chata

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

chata (język polski)[edytuj]

chata (1.1)
chata (1.2)
chata (1.3)
wymowa:
IPA[ˈxata], ASata] ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) drewniany budynek mieszkalny na wsi lub w górach
(1.2) prosty, prymitywny budynek stawiany przez ludy pierwotne
(1.3) pot. przen. każde mieszkanie lub dom rodzinny
odmiana:
(1.1-3)
przykłady:
(1.1) W oknach chat widać było światła naftowych kaganków[1].
(1.2) Tymczasem w chatach czarowników ozwały się w bomie na szczycie góry dzikie ryki złego Mzimu[2]
(1.3) Czasem, jak ma robotę, to nie ma jej w domu po parę dni. A ja mam wolną chatę, chłopaki[3].
składnia:
kolokacje:
(1.1) chata łowickachata kurpiowskachata sudeckachata góralskachłopska chata • kurna chata, mieszkać w chacie • kryć chatę gontem / strzechą
(1.2) murzyńska / aborygeńska chata
(1.3) iść / spadać na chatę • być na chacie • pełna / wolna chata
synonimy:
(1.1) chatka, chateńka, chatynka, chałupa, domek
(1.2) szałas
(1.3) mieszkanie, dom; pot. chałupa; slang. chawira (hawira)
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. chatnik m, chatar m
zdrobn. chatka ż, chateńka ż, chatynka ż
przym. chatowy, chatkowy
związki frazeologiczne:
kurna chatamoja chata z krajaurodzić się w chłopskiej chaciewalić na chatęwojna pałacom, pokój chatomzasiedziały w swej chacieprzysłowia: chata bogata nie węgłami, ale pierogamichleb świętej Agaty od ognia strzeże chatyczym chata bogata, tym rada / czym chata bogata tym gościom radamoja chata na końcu wsi, stąd nic nie wiemgdzie barszcz, kapusta, tam chata nie pustagdzie święta Agata, bezpieczna tam chataświęta Agata w zimę bogataw dzień św. Agaty, jeśli słonko przez okienko zajrzy do chaty, to wiosenka na świat poogląda zza zimowej kratyw dzień świętej Małgorzaty pierwsze gruszki do chaty
etymologia:
ukr. ха́та, białor. хата[4]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Stefan Żeromski, Przedwiośnie
  2. Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy.
  3. Andrzej Stasiuk, Biały kruk.
  4. publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana płatna rejestracja Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.

chata (język czeski)[edytuj]

chata (1.1)
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) dacza, domek letniskowy[1]
(1.2) schronisko górskie[1]
odmiana:
(1.1-2)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) bouda ż
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. chatař m, chatařka ż, chatka ż, chatička ż
przym. chatový
czas. chatařit
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. 1,0 1,1 Edward Lotko, Wyrazy zdradliwe w języku polskim i czeskim, w: Język a kultura. T. 8: Podstawy metodologiczne semantyki współczesnej pod red. Iwony Nowakowskiej-Kempnej, Wiedza o Kulturze, Wrocław 1992, s. 252.

chata (język hiszpański)[edytuj]

wymowa:
IPA['ʧ̑a.ta]
znaczenia:

przymiotnik, forma fleksyjna

(1.1) ż lp od: chato

rzeczownik, rodzaj żeński

(2.1) kaczka, basen, nocnik
(2.2) rodzaj płaskodennej łodzi, krypa
odmiana:
lm chatas
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(2.1) galanga
(2.2) chalana, barca
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
zob. chato
uwagi:
źródła:

chata (język słowacki)[edytuj]

chata (1.1)
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) dacza, domek (letniskowy, myśliwski itp.)[1]
(1.2) schronisko górskie[1]
odmiana:
(1.1-2)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. chatár m, chatárka ż, chatárstvo n
zdrobn. chatka ż
czas. chatárčiť ndk., chatáriť ndk.
przym. chatársky, chatový
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
  1. 1,0 1,1 Hasło „chata” w: Slovník súčasného slovenského jazyka H – L, gł. red. Alexandra Jarošová i Klára Buzássyová, Veda, vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied, Bratysława 2011, ISBN 978-80-224-1172-1.