iperyt siarkowy

iperyt siarkowy (język polski)

struktura iperytu siarkowego (1.1)

wymowa:

IPA: [iˈpɛrɨtʲ ɕarˈkɔvɨ], AS: [iperytʹ śarkovy], zjawiska fonetyczne: zmięk.• zmięk. międzywyr. ​

znaczenia:

fraza rzeczownikowa, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) chem. wojsk. związek siarkoorganiczny z grupy tioeterów stosowany jako parzący bojowy środek trujący, gęsta, oleista ciecz o działaniu silnie trującym, po raz pierwszy zastosowany z powodzeniem w 1917 roku pod Iprą w Belgii; zob. też iperyt siarkowy w Wikipedii

(1.2) chem. wojsk. każdy związek siarkoorganiczny o budowie zbliżonej do iperytu siarkowego (1.1) będący parzącym bojowym środkiem trującym i wykazujący podobne do niego działanie parzące i trujące lub też mieszanina takich związków

odmiana:

(1.1) związek zgody, blm

 

przypadek	liczba pojedyncza
mianownik	iperyt siarkowy
dopełniacz	iperytu siarkowego
celownik	iperytowi siarkowemu
biernik	iperyt siarkowy
narzędnik	iperytem siarkowym
miejscownik	iperycie siarkowym
wołacz	iperycie siarkowy

(1.2) związek zgody,

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	iperyt siarkowy	iperyty siarkowe
dopełniacz	iperytu siarkowego	iperytów siarkowych
celownik	iperytowi siarkowemu	iperytom siarkowym
biernik	iperyt siarkowy	iperyty siarkowe
narzędnik	iperytem siarkowym	iperytami siarkowymi
miejscownik	iperycie siarkowym	iperytach siarkowych
wołacz	iperycie siarkowy	iperyty siarkowe

przykłady:

(1.1) Iperyt siarkowy stosowany był przez Irak w 1988 roku przeciwko kurdyjskiej ludności cywilnej.

(1.2) Iperyty siarkowe były czasem mieszane z innymi związkami w celu poprawy ich właściwości.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.1) pot. iperyt, pot. gaz musztardowy, sulfid bis(2-chloroetylu), tioeter bis(2-chloroetylowy), siarczek 2,2'-dichlorodietylowy

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

(1.1) pol. iperyt + siarkowy – przymiotnik dodany z uwagi na niejednoznaczność nazwy „iperyt”.

(1.2) pol. iperyt siarkowy (1.1) – pierwszy i najważniejszy z tej grupy związków.

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) sulfur mustard, sulphur mustard, mustard gas, yperite, bis(2-chloroethyl) sulfide, bis(2-chloroethyl) thioether; (1.2) sulfur mustard, sulphur mustard
• francuski: (1.1) gaz moutarde m, ypérite ż, 1-chloro-2-[(2-chloroéthyl)sulfanyl]éthane m, sulfure de 2,2'-dichlorodiéthyle
• łaciński: (1.1) yperitum n
• rosyjski: (1.1) иприт m, горчичный газ m, 2,2'-дихлордиэтиловый тиоэфир m, 2,2'-дихлордиэтилсульфид m, 1-хлор-2-(2'-хлорэтилтио)-этан m
• włoski: (1.1) iprite ż, yprite ż

źródła: