pęd: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
zmiana "..." na "…" |
|||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
{{znaczenia}} |
{{znaczenia}} |
||
''rzeczownik, rodzaj męski'' |
''rzeczownik, rodzaj męski'' |
||
: (1.1) [[szybki]]e [[posuwanie]] [[się]] [[naprzód]] [[lub]] [[szybki]] [[ruch]]<ref name="sjp">{{SJPonline}}</ref>, [[szybki]] [[bieg]], [[galop]]<ref>{{SJPXVIIonline}}</ref> |
: (1.1) [[szybki]]e [[posuwanie]] [[się]] [[naprzód]] [[lub]] [[szybki]] [[ruch]]<ref name="sjp">{{SJPonline}}</ref>, [[szybki]] [[bieg]], [[galop]]<ref>{{SJPXVIIonline|id=14994|hasło=pęd}}</ref> |
||
: (1.2) [[wewnętrzny|wewnętrzna]] [[potrzeba]], [[zamiłowanie]] [[do]] [[coś|czegoś]], [[wzmożony|wzmożona]] [[chęć]] [[dążenie|dążenia]] [[do]] [[coś|czegoś]]<ref name="sjp" /> |
: (1.2) [[wewnętrzny|wewnętrzna]] [[potrzeba]], [[zamiłowanie]] [[do]] [[coś|czegoś]], [[wzmożony|wzmożona]] [[chęć]] [[dążenie|dążenia]] [[do]] [[coś|czegoś]]<ref name="sjp" /> |
||
: (1.3) {{bot}} [[nadziemny|nadziemna]] [[część]] [[roślina|rośliny]] [[składać|składająca]] [[się]] [[z]] [[łodyga|łodygi]], [[liść|liści]], [[pączek|pączków]], [[kwiat]]ów [[i]] [[owoc]]ów<ref name="sjp" />; {{wikipedia|pęd (botanika)}} |
: (1.3) {{bot}} [[nadziemny|nadziemna]] [[część]] [[roślina|rośliny]] [[składać|składająca]] [[się]] [[z]] [[łodyga|łodygi]], [[liść|liści]], [[pączek|pączków]], [[kwiat]]ów [[i]] [[owoc]]ów<ref name="sjp" />; {{wikipedia|pęd (botanika)}} |
||
Wersja z 13:32, 22 cze 2012
pęd (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męski
- (1.1) szybkie posuwanie się naprzód lub szybki ruch[1], szybki bieg, galop[2]
- (1.2) wewnętrzna potrzeba, zamiłowanie do czegoś, wzmożona chęć dążenia do czegoś[1]
- (1.3) bot. nadziemna część rośliny składająca się z łodygi, liści, pączków, kwiatów i owoców[1]; zob. też pęd (botanika) w Wikipedii
- (1.4) fiz. prędkość pomnożona przez masę; zob. też pęd (fizyka) w Wikipedii
| przypadek | liczba pojedyncza | liczba mnoga |
|---|---|---|
| mianownik | pęd | pędy |
| dopełniacz | pędu | pędów |
| celownik | pędowi | pędom |
| biernik | pęd | pędy |
| narzędnik | pędem | pędami |
| miejscownik | pędzie | pędach |
| wołacz | pędzie | pędy |
- przykłady:
- (1.1) Myśli jego stały się teraz jeszcze szybsze niż pęd konia…[3]
- (1.2) Pęd, który nas pcha ku czemuś lub od czegoś odpycha, bez uczucia, że się chce tego, co sprzyja, unika tego, co szkodzi…[4]
- (1.3) Pędy grochu zwieszały się ze skrzynek…[5]
- (1.4) Doświadczenie demonstruje zasadę zachowania momentu pędu w ruchu obrotowym.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) pęd wiatru / wody / powietrza; owczy pęd; iść w te pędy
- (1.4) zasada zachowania pędu
- antonimy:
- wyrazy pokrewne:
- czas. pędzić
- (1.1) rozpęd
- (1.2) popęd
- (1.4) moment pędu
- związki frazeologiczne:
- puścić się pędem
- etymologia:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) speed, rush; (1.2) drive; (1.3) sprout; (1.4) momentum
- arabski: (1.1) زخم m; (1.4) زخم m, زخم الحركة
- nowogrecki: (1.1) ταχύτητα ż, ορμή ż; (1.2) ορμή ż; (1.3) βλαστάρι ż; (1.4) ορμή ż
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 1,2
Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „pęd” w: Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, red. Włodzimierz Gruszczyński, Instytut Języka Polskiego PAN, Warszawa.
- ↑ Henryk Sienkiewicz, Quo vadis, rozdz. 42.
- ↑ Fryderyk Nietzsche, Ludzkie, arcyludzkie, rozdz. O rzeczach pierwszych i ostatnich.
- ↑ Hans Christian Andersen, Królowa Śniegu.
