słuchać

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego

słuchać (język polski)[edytuj]

oni słuchają (1.1)
wymowa:
?/i, IPA[ˈswuxaʨ̑], AS[su̯uχać]
?/i
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany

(1.1) odbierać dźwięk za pośrednictwem narządu słuchu
(1.2) świadomie odbierać czyjąś mowę
(1.3) być posłusznym

forma używana w funkcji zaimka pytającego

(2.1) Słucham?prośba o powtórzenie pytania
(2.2) Słucham?forma wyrażenia zdziwienia na niedorzeczną prośbę lub obraźliwe pytanie
(2.3) Słucham?forma używana przy odbieraniu telefonu, domofonu
odmiana:
(1.1-3) koniugacja I
przykłady:
(1.1) Adam lubi słuchać śpiewu ptaków.
(1.2) Nie mam ochoty słuchać tych bredni!
(1.3) Grzeczne dzieci słuchają rodziców.
składnia:
słuchać + D. lub słuchać + B. (w zwrotach do kogoś)[1]
kolokacje:
(2.3) tak, słucham? • halo, słucham?
synonimy:
(2.3) halo
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. odsłuch mrz, słuch m, słuchy nmos, słuchawka ż, słuchacz m, słuchaczka ż, słuchowisko n, słuchalnia ż, słuchalność ż, słuchanie n
czas. słyszeć, posłuchać, nasłuchiwać
przym. słuchowy, słyszalny, słuchawkowy, osłuchowy
związki frazeologiczne:
słuchać hadkosłuchać jak świnia grzmotusłuchać jednym uchem, a drugim wypuszczaćsłuchaj uchem, a nie brzuchemkto chce rozkazywać, musi się najpierw nauczyć słuchać
etymologia:
uwagi:
  • słyszeć” dotyczy tylko odbierania dźwięku, „słuchać” oznacza, że ktoś słyszy i jednocześnie skupia na tym uwagę.
  • w użyciu jest forma zwrotna słuchać się kogoś, która przez językoznawców uważana jest za poprawną, lecz potoczną i wychodzącą z użycia[2][3]
tłumaczenia:
źródła:
  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Porada „słuchać” w: Poradnia językowa PWN.
  2. Hasło „Zabrania się (a nie: wzbrania się) palenia tytoniu” w: Maciej Malinowski, Obcy język polski.
  3. Hasło „Natrzeć komuś uszu (a nie: uszy)” w: Maciej Malinowski, Obcy język polski.