уҡ

уҡ (język baszkirski)

уҡ (1.1)

уҡ (1.2)

уҡ (1.3)

transliteracja:

uq

wymowa:

(1.1-4), (3.1) IPA: [ˈuq]

(2.1-5) IPA: [uq]

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) strzała

(1.2) mat. inform. strzałka

(1.3) środ. techn. wysięgnik

(1.4) przen. żądło, ostrze

partykuła

(2.1) sam, samo (por. taki sam, ten sam, tak samo)

(2.2) od razu

(2.3) już (w znaczeniu czasowym)

(2.4) aż, aż do, do samego (w znaczeniu czasowym lub przestrzennym)

(2.5) aż, raczej

czasownik, forma fleksyjna

(3.1) 2. os. lp rozk. od: уғыу

odmiana:

(1.1-4)

przypadek	liczba pojedyncza		liczba mnoga
mianownik	уҡ		уҡтар
possessivus	уҡтың		уҡтарҙың
celownik	уҡҡа		уҡтарға
biernik	уҡты		уҡтарҙы
miejscownik	уҡта		уҡтарҙа
ablatyw	уҡтан		уҡтарҙан
przynależność
osoba	liczba pojedyncza		liczba mnoga
1. lp	(mój)	уғым	(moje/moi)	уҡтарым
1. lm	(nasz)	уғыбыҙ	(nasze/nasi)	уҡтарыбыҙ
2. lp	(twój)	уғың	(twoje/twoi)	уҡтарың
2. lm/lp grzecz.	(wasz/Pana/Pani/Państwa)	уғығыҙ	(wasze/wasi/Pana/Pani/Państwa)	уҡтарығыҙ
3. lp/lm	(jego/jej/ich)	уғы	(jego/jej/ich)	уҡтары

(2.1-5) nieodm.

(3.1) zob. уғыу

przykłady:

(1.1) Бер бөгөн башлап юнабыҙмы ни бындай уҡтарҙы? → Czyżbyśmy dopiero od dzisiaj zaczęli przycinać takie strzały?

(2.1) Шул уҡ тауыш менән шул уҡ һорауҙы ҡабатланы ул. → Powtórzył to samo pytanie takim samym głosem.

(2.2) Фәһимә иларға уҡ кереште. → Fahima od razu zaczęła płakać.

(2.3) Бала саҡта уҡ ат ене ҡағылған Йәнтимер өсөн бындай әңгәмә йән рәхәте ине. → Dla Jantimira, który już od dziecka zachwycał się końmi, ta rozmowa była bardzo przyjemna.

(2.4) Ҙур байраҡ тотоп торған апай алға уҡ киткән, бөтә халыҡ та ҡуҙғалған, мин бер үҙем тороп ҡала яҙғанмын. → Pani, trzymająca wielką flagę, poszła na sam przód, wszyscy inni też ruszyli, a ja mało nie zostałem (tam) sam.

(2.5) Шулай уҡ Оло инәйем бөтәһен дә үҙе менән алып киттеме икән ни? → Czyżby Starsza Matka, odchodząc z tego świata, aż tyle ze sobą zabrała?

składnia:

(2.1) gerundium z sufiksem -ғас + уҡ

kolokacje:

(1.1) уҡ атыу

(2.1) шул уҡ • шулай уҡ • шундай уҡ

(2.5) улай уҡ • шаҡтай уҡ • ярайһы уҡ

synonimy:

(1.3) көйәнтә

(1.4) ҡаяу, үткер яҡ

(2.1-5) үк

(2.2) да (z wariantami fonetycznymi)

(2.3) инде

antonimy:

(2.3) әле

hiperonimy:

(1.1) ҡорал

(1.2) күрһәткес

(1.3) механизм

hiponimy:

holonimy:

(1.1) ҡорман, һаҙаҡ, ҡалъян

meronimy:

(1.1) ос

wyrazy pokrewne:

(1.1) rzecz. уҡсы

związki frazeologiczne:

(1.1) әйткән һүҙ — атҡан уҡ • уҡ кеүек • атылған уҡ кеүек

etymologia:

(1.1-2) praturk. *oq

uwagi:

(2.1-5) wyraz nieakcentowany; po wyrazach, zawierających samogłoski przednie, występuje wariant fonetyczny үк

źródła: