brzuch

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

brzuch (język polski)[edytuj]

brzuch (1.1)
brzuch (1.2)
brzuch (1.3)
wymowa:
IPA[bʒux], AS[bžuχ] ?/i
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) anat. dolna część tułowia; zob. też jama brzuszna w Wikipedii
(1.2) pot. brzuch (1.1), ale przy otyłości
(1.3) pot. brzuch (1.1), ale podczas ciąży
odmiana:
(1.1-3)
przykłady:
(1.1) Nieodpowiednie odżywianie wywołuje bóle brzucha.
(1.2) Dzięki odpowiednim ćwiczeniom pozbyłem się brzucha w cztery tygodnie.
(1.3) Podobno żona Adama chodzi z brzuchem już od trzech miesięcy.
składnia:
kolokacje:
(1.1) płaski / wzdęty brzuch • ból brzucha • taniec brzucha
synonimy:
(1.1) zdrobn. brzuszek, brzusio; zgrub. brzuszysko; daw. żywot; pot. bęben; posp. bebech, brzucho, kałdun; reg. krak. bandzioch; gw. warsz. maciek; gw. (Górny Śląsk) kalfas; gw. (Mazowsze) bełk[1]
(1.2) żart. mięsień piwny; żart. gw. (Górny Śląsk) bas, kastel
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
(1.1) tułów
meronimy:
(1.1) pępek
wyrazy pokrewne:
rzecz. brzuchacz mos, brzuchal mos, brzusiec mrz, wybrzuszanie n, wybrzuszenie n
zdrobn. brzuszek mrz, brzusio mrz
zgrub. brzucho n, brzuszysko n
czas. wybrzuszyć dk., wybrzuszać ndk.
przym. brzuszny, brzuchaty, brzuszasty
przysł. brzusznie
związki frazeologiczne:
mieć motyle w brzuchusłuchaj uchem, a nie brzuchem
przysłowia: brzuchowi nie podlegać – wielka wolnośćchoremu brzuchowi i pierogi zaszkodzągdy się dobrze brzuch przepości, nie wybiera z chleba ościkiedy w brzuchu pusto, w głowie groch z kapustąkto brzuch nazbyt tuczy, nie bardzo się uczykto myśli o brzuchu, ten słaby na duchukto w brzuch wierzy, niedaleko ubieżynajczęściej brzuch tłusty dzierżawi łeb pustyobżarty brzuch rozumu bystrego nie czyni
etymologia:
prasł. *bŕuxъ[2]
uwagi:
(1.1) zobacz też: Indeks:Polski - Części ciała
tłumaczenia:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „bełk II” w: Renata Kucharzyk, Anna Niezabitowska, Jerzy Reichan, Maria Tokarz, Wiktoria Wójcicka, Jadwiga Wronicz, Mały słownik gwar polskich, Lexis, Kraków 2010, ISBN 978-83-89425-63-8, s. 19.
  2. Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2005, ISBN 83-08-03648-1.