szalony
Wygląd
szalony (język polski)
[edytuj]- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) niezrównoważony, impulsywny, nieobliczalny
- (1.2) chory umysłowo
- (1.3) charakterystyczny dla osób szalonych (1.1-2)
- (1.4) niekontrolowany, intensywny, gwałtowny, niepohamowany
- (1.5) szybki (np. pościg, ruch)
- (1.6) nieszablonowy, dziwny
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- (2.1) osoba niezrównoważona, impulsywna, nieobliczalna
- (2.2) osoba chora umysłowo
- (2.3) osoba nieszablonowa
- odmiana:
- (1.1-6)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik szalony szalona szalone szaleni szalone dopełniacz szalonego szalonej szalonego szalonych celownik szalonemu szalonej szalonemu szalonym biernik szalonego szalony szaloną szalone szalonych szalone narzędnik szalonym szaloną szalonym szalonymi miejscownik szalonym szalonej szalonym szalonych wołacz szalony szalona szalone szaleni szalone stopień wyższy szaleńszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik szaleńszy szaleńsza szaleńsze szaleńsi szaleńsze dopełniacz szaleńszego szaleńszej szaleńszego szaleńszych celownik szaleńszemu szaleńszej szaleńszemu szaleńszym biernik szaleńszego szaleńszy szaleńszą szaleńsze szaleńszych szaleńsze narzędnik szaleńszym szaleńszą szaleńszym szaleńszymi miejscownik szaleńszym szaleńszej szaleńszym szaleńszych wołacz szaleńszy szaleńsza szaleńsze szaleńsi szaleńsze stopień najwyższy najszaleńszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najszaleńszy najszaleńsza najszaleńsze najszaleńsi najszaleńsze dopełniacz najszaleńszego najszaleńszej najszaleńszego najszaleńszych celownik najszaleńszemu najszaleńszej najszaleńszemu najszaleńszym biernik najszaleńszego najszaleńszy najszaleńszą najszaleńsze najszaleńszych najszaleńsze narzędnik najszaleńszym najszaleńszą najszaleńszym najszaleńszymi miejscownik najszaleńszym najszaleńszej najszaleńszym najszaleńszych wołacz najszaleńszy najszaleńsza najszaleńsze najszaleńsi najszaleńsze - (2.1-3)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik szalony szaleni dopełniacz szalonego szalonych celownik szalonemu szalonym biernik szalonego szalonych narzędnik szalonym szalonymi miejscownik szalonym szalonych wołacz szalony szaleni
- przykłady:
- (1.1) Ten szalony kierowca prawie na mnie wjechał.
- (1.1) Jak wiadomo szaleni naukowcy często wybuchają obłąkańczym śmiechem i są o krok od zniszczenia świata.
- (1.2) On jest szalony i bredzi od rzeczy.
- (1.3) Szalone myśli przemykały mu przez głowę.
- (1.4) To był szalony sylwester!
- (1.4) Dopadł nas szalony głód.
- (1.5) Policja, po szalonym pościgu aresztowała pirata drogowego.
- (1.6) Kocham cię, moja szalona kobieto!
- (2.1) Stój, szalony!
- (2.2) Był to monolog szalonego.
- składnia:
- synonimy:
- (1.1) niezrównoważony, impulsywny, nieobliczalny, narwany, niepoczytalny, niespełna rozumu, obłąkany, postrzelony, stuknięty, szajbnięty, trzepnięty, walnięty; reg. śl. piźnióny, piźniynty
- (1.2) obłąkany, umysłowo chory, w obłędzie, nienormalny; reg. śl. piźnióny, piźniynty
- (1.3) obłąkany, stuknięty, świrnięty, zbzikowany, zwariowany
- (1.4) gwałtowny, nieopanowany, obłędny, opętańczy, szaleńczy
- (1.5) gorączkowy, szybki
- (1.6) dziwaczny, nieszablonowy, pokręcony, pomylony, postrzelony, zdziwaczały, zwariowany
- (2.1-3) szaleniec, świr, świrus, świruska
- antonimy:
- (1.1) przewidywalny, poczytalny
- (1.2) zdrowy na umyśle, zdrów na umyśle; zdrowy psychicznie, zdrów psychicznie
- (1.4) kontrolowany, opanowany
- (1.5) powolny, rozważny
- (1.6) szablonowy
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. szał m, szalej m, szaleństwo n, szaleniec m, szalona ż, szalenie n, szaleńczość ż
- czas. szaleć, oszaleć, poszaleć, wyszaleć się
- przym. szaleńczy, szałowy
- przysł. szalenie, szaleńczo, szałowo
- związki frazeologiczne:
- jak szalony • szalona głowa • szalona pała • daw. szalona pałka • choroba szalonych krów • szalonemu miecza w rękę nie dawaj
- etymologia:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) wild, frenzied, mad, crazy, excited, delirious, wild and wooly, crazy like a fox; (1.2) lunatic, mad, insane, loony, pot. off one's trolley, pot. ga-ga, pot. as mad as a March hare, pot. as mad as a hatter hare, pot. bryt. barking, pot. bryt. barking mad, pot. bryt. stark staring mad, pot. amer. crazy as a loon; (1.3) dotty, crazy, wild; (1.4) crazy, wild, frantic; (1.5) crazy, wild, frantic; (1.6) mad, crazy
- arabski: (1.1) مجنون (maǧnūn), مسعور (mas'ūr), مخبل
- cebuano: (1.1) buang
- duński: (1.1) tosset; (1.2) sindsyg; (1.3) tosset
- esperanto: (1.2) freneza
- francuski: (1.1) fou
- gudźarati: (1.1) ગંડું (gaṇḍuṁ), ઘેલું (ghēluṁ)
- hebrajski: (1.1) משוגע (meszuga); (2.1) משוגע m (meszuga)
- jidysz: (1.1) משוגע (meszuge)
- kaszubski: (1.1) òbarchniałi
- kataloński: (1.1) boig
- rosyjski: (1.1) шальной; (1.2) безумный, сумасшедший; (1.3) шальной; (1.4) шальной, сумасбродный; (1.6) шальной, сумасбродный, экстравагантный; (2.2) сумасшедший m
- sanskryt: (1.1) उन्माद (unmāda), वातिक (vātika)
- szwedzki: (1.1) galen, dåraktig
- ukraiński: (1.1) шале́ний
- wilamowski: (1.2) ferökt, waonsynig
- źródła: