האָבן

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

האָבן (jidysz)[edytuj]

transliteracja:
YIVO: hobn; polska: hobn
wymowa:
IPA/ˈhɔbn/; IPA[ˈhɔbm̩]
znaczenia:

czasownik przechodni

(1.1) mieć (w różnych znaczeniach), t. posiadać, dysponować
(1.2) mieć (do rzeczy), mieć związek, dotyczyć, odnosić się, zajmować stanowisko (w sprawie)
(1.3) mieć (dziecko, potomstwo), rodzić, wydawać na świat

czasownik posiłkowy

(2.1) … służący do tworzenia czasu przeszłego oraz wyrażania uprzedniości

rzeczownik, rodzaj nijaki

(3.1) poród, rozwiązanie
odmiana:
(1-2) lp איך האָב, דו האָסט, ער / זי / עס האָטlm מיר האָבן, איר האָט, זיי האָבן ‖ fp האָבן + געהאַט
przykłady:
(1.1) איך האָב ניט קיין געלט.‏ → Nie mam pieniędzy.
(1.1) וואָס האָב איך דערפֿון?‏ → Co ja będę z tego miał?[1]
(1.2) וואָס האָסטו צו / קעגן מיר?‏ → Co ty masz do / przeciwko mnie?[1]
(1.3) זי דאַרף באַלד האָבן.‏ → Ona powinna już niedługo rodzić.[2]
(1.3) דו זאָלסט מיר זיבן קינדערלעך האָבן.‏ → Powinnaś mi urodzić siedmioro dzieci.[3]
(2.1) מיר האָבן געזונגען אַ ליד.‏ → Zaśpiewaliśmy piosenkę.[1]
(2.1) איך וועל וואַרטן אויף דיר און שוין האָבן צוגעזוכט אַ פֿײַנע דירה.‏ → Będę na ciebie czekać i znajdę ci już w tym czasie (= przed twoim przyjazdem) jakieś ładne mieszkanie.[1]
składnia:
(1.1) האָבן (עפּעס) פֿוןmieć (coś / pożytek / korzyść) z + D.
(1.2) האָבן צוmieć do + D., mieć związek z + N., dotyczyć + D., odnosić się do + D.
(1.2) האָבן (עפּעס) צו / קעגןmieć (coś) do + D. / przeciwko + C., móc (coś) zarzucić / wypomnieć + C., mieć pretensje do + D., sprzeciwiać się + C.
(2.1) ims. przesz. + האָבן → robił(a); zrobiwszy
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. האָב
związki frazeologiczne:
האָבן צו טאָןmieć do czynienia
האָבן אין אויגmieć na uwadze, mieć na względzie[2]
האָבן אַן אָרטmieć miejsce[2]
ליב האָבןkochać, lubić[2]
etymologia:
śwn. haben, por. niem. haben[4]
uwagi:
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Дмитрий Владимирович Тищенко, Идиш-русский словарь, Арт Економі, Kijów 2012 (2019), ISBN 978-617-7289-86-8.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „האָבן” w: Борис Вайнблат, Идиш-русский словарь, 2008, s. 275.
  3. Z piosenki ludowej (publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „hobn” w: Аляксандар Астравух, Ідыш-беларускі слоўнік, Медисонт, Mińsk 2008, ISBN 978-985-6530-86-2, s. 386.).
  4. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „haben” w: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache, Berlin-Brandenburgische Akademie der Wissenschaften.