całka

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

całka (język polski)[edytuj]

całka (1.1) oznaczona
wymowa:
IPA[ˈʦ̑awka], AS[cau̯ka], ?/i
podział przy przenoszeniu wyrazu: cał•ka[1]
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) mat. wspólna nazwa wielu powiązanych pojęć rachunku całkowego; zob. też całka w Wikipedii
(1.2) techn. jedna ze ścian złożonych z blatów surowiznowych, lanych w ognisku fryszerskim, którymi piec płomienny jest obstawiony zewnątrz i które tworzą skrzynię[2]
(1.3) daw. rub. niewinna dziewczyna, dziewica[3][4]
odmiana:
(1.1-3)
przykłady:
(1.1) Mój kolega miał problem z wyznaczeniem trudnej całki.
(1.1) Aby rozwiązać to zadanie, konieczne jest wyznaczenie całki na przedziale [0, 1].
(1.1) Całka jest pojęciem odwrotnym do pochodnej funkcji.
składnia:
kolokacje:
(1.1) liczyć / policzyć / wyliczać / wyliczyć / wyznaczać / wyznaczyć całkę • całka wielokrotnacałka podwójnacałka potrójnacałka oznaczonacałka nieoznaczonacałka Daniella-Stone’acałka Darbouxcałka Lebesgue’acałka Riemannacałka Riemanna-Stieltjesacałka krzywoliniowacałka niewłaściwacałka powierzchniowacałka stochastycznacałka równania różniczkowego
synonimy:
(1.2) ostawa
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. całkowanie n, scałkowanie n, całość ż
zdrobn. całeczka ż
czas. całkować ndk., scałkować dk.
przym. całkowy, całkowalny, cały, całkowity
przysł. całkowo, całkowicie, cało
związki frazeologiczne:
całka ruchu
etymologia:
Termin całka, podobnie jak pochodna, jest kalką wyrazową[5]. Ma brzmienie rodzime (por. pol. całość, scalać itp.), ale znaczenie ukształtowane pod wpływem wzorów obcych[5]średniofranc. integral (por. ang. integral, bask. integral, białor. інтэграл, czes. integrál, duń. integral, franc. intégrale, niem. Integral, norw. integral, ros. интеграл, słc. integrál, słń. integral, szw. integral, węg. integrál, wł. integrale itp.). Termin całka – jako kalkę ze wspomnianego francuskiego terminu – wprowadził do języka polskiego Jan Śniadecki.
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Hasło „całka” w: Wielki słownik ortograficzno-fleksyjny, red. Jerzy Podracki, Horyzont, Warszawa 2001, ISBN 83-7311-161-1, s. 111.
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „całka” w: Słownik języka polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. Slavia occidentalis, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 1992, tomy 48-49, str. 147
  4. Józef Bubak: Słownik nazw osobowych i elementów identyfikacyjnych Sądecczyzny, XV–XVII w.: imiona, nazwiska, przezwiska, wyd. Universitas, 1992, str. 94
  5. 5,0 5,1 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „pochodna i całka” w: Poradnia językowa PWN.