Przejdź do zawartości

szalony

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
szalony (1.1)
szalony (1.6)
wymowa:
IPA[ʃaˈlɔ̃nɨ], AS[šalõny], zjawiska fonetyczne: nazal. ?/i
znaczenia:

przymiotnik

(1.1) niezrównoważony, impulsywny, nieobliczalny
(1.2) chory umysłowo
(1.3) charakterystyczny dla osób szalonych (1.1-2)
(1.4) niekontrolowany, intensywny, gwałtowny, niepohamowany
(1.5) szybki (np. pościg, ruch)
(1.6) nieszablonowy, dziwny

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(2.1) osoba niezrównoważona, impulsywna, nieobliczalna
(2.2) osoba chora umysłowo
(2.3) osoba nieszablonowa
odmiana:
(1.1-6)
(2.1-3)
przykłady:
(1.1) Ten szalony kierowca prawie na mnie wjechał.
(1.1) Jak wiadomo szaleni naukowcy często wybuchają obłąkańczym śmiechem i są o krok od zniszczenia świata.
(1.2) On jest szalony i bredzi od rzeczy.
(1.3) Szalone myśli przemykały mu przez głowę.
(1.4) To był szalony sylwester!
(1.4) Dopadł nas szalony głód.
(1.5) Policja, po szalonym pościgu aresztowała pirata drogowego.
(1.6) Kocham cię, moja szalona kobieto!
(2.1) Stój, szalony!
(2.2) Był to monolog szalonego.
składnia:
kolokacje:
(1.1) szalony naukowiec
(1.4) szalona miłość • szalona impreza
synonimy:
(1.1) niezrównoważony, impulsywny, nieobliczalny, narwany, niepoczytalny, niespełna rozumu, obłąkany, postrzelony, stuknięty, szajbnięty, trzepnięty, walnięty; reg. śl. piźnióny, piźniynty
(1.2) obłąkany, umysłowo chory, w obłędzie, nienormalny; reg. śl. piźnióny, piźniynty
(1.3) obłąkany, stuknięty, świrnięty, zbzikowany, zwariowany
(1.4) gwałtowny, nieopanowany, obłędny, opętańczy, szaleńczy
(1.5) gorączkowy, szybki
(1.6) dziwaczny, nieszablonowy, pokręcony, pomylony, postrzelony, zdziwaczały, zwariowany
(2.1-3) szaleniec, świr, świrus, świruska
antonimy:
(1.1) przewidywalny, poczytalny
(1.2) zdrowy na umyśle, zdrów na umyśle; zdrowy psychicznie, zdrów psychicznie
(1.4) kontrolowany, opanowany
(1.5) powolny, rozważny
(1.6) szablonowy
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. szał m, szalej m, szaleństwo n, szaleniec m, szalona ż, szalenie n, szaleńczość ż
czas. szaleć, oszaleć, poszaleć, wyszaleć się
przym. szaleńczy, szałowy
przysł. szalenie, szaleńczo, szałowo
związki frazeologiczne:
jak szalonyszalona głowaszalona paładaw. szalona pałkachoroba szalonych krówszalonemu miecza w rękę nie dawaj
etymologia:
uwagi:
tłumaczenia:
źródła: