Przejdź do zawartości

burzyć

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
(Przekierowano z burzyć się)
wymowa:
IPA[ˈbuʒɨʨ̑], AS[bužyć] ?/i
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. zburzyć)

(1.1) powodować rozpad czegoś budowanego

czasownik przechodni niedokonany (dk. wzburzyć)

(2.1) powodować, że coś kłębi się, pieni się
(2.2) wprowadzać niepokój; tracić spokój
(2.3) gw. (Górny Śląsk) dobijać się, stukać, uderzać[1]

czasownik zwrotny niedokonany (dk. zburzyć się)

(3.1) ulegać niszczeniu
(3.2) biol. chem. kulin. ulegać fermentacji, intensywnie wydzielając pianę

czasownik zwrotny niedokonany (dk. wzburzyć się)

(4.1) pienić się, kłębić się gwałtownie
(4.2) tracić równowagę, gotować się w zdenerwowaniu
(4.3) nie zgadzać się na co
odmiana:
[2] koniugacja VIb
przykłady:
(1.1) Przypomnij, Panie, / synom Edomu, / dzień Jeruzalem, / kiedy oni mówili: «Burzcie, burzcie - / do jej fundamentów!»[3].
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) demolować, niszczyć, roznosić, rozpirzać, rozwalać, rujnować, wyburzać
(2.1) targać, wzburzać
(2.2) naruszać, wzburzać
(3.1) niszczyć się
(3.2) fermentować, musować
(4.1) kipieć, kotłować się, wrzeć, wzburzać się
(4.2) gotować się, kipieć, wrzeć, wzburzać się
(4.3) buntować się
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. burzliwość ż, burzycielstwo n, burzyciel m, burzycielka ż, zburzenie n, wzburzenie n, burzenie n, reg. pozn. burzowiny nmos
czas. zburzyć dk.
przym. burzycielski
związki frazeologiczne:
etymologia:
st.pol. borzyć, por. borba[4]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Słowniczek trudniejszych wyrazów gwarowych, w: Alina Kopoczek, Śpiewnik Macierzy Ziemi Cieszyńskiej, Cieszyn 1988, str. 375-380.
  2. Zygmunt Saloni, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Włodzimierz Gruszczyński, Danuta Skowrońska, Słownik gramatyczny języka polskiego na płycie CD, Warszawa 2012, ISBN 978-83-927277-2-9.
  3. Księga Psalmów 137,7, Biblia Tysiąclecia Online, Poznań 2003 (tłum. Augustyn Jankowski, Lech Stachowiak).
  4. Józef Birkenmajer, Spaźniać się czy spóźniać się, „Język Polski” nr 1, styczeń-luty 1923, s. 18, 19.