pęd
Wygląd
pęd (język polski)
[edytuj]- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) szybkie posuwanie się naprzód, szybki ruch[1], szybki bieg[2]
- (1.2) wewnętrzna potrzeba, zamiłowanie do czegoś, wzmożona chęć dążenia do czegoś[1]
- (1.3) bot. nadziemna część rośliny składająca się z łodygi, liści, pączków, kwiatów i owoców[1]; zob. też pęd (botanika) w Wikipedii
- (1.4) fiz. prędkość pomnożona przez masę; zob. też pęd (fizyka) w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1-2) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik pęd dopełniacz pędu celownik pędowi biernik pęd narzędnik pędem miejscownik pędzie wołacz pędzie - (1.3-4)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik pęd pędy dopełniacz pędu pędów celownik pędowi pędom biernik pęd pędy narzędnik pędem pędami miejscownik pędzie pędach wołacz pędzie pędy
- przykłady:
- (1.1) Myśli jego stały się teraz jeszcze szybsze niż pęd konia…[3]
- (1.2) Pęd, który nas pcha ku czemuś lub od czegoś odpycha, bez uczucia, że się chce tego, co sprzyja, unika tego, co szkodzi…[4]
- (1.3) Pędy grochu zwieszały się ze skrzynek…[5]
- (1.4) Doświadczenie demonstruje zasadę zachowania momentu pędu w ruchu obrotowym.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) pęd wiatru / wody / powietrza
- (1.4) zasada zachowania pędu • moment pędu
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. rozpęd m, popęd m, spęd m, pędnik m, pędzenie n, spędzanie n, spędzenie n, popędzanie n, popędzenie n
- czas. pędzić ndk., spędzać ndk., spędzić dk., popędzać ndk., popędzić dk.
- przym. pędny, pędowy, popędliwy
- przysł. popędliwie
- związki frazeologiczne:
- na Trzech Króli słońce świeci, wiosna do nas pędem leci • owczy pęd • puścić się pędem • w te pędy
- etymologia:
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) speed, rush; (1.2) drive; (1.3) sprout; (1.4) momentum
- arabski: (1.1) زخم m; (1.4) زخم m, زخم الحركة
- bułgarski: (1.3) филиз m
- esperanto: (1.4) movokvanto
- francuski: (1.1) vitesse ż; (1.2) désir m, goût m; (1.3) pousse ż; (1.4) quantité de mouvement m
- niemiecki: (1.1) Tempo n, Schwall m; (1.2) Drang m, Trieb m; (1.3) Trieb m; (1.4) Impuls m
- nowogrecki: (1.1) ταχύτητα ż, ορμή ż; (1.2) ορμή ż; (1.3) βλαστάρι ż; (1.4) ορμή ż
- rosyjski: (1.3) побег m; (1.4) импульс m
- włoski: (1.1) impeto m; (1.3) getto m, virgulto m
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Hasło „pęd” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Hasło „pęd” w: Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku, red. Włodzimierz Gruszczyński, Instytut Języka Polskiego PAN, Warszawa.
- ↑ Henryk Sienkiewicz, Quo vadis
- ↑ Fryderyk Nietzsche, Ludzkie, arcyludzkie, rozdz. O rzeczach pierwszych i ostatnich.
- ↑ Hans Christian Andersen, Królowa Śniegu.