imperium

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: Imperiumimpérium

imperium (język polski)[edytuj]

wymowa:
IPA[ĩmˈpɛrʲjũm], AS[ĩmperʹi ̯ũm], zjawiska fonetyczne: zmięk.nazal.i → j  ?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) wielkie i potężne państwo, które podporządkowuje sobie inne kraje
(1.2) przen. wielkie przedsiębiorstwo lub organizacja mająca placówki w wielu miejscach na dużym obszarze
(1.3) hist. w starożytnym Rzymie najwyższa władza państwowa (zarówno cywilna jak i wojskowa), należąca do konsulów, a później cesarzy
(1.4) praw. określony prawem zakres władzy decyzyjnej organów państwowych[1]
odmiana:
(1.1-2)
(1.3-4) blm;
przykłady:
(1.1) Rzymianie zmuszeni byli - szczególnie od pierwszego wieku cesarstwa - otaczać swe imperium ze wszystkich niemal stron słynnymi limesami[2].
(1.2) Imperium ekonomiczne wpływowego przedsiębiorcy rozciąga się na m.in. radio, telewizję, szkołę wyższą, a ostatnio także telefonię komórkową.
(1.4) (…) Państwo jako szczególny podmiot prawa podejmuje działania w sferze władczej (imperium) i w sferze stosunków cywilnoprawnych (dominium)[3].
składnia:
kolokacje:
(1.1) imperium asyryjskie / rzymskie / mongolskie / osmańskie / rosyjskie / carskie / sowieckie / brytyjskiedzieje imperium • powstanie / upadek imperium
(1.2) imperium medialne / biznesowe / ekonomicznezbudować / stworzyć imperium
(1.4) sfera imperium
synonimy:
(1.1) mocarstwo
antonimy:
(1.4) dominium
hiperonimy:
(1.1) państwo
(1.2) przedsiębiorstwo
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. imperializm m, imperialista m, imperialistka ż, imperator m, imperialność ż
przym. imperialny, wewnątrzimperialny, imperialistyczny
przysł. imperialnie, imperialistycznie
związki frazeologiczne:
imperium, nad którym nigdy nie zachodzi słońce
etymologia:
łac. imperium
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „imperium” w: Słownik języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  2. Polityka, nr 01.03 (1), Warszawa, 2004 w: Korpus języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. Uchwała pełnego składu Izby Cywilnej z dnia 26 października 2007 r., III CZP 30/07

imperium (język łaciński)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) władza
(1.2) imperium
odmiana:
(1.1-2) imperium, imperii (deklinacja II)
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.2) Imperium Romanum
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. imperator m, imperatrix ż
czas. impero, imperito
przym. imperiosus, imperialis
związki frazeologiczne:
imperare sibi maximum imperium est
etymologia:
uwagi:
źródła:

imperium (język niderlandzki)[edytuj]

wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) imperium
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz niderlandzki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

imperium (język norweski (bokmål))[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) imperium
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
łac. imperium
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz norweski (bokmål), kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

imperium (język norweski (nynorsk))[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik

(1.1) imperium
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
związki frazeologiczne:
etymologia:
łac. imperium
uwagi:
źródła:
Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w wiarygodnych słownikach. Jeśli znasz norweski (nynorsk), kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

imperium (język szwedzki)[edytuj]

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj nijaki

(1.1) imperium[1]
odmiana:
(1.1) ett imperium, imperiet, imperier, imperierna
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) välde
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. imperator, imperialism, imperialist
przym. imperialistisk
związki frazeologiczne:
etymologia:
łac. imperium
uwagi:
źródła:
  1. Svensk ordbok och svensk uppslagsbok, red. Sven-Göran Malmgren, Norstedts Akademiska Förlag, Göteborg 2001, ISBN 91-7227-281-3, s. 469.