cztery

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

cztery (język polski)[edytuj]

cztery (1.1) sowy
cztery (1.1)
wymowa:
IPA[ˈʧ̑tɛrɨ], AS[čtery], ?/i
podział przy przenoszeniu wyrazu: czte•ry
znaczenia:

liczebnik główny

(1.1) liczba 4

rzeczownik, rodzaj nijaki

(2.1) cyfra 4
odmiana:
(1.1) por. uwagi;
przykłady:
(1.1) Przy stole stoją cztery krzesła. Na tych krzesłach siedzi czterech panów.
(2.1) Czterdzieści jest zapisywane jako cztery-zero.
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) zapis arabski: 4; zapis rzymski: IV; zapis grecki: δ'; reg. śl. sztyry
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. czwórka ż, czwartek m, czwartak m, czwarta ż, czworaczek mzw/mrz
przym. czwarty, poczwórny
licz. czworo
czas. poczworzyć
związki frazeologiczne:
cztery deskicztery kąty, a piec piątycztery kółkacztery literydzielić włos na czworokoń ma cztery nogi i też się potkniekuty na cztery nogirozpędzić na cztery wiatryspaść jak kot na cztery łapyspaść na cztery łapyw cztery oczyzabawa na cztery fajerkizamknąć na cztery spustyzamknąć się w czterech ścianach
etymologia:
prasł. *četyre (*čьtyre)[1]
uwagi:
  • W rodzaju męskoosobowym używa się formy mianownika „czterej” lub dopełniacza z czasownikiem lp. („czterech”), a w bierniku „czterech”; w rodzaju niemęskoosobowym używa się w mianowniku i bierniku „cztery”.
  • Pierwotnie wyraz cztery był przymiotnikiem[2].
  • zobacz też: jedendwatrzypięćsześćsiedemosiemdziewięćdziesięć
tłumaczenia:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „cztery” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
  2. Jan Miodek, Jest 500 milionów, 3 miliony korzystały, „Polski w Niemczech. Pismo Federalnego Związku Nauczycieli Języka Polskiego” nr 6/2018, s. 106.