m}}; (3.1) [[іл]] {{m}}, [[мул]] {{m}} |
||
* esperanto: (1.1) [[mulo]]; (3.1) [[ŝlimo]] |
|||
* francuski: (1.1) [[mulet]], [[mule]] |
* francuski: (1.1) [[mulet]], [[mule]] |
||
* hiszpański: (1.1 |
* hiszpański: (1.1) [[mula]] {{f}}, [[mulo]] {{m}}; (2.2) [[mula]] {{f}}; (3.1) [[limo]] {{m}}, [[légamo]] {{m}} |
||
* interlingua: (1.1) [[mulo]]; ( |
* interlingua: (1.1) [[mulo]]; (3.1) [[fango]] |
||
* krymskotatarski: (1.1) [[şamır]] |
* krymskotatarski: (1.1) [[şamır]] |
||
* niemiecki: (1.1) [[Maultier]] {{m}} |
* niemiecki: (1.1) [[Maultier]] {{m}} |
||
* nowogrecki: (1.1 |
* nowogrecki: (1.1) [[μουλάρι]] {{n}}, [[μούλος]] {{m}}; (2.2) [[μουλάρι]] {{n}}; (3.1) [[βόρβορος]] {{m}} |
||
* portugalski: (1.1) [[macho]] {{m}} |
* portugalski: (1.1) [[macho]] {{m}} |
||
* rosyjski: (1.1) [[мул]] {{m}}; ( |
* rosyjski: (1.1) [[мул]] {{m}}; (3.1) [[ил]] {{m}} |
||
* szwedzki: (1.1) [[mula]] {{w}}; ( |
* szwedzki: (1.1) [[mula]] {{w}}; (3.1) [[dy]] {{w}}, [[gyttja]] {{w}} |
||
* turecki: (1.1) [[katır]] |
* turecki: (1.1) [[katır]] |
||
* ukraiński: (1.1) [[мул]] {{m}}; ( |
* ukraiński: (1.1) [[мул]] {{m}}; (3.1) [[мул]] {{m}} |
||
* włoski: (1.1) [[mulo]] {{m}}; ( |
* włoski: (1.1) [[mulo]] {{m}}; (2.2) [[mulo]] {{m}} |
||
{{źródła}} |
{{źródła}} |
||
<references /> |
<references /> |
Wersja z 18:52, 11 lis 2017
muł (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskozwierzęcy
- (1.1) zool. juczny, wytrzymały mieszaniec ogiera osła i klaczy konia; zob. też muł (ssak) w Wikipedii
- (1.2) pot. muskuł; lm muły – bicepsy, muskuły[1]
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (2.1) pot. pejor. osoba powolna, sprawiająca wrażenie nierozgarniętej
- (2.2) pot. pejor. osoba uparta, bardzo niechętna do zmiany swojego zdania
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (3.1) naturalny, grząski i błotnisty osad zbiorników wodnych; zob. też muł (geologia) w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1) (2.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik muł muły dopełniacz muła mułów celownik mułowi mułom biernik muła muły narzędnik mułem mułami miejscownik mule mułach wołacz mule muły - (3.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik muł muły dopełniacz mułu mułów celownik mułowi mułom biernik muł muły narzędnik mułem mułami miejscownik mule mułach wołacz mule muły
- przykłady:
- (1.1) Nie dosięgną nas ich muły i ciężkie kardynalskie podjezdki[2].
- (3.1) Tu z brzegu jest mułu na kilku chłopów. Kto nie wie, jak sobie poradzić, utopi się na pewno[3].
- składnia:
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- (1.1)
- rzecz. mulica ż, mulątko n
- czas. mulić ndk.
- przym. mułowy, muli, mułowaty
- (3.1)
- rzecz. mułowiec m, mulisko n
- przym. mułowy, mulisty, mulasty, mułowaty, zamulony, mułkowy
- związki frazeologiczne:
- (1.1) uparty jak muł • starego muła ciężko pogonić
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Ssaki
- tłumaczenia:
- (1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: biceps
- (2.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: uparciuch
- angielski: (1.1) mule; (3.1) slime, mud, sludge
- arabski: (1.1) بغل
- baskijski: (1.1) mando
- rosyjski: (1.1) мул m; (3.1) іл m, мул m
- esperanto: (1.1) mulo; (3.1) ŝlimo
- francuski: (1.1) mulet, mule
- hiszpański: (1.1) mula ż, mulo m; (2.2) mula ż; (3.1) limo m, légamo m
- interlingua: (1.1) mulo; (3.1) fango
- krymskotatarski: (1.1) şamır
- niemiecki: (1.1) Maultier m
- nowogrecki: (1.1) μουλάρι n, μούλος m; (2.2) μουλάρι n; (3.1) βόρβορος m
- portugalski: (1.1) macho m
- rosyjski: (1.1) мул m; (3.1) ил m
- szwedzki: (1.1) mula w; (3.1) dy w, gyttja w
- turecki: (1.1) katır
- ukraiński: (1.1) мул m; (3.1) мул m
- włoski: (1.1) mulo m; (2.2) mulo m
- źródła: